SCİENTİST HATİCE ÖRCÜN BARIŞTA’S CONTRİBUTİONS TO TURKİSH ART

Yıl 2022, Sayı: 22, 317 - 341, 30.11.2022

İlker Gümüş

https://doi.org/10.33404/anasay.1141844

Öz

Scientists and science are among the indispensable factors for society. The development of a country increases by educating individuals who produce knowledge. As a society, it is important to understand science and scientists. To carry society forward, the scientist should have an identity that conducts research within the framework of logic, is patient, curious, self-confident, constantly takes notes, reads is modest and acts impartially and objectively.
In Turkey, scientists who do scientific studies on Turkish art are not sufficiently promoted. This is an important deficiency in the field. H. Örcün Barışta is the first name that springs to mind in the academic circle regarding Turkish art studies and especially traditional Turkish art studies. In her 47-year academic life, which started in 1977 and continued until 2017, she presented her scientific studies for the benefit of Turkish society and aimed to promote Turkish culture and art with them. Barışta is one of the important scientists educated by the Department of Art History of Ankara University. She contributed to the world of science with her studies on Turkish handicraft and embroidery arts. She tried to solve the problems of the field of Turkish art with a multifaceted point of view. Her elaboration in her research and her qualified publications have made her a leading scientist in the field of traditional arts of Turkish art.
Therefore, this study was written to uncover and understand the trails left by the valuable scientist H. Örcün Barışta, who was constantly chasing knowledge, in the world of Turkish art thought.

BİLİM İNSANI HATİCE ÖRCÜN BARIŞTA’NIN TÜRK SANATINA KATKILARI

Öz

Bilim insanı ve bilim, toplum için vazgeçilmez etmenler arasındadır. Bir ülkenin gelişmişliği, bilgi üreten bireyler yetiştirmesi ile artar. Toplum olarak bilimi ve bilim insanlarını anlamak önemlidir. Bilim insanı, toplumu ileri noktaya taşıyabilmek için mantık çerçevesinde araştırma yapan, sabırlı, meraklı, kendine güvenen, sürekli not tutan, okuyan, mütevazı olan, tarafsız ve objektif davranan bir kimliğe sahip olmalıdır.
Türkiye’de, Türk sanatı üzerine bilimsel çalışmalar yapan bilim insanları yeterince tanıtılmamaktadır. Bu da alandaki önemli bir eksik olarak karşımıza çıkmaktadır. Türkiye’de, Türk sanatı araştırmaları ile özellikle geleneksel Türk sanatı çalışmaları konusunda akademik çevrede ilk akla gelen Hatice Örcün Barışta’dır. 1977 yılında başlayıp 2017 yılına kadar devam eden 47 yıllık akademik yaşamında yaptığı bilimsel çalışmaları Türk toplumunun yararına sunmuş, bunlarla Türk kültür ve sanatını tanıtmayı hedeflemiştir. Barışta, Ankara Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümünün yetiştirdiği önemli bilim insanlarından biridir. Türk el sanatları ve işleme sanatları hakkında yaptığı çalışmalar ile bilim dünyasına katkı sağlamıştır. Türk sanatı sahasının problemlerini çok yönlü bakış açısıyla çözmeye uğraşmıştır. Araştırmalarındaki detaycılığı ve nitelikli yayınları, onu Türk sanatının geleneksel sanatlar alanında önde gelen bilim insanı hâline getirmiştir.
Bu nedenle bu çalışma da sürekli bilginin peşinde koşan değerli bilim insanı Hatice Örcün Barışta’nın Türk sanatı ve düşünce dünyasına bırakmış olduğu izleri ortaya çıkarmak ve onu anlayabilmek amacıyla kaleme alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bilim İnsanı, Hatice Örcün Barışta, Türk Sanatı, Sanat Tarihi, El sanatları

