NEW RESEARCHES RELATED TO THE CITY PLANNING OF SALAMIS- CONSTANTIA: CARDO AND DECUMANUS

Yıl 2010, Sayı: 36, 199 - 214, 01.05.2010

S. Hakan Öztaner

https://doi.org/10.1501/andl_0000000378

Öz

It was necessary to carry out researches and excavations in order to understand city planning in Salamis-Constantia, since the location of the main streets connecting the buildings in the city were not known. Two main streets of the city have been found during the excavations carried out by Prof. Coûkun Özgünel between the years 2002-2010. One of these streets is the cardowhich connects the northern part of the city where the public buildings like gymnasium, theatre and Roman bath were located, to the southern part of the city. The other one is the decumanus whichcrosses the cardo at the city center and connects the east and west from the seaside to the inner parts of the city. As much as we could determine, the total length of the cardo from the north to the intersection point is 397 m and the total length of the decumanus from the the cardo has two pavement layers indicating two different construction phases that one paved on the other while west to the east is 273 m. The width of the cardo at its north is 4,70 m, and 5,60 m at the intersection point while the width of the decumanus varies between 4,35-4,50 m, from intersection point to the east. Based on the archeological findings during the excavations, it was found out that the decumanus has got only one phase. The first phase of the cardo was constructed as a colonnaded street and can be dated to the 2nd century AD. The colonnaded street had been damaged and lost its level in the two big earthquakes in the 4th century AD and it was repaired by paving the second phase pavement. While it was a colonnaded street in its first phase, the spaces between the colonnades had been covered by rubble stone walls in its second phase and it lost its character of being a colonnaded street. Taking into consideration of the architectural and technical characteristics, the pavement of the decumanus resembles to the second phase of the cardo and can be dated to the same periods with the cardo. At the intersection point of the cardo and the decumanus, it was found out that two towers and a gate belonging to a late city wall were constructed against the Arap raids in the 7th century AD.

Anahtar Kelimeler

Salamis • Constantia • Colonnaded Street • Cardo • Decumanus

SALAMùS-CONSTANTùA KENT PLANLAMASI ÜZERùNE YENù ARAúTIRMALAR: CARDO VE DECUMANUS

Öz

-Özet: Salamis-Constantia kent planındaki yapıların birbirleriyle baølantısını saølayan caddelerin yerlerinin bilinmiyor