ANTİK YUNAN’DAN YAŞAYAN SÖZLER’DE KADIN

Yıl 2023, Sayı: 23, 3 - 30, 28.02.2023

Hüseyin Üreten

https://doi.org/10.33404/anasay.1203893

Öz

Bu çalışma, tamamı modern dillere çevrilmiş olan Hesiodos, Aristophanes, Aiskhylos, Sophokles, Euripides, Demokritos ve Phaedrus’un eserlerinin satır aralarında gözümüze çarpan ilginç ve anlamlı sözleri bağlamında antik Hellen kadınını konu almaktadır. Çalışmanın belkemiğini antik Hellen dünyasının ünlü şair, yazar, filozof ve ozanlarının eserlerindeki satır aralarında antik Hellen kadınını anlatan sözlerin derlendiği “Antik Yunan’dan Yaşayan Sözler” adlı kitap oluşturmaktadır.
Amacım, hem tematik hem de kronolojik sıraya uyarak, yukarıda adları anılan antikçağın ünlü Hellen şair, yazar, filozof ve ozanların kadın konusundaki düşüncelerini kendi sözleriyle okuyucuya bir kere daha sunmak ve böylece antik Hellen dünyasında kadın konusunda küçük bir gezinti yaptırmaktır.

Anahtar Kelimeler

Kadın, Hesiodos, Euripides, Aiskhylos

Kaynakça

• Antik Kaynaklar:
• Aiskhy. Agamem. (Aiskhylos, Agamemnon [Ἀγαμέμνων]) Kullanılan metin ve çeviri: Aiskhylos, Agamemnon, Çeviren: Ahmet Cevat Emre, Milli Eğitim Basımevi, 1964.
• Aristop. Lysist. (Aristophanes, Lysistrata [Λυσιστράτη]) Kullanılan metin ve çeviri: Aristophanes, Lysistrata, Eski Yunancadan Çeviren: Emre Poyraz, Pinhan Yayıncılık, 2021.
• Eurip. Herak. (Euripides, Herakles [Ἡρακλῆς]) Kullanılan metin ve çeviri: Euripides, Herakles, Yunanca aslından çeviren: Ari Çokona, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2021.
• Hdt. (Herodotos, Historiai [Ἱστορίαι]) Kullanılan metin ve çeviri: Herodotos, Tarih, çeviren Müntekim Ökmen, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2016.
• Hesiod. İşl. (Hesiodos, Erga kai Hemerai [Ἔργα καὶ Ἡμέραι]) Kullanılan metin ve çeviri: Hesiodos, Theogonia & İşler ve Günler, Çevirmen: Sabahattin Eyüboğlu, Azra Erhat, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2016.
• Hesiod. Theog. (Hesiodos, Theogonia [Θεογονία]) Kullanılan metin ve çeviri: Hesiodos, Theogonia & İşler ve Günler, Çevirmen: Sabahattin Eyüboğlu, Azra Erhat, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2016.
• Hom. Od. (Homeros, Odysseia [Ὀδύσσεια]) Kullanılan metin ve çeviri: Homeros, Odysseia, Eski Yunanca aslından çevirenler: Azra Erhat – A. Kadir, Can Yayınları, 2007.
• Phaed. II. (Phaedrus) Kullanılan metin ve çeviri: Gaius Iulius Phaedrus, Masallar, Çeviren: Güngör Varınlıoğlu, Kültür Bakanlığı Yayınları, 1998.
• Xen. Oec. (Xenophon, Oeconomicus [Οἰκονομικός]) Kullanılan metin ve çeviri: Ksenophon, İktisat Üzerine –Oikonomikos-, Yunanca aslından çeviren: Ari Çokona, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2020.
• Modern Kaynaklar:
• Akyüz, Y. (2015). Aristophanes’in Eserlerinde Siyasal İroni ve Barış, Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi, 2, 118-137.
• Antik Yunan’dan Yaşayan Sözler (2003). Antik Yunan’dan Yaşayan Sözler, Derleyenler: Emre Erten, Emel Karayel, Vicdan Taşçı, Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Bonnard, A. (2004a). Antik Yunan Uygarlığı Cilt I: İlyada’dan Parthenon’a, Fransızcadan çeviren Kerem Kurtgözü, İstanbul: Doğa Basın Yayın.
• Bonnard, A. (2004b). Antik Yunan Uygarlığı Cilt II: Antigone’den Sokrates’e, Fransızcadan çeviren Kerem Kurtgözü, İstanbul: Doğa Basın Yayın.
• Bonnard, A. (2004c). “Antik Yunan Uygarlığı Cilt III: Euripides’ten İskenderiye’ye”, Fransızcadan çeviren Kerem Kurtgözü, Doğa Basın Yayın.
• Budak, N. (2017). Sophokles’in Oidipus Üçlemesinde Çatışma ve Şiddet, Yayımlanmamış yüksek lisans tez, Dicle Üniversitesi, Diyarbakır.
• Cevizci, A. (2006). Felsefe Ansiklopedisi Cilt 4: Dadaizm-Dyade, Editör: Ahmet Cevizci (Ed.), Demokritos içinde (ss. 154-159), İstanbul: Babil Yayıncılık.
• Dürüşken Ç. (2004). Latince Deyişler ve Yaşamın Renkleri, İstanbul: Homer Kitabevi.
• Ediz Okur, N. (2010). Euripides Tragedyaları Işığında Klasik Çağ Atinası’nda Kadının Konumu”, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Grimal, P. (1997). Mitoloji Sözlüğü: Yunan ve Roma, Önsöz: Charles Picard, Çeviri: Sevgi Tamgüç, İstanbul: Sosyal Yayınlar.
• Güzel, B. (2015): “Lysistrata: Kadının Antik Yunan Toplumundaki Yeri”, Turkish Studies, 10/10, 505-552.
• Hesiodos Eseri ve Kaynakları (1977). Çevirenler: Sabahattin Eyuboğlu, Azra Erhat, Önsöz, Giriş ve Sözlük: Azra Erhat, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• İşler ve Günler – Tanrıların Doğuşu (2014). Eski Yunancadan Çeviren: Furkan Akderin, İstanbul: Say Yayınları.
• Oxford Antikçağ Sözlüğü (2013). Editör: M. C. Howatson, Çeviri: Faruk Ersöz, İstanbul: Kitap Yayınevi.
• Sina, A. (2004). Eleusis’de Demeter Kültü ve Kadın Ritüelleri, Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 44/1, 37-52.
• Şahin, N. (2013). Antik Dönemde Anadolu’da Kadın, İzmir: Ege Üniversitesi Yayınları.
• Tekin, O. (2011). Eski Yunan ve Roma Tarihine Giriş, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Üreten H. & H. Yasemin Mumcu (2015). Antik Yunan Mitolojisi’nden Servet-i Funun Edebiyatı’na Prometheus, The Journal of Academic Social Science, 2/11, 32-52.
• Yalazi, E. & S. Deniz Küçüker (2015). Ksenophon’un Oikonomikos Adlı Eserinde Evlilik ve Kadına Yaklaşım, Archivum Anatolicum, 9/2, 54-90.