Kaynakça

• Barışta, H. Örcün, “A. Sinan Tekelioğlu”, Dünden Bugüne Karaisalı, Kuvâ-yi Milli Şenlikleri Konferansları Dizisi, Adana, Karaisalı, 2001, s. 67-69.
• Barışta, H. Örcün, “Alanya Evlerinde Görülen Ağaç İşleri Üzerine”, Alanya 4. Tarih ve Kültür Seminerleri, Alanya Belediyesi, Alsav, 1996, s. 393-398.
• Barışta, H. Örcün, “Ankara Gazi Paşa ve Kayaş Treni İstasyonu Binalarından Kütahya Çinileri”, Atatürk 4. Uluslararası Kongresi, Atatürk Araştırma Merkezi, Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk Kazak Üniversitesi, 1999, s. 1301-1310.
• Barışta, H. Örcün, “Ankara Yıkık Hamam (Eyne Bey Hamamı) 1999 Yılı Kazısı”, 22. Kazı Sonuçları Toplantısı, 2. Cilt, Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü, (İzmir, 22-26 Mayıs 2000), Ankara, 2001, s. 397-410.
• Barışta, H. Örcün, “Antalya Müsellim Camiini Bezeyen Çiniler ve Topkapı Sarayında Bulunan Benzerleri Üzerine”, Prof. Dr. Yılmaz Önge Armağanı, Selçuk Üniversitesi, Selçuklu Araştırma Merkezi, Konya, 1993, s. 115-127.
• Barışta, H. Örcün, “Gazililerin İş Eğitiminde Dayandığı Bazı Geleneksel Kaynaklar, Yaşattıkları Teknikler, Kullandıkları Yöresel Gereçler ve Özgün Biçimler”, 9 Eylül Üniversitesi III. Ulusal El Sanatları Sempozyumu Bildirileri, İzmir, 1983, s. 73-92.
• Barışta, H. Örcün, “Göynük Akşemsettin Türbesi Haziresindeki Mezar Taşları”, 19. Kazı Araştırmaları Sonuçları Toplantısı, Cilt I, 28 Mayıs-01 Haziran 2001, Ankara, 2002.
• Barışta, H. Örcün, “Günümüz Temel Eğitim ve Orta Öğretimde Uygulanan Resim-İş Programları, Programlarda Görülen Aksaklıklar ve Yeni Bir Uygulama Paketi”, Tercüman Milli Eğitim Sempozyumu Tebliğleri, Ocak 1984, s. 79-89.
• Barışta, H. Örcün, “Isparta Halıcılığı Üzerine”, Kamu ve Özel Kuruluşlarla, Orta Öğretim ve Üniversitelerde El Sanatlarına Yaklaşım ve Sorunları Sempozyumu Bildirileri, Kültür Bakanlığı Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlüğü, Ankara, 1994, s. 53-66.
• Barışta, H. Örcün, “İstanbul Eyüpsultan Cafer Paşa Türbesi Yüzey Araştırması ve Kazısı”, XX. Kazı Sonuçları Toplantısı, C. II., Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü, 1999, s. 567-591.
• Barışta, H. Örcün, “İstanbul-Eyüpsultan Defterdar Saliha Sultan Çeşmesi Kazısı”, VII. Milli Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Semineri (II. Orta çağ ve Türk Dönemi Kazı Araştırmaları Sempozyum Bildirileri), Selçuklu Üniversitesi, Selçuklu Araştırmaları Merkezi, Konya, 1998, s. 159-184.
• Barışta, H. Örcün, “İzmir’den Kuşevleri”, XI. Ortaçağ-Türk Dönemi Kazı Sonuçları ve Sanat tarihi Araştırmaları Sempozyumu, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yay. İzmir, 2009, s. 47-56.
• Barışta, H. Örcün, “Kuş evleri”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Kültür Bakanlığı-Tarih Vakfı, 1994, C. 5, 133-134.
• Barışta, H. Örcün, “Kuş Evleri”, Thema Larousse Tematik Ansiklopedi, C. 6, Milliyet, 1993-1994, s. 292-293.
• Barışta, H. Örcün, “Osmanlı İmparatorluğu Dönemi İstanbul’u ve Dışından Bazı Kadın Mezar Taşı Başlıkları”, 7. Uluslararası Türk Kültürü Kongresi Bildirileri IV, İstanbul’da Sanat Mimari El Sanatları Resim, Müzik, T.C. Başbakanlık Atatürk Kültürü, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yay. Konya, 2012, s. 427.
• Barışta, H. Örcün, “Osmanlı İmparatorluğu Dönemi Kadın Mezar Taşlarından Başlıklar”, Halk Kültüründe Giyim-Kuşam ve Süsleme Uluslararası Sempozyumu, 15-17 Aralık 2006, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Yay. Eskişehir, 2008, s. 396-401.
• Barışta, H. Örcün, “Osmanlı İmparatorluğu Geç Dönem Ağaç İşlerinin Eyüpsultan’dan Seçkin Örnekleri”, Tarihi, Kültürü ve Sanatıyla VII. Eyüpsultan Sempozyumu Tebliğiler, Eyüp Belediyesi, 2003, s. 84-89.
• Barışta, H. Örcün, “Örcün Köyü Tekstil Sanatları Üzerine”, Dünden Bugüne Karaisalı, Kuvayı Milliye Şenlikleri Konferanslar Dizisi, Adana Karaisalı, 2001, s. 91.