Tanzimat Dönemi siyasi Liderlerinden Biri Olarak Keçecizade Mehmet Fuad Paşa

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 1, 18 - 34, 15.02.2020

Hasan Acar

Öz

Tanzimat Dönemi, Osmanlı-Türk modernleşmesinin dönüm noktalarından biridir. Bu süreçte, Osmanlı Devleti’ndeki fikir adamlarının diplomatik etkinliği, modern Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunda önemli rol oynamıştır. Keçecizade Mehmet Fuad Paşa, Tanzimat Dönemi’ne diplomatik başarıları ve üstün zekâsıyla damga vurmuş önemli siyasi kişiliklerden biridir. Mehmet Fuad Paşa’nın kişiliği ve başarılı devlet adamlığı, onun diplomasi içerisinde incelenmesi gereken devlet adamları arasında yer almasını sağlamıştır. Almış olduğu eğitimi ve bilgi birikimini devlet tecrübesiyle birleştiren Fuad Paşa, siyaset bilimi literatürüne önemli katkılar yapmıştır. Henüz ölmeden önce kaleme almış olduğu siyasi vasiyeti ile Türk Siyasal Hayatı’na ışık tutacak önemli tavsiyelerde bulunmuştur. Tavsiyeleri ve siyasi vasiyeti incelendiğinde, günümüz politikalarına yön veren fikirlere sahip olduğu görülecektir. Bunun yanında Fuad Paşa, devlet içerisinde neredeyse her kademede görev almış ve devlet tecrübelerini kendisini bir üst göreve hazırlamak amacıyla başarıyla kullanmıştır. Bu çalışma, Tanzimat Dönemi Osmanlı bürokrasisi içerisindeki üç önemli kişiden biri olan Keçecizade Mehmet Fuad Paşa’nın hayatı ve kişiliğinden yola çıkarak Osmanlı Devleti’ne ve Osmanlı-Türk modernleşmesine olan katkılarını ortaya koyma amacı taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Tanzimat Dönemi, Türk Siyasal Hayatı, Osmanlı Bürokrasisi, Keçecizade Mehmet Fuat Paşa, Diplomasi

Kaynakça

• AKARLI, E. D. (1978), Belgelerle Tanzimat: Osmanlı Sadrazamlarından Ali ve Fuad Paşaların Siyasi Vasiyyetnameleri, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
• AKPINAR, M. (2015), Osmanlı Hariciye Nazırları (1836-1922), Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, (35), 173-205.
• BAYAT, A. H. (1988), Hekim- Devlet Adamı Keçecizade Mehmet Fuad Paşa, İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı.
• GÜMÜŞSOY, E. (2006), Keçecizâde Mehmed Fuad Paşa (1815-1869), Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• GÜMÜŞSOY, E. (2008), 1860-1861 Cebel-i Lübnan İsyanı ve Osmanlı Devleti, Askeri Tarih Araştırmaları Dergisi, (12), 67-83.
• İNAL, İ. M. K. (1982), Son Sadrazamlar, C. 1, İstanbul: Dergâh.
• KARAÇAVUŞ, A. (2009), Richard L. Chambers’ın “The Encümen-i Daniş and Ottoman Modernization” Adlı Makalesinin Değerlendirme ve Çevirisi, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, IX, (2), 136-147.
• KARASU, C. (1993), Tanzimat Dönemi Osmanlı Diplomasisine Genel Bir Bakış, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma Merkezi Dergisi, (4), 205-221.
• KÖKSAL, O. (2003), Sultan Aziz’in Avrupa Seyahati Dönüşü Münasebetiyle Yapılan Kutlamalar ve Bir Manzum Tarihçe, Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (1), 117-136.
• KÖPRÜLÜ, O. F. (1996), Keçecizade Fuad Paşa. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.13, 202-205.
• KUNTAY, M. C. (1950), Tarih Köşelerinde Keçecizade Fuat Paşa ve Çar Nikola, Taha Toros Arşivi, Dosya No: 127, Keçeci Fuad Paşa ve Ailesi, 21 Mart 2019 tarhinde http://earsiv.sehir.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11498/31957/001517300006.pdf?sequence=1&isAllowed=y adresinden alındı.
• MUSLUOĞLU, S. (2014), Mehmet Emin Ali Paşa ve Keçecizade Fuad Paşa. Yayınlanmamış Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü, Antalya.
• OKÇU, N. (2001), İzzet Molla-Keçecizade (1786-1829), İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Aksiklopedisi, C.23, 561-563.
• ÖZTUNA, Y. (1988), Keçecizade Fuat Paşa, İstanbul: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• SARI, İ. (2016), Türk Büyüklerinden Gençlere Altın Öğütler, Antalya: Nokta E-Book.
• SATIŞ, İ. (2011), Sadâret’ten Başvekâlet’e Sadrazamlık, Turkish Studies, 6 (3), 1715-1728.
• SUÇIKAR, T. (2012), Laubali Diplomat Keçecizade Fuad Paşa, 20 Mart 2019 tarihinde https://www.academia.edu/2634777/LAUBAL%C4%B0_D%C4%B0PLOMAT_ _KE%C3%87EC%C4%B0ZADE_FUAD_PA%C5%9EA adresinden alındı.
• TÜLEK, M. (2006), Keçecizade Fuat Paşa, 22.04.2006 tarihli e-Türkiye Gazetesi, 20 Mart 2019 tarihinde https://www.turkiyegazetesi.com.tr/yazarlar/vehbi-tulek/285513.aspx adresinden alındı.