HÂMİT ZÜBEYR KOŞAY’IN TÜRKLÜK DÜŞÜNCESİ VE İZGÜ MESCİD ADLI ESERİ

Yıl 2017, Sayı: 1, 223 - 232, 31.08.2017

Muhammet Nuri Ceylan

Öz

Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş yıllarında farklı alanlarda yaptığı çok

yönlü çalışmalarla adından söz ettiren ve bu disiplinlerin modern manada gelişimine

önayak olan ilim adamlarından bir de Hâmit Zübeyr Koşay’dır. Tarih,

Etnografya, Arkeoloji, Filoloji ve Folklor disiplinlerinde yurtiçi ve yurtdışında

büyük bir şöhrete kavuşmuş olan Hamit Zübeyr Koşay gerek kaleme aldığı

eserlerde gerekse yapmış olduğu inceleme ve araştırmalarda ulusallığa ve bu

bağlamda Türklük düşüncesine büyük önem vermiş ve çalışmalarının bu doğrultuda

yürütmüştür. Bu çalışmada Koşay’ın ilk edebi eseri olan İzgü Mescid

adlı kısa hikâyesinin içeriği irdelenmiş ve bu çerçevede bütün Türk dünyasına

seslenerek onlara iletmek istediği mesajlara, istek ve uyarılara dikkat çekilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hâmit Zübeyr Koşay, İzgü Mescid, Türklük, Dil, Ülkü, Türkçe.

HÂMİT ZÜBEYR KOSAY’S TURKISH DEFINITION AND LITERATURE IZGÜ MESCİD

Öz

One of the scholars who mentioned the name of the Republic of Turkey

with its multifaceted studies in the fields of establishment during the foundation

years and who led the development of these disciplines in modern mankind is

Hâmit Zübeyr Kosay. Hamit Zübeyr Kosay, who has achieved a great reputation

in history and ethnography, archeology, philology and folklore disciplines, has

gained great reputation both at home and abroad, and has given great importance

to the thinking of Turkishness in his studies and researches that he has done

in his works. In this study, the contents of the short story “Izgü Mescid”, the first

literary work of Kosay, were examined and the messages, wishes and warnings

which he wanted to convey to the whole Turkish world in this frame were drawn

attention.

Anahtar Kelimeler

Hâmit Zübeyr Koşay, Izgü Mescid, Turkishness, Language, İdeal, Turkish

Kaynakça

• KIESER, Hans Lukas (Çev. Atilla Dirim) (2008), Türklüğe İhtida/ 1870-1939 İsviçre’sinde Yeni Türkiye’nin Öncüleri, İstanbul: İletişim Yayıncılık.
• KOŞAY, Hâmit Zübeyr (1976), İzgü Mescid (Mukaddes Cami), Ankara: Kazan Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Yayınları: 2, Ayyıldız Matbaası.
• ÖZCAN, Ömer (2010), “Cumhuriyet Dönemi Müzeciliğinin Büyük Önderi
• Hâmit Zübeyr Koşay”, Türk Yurdu, Sayı: 270,59-63.
• ŞAHİNGÖZ, Mehmet (1997), “Lozan Türk Yurdu”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi Cilt XIII, Sayı: 37,33-45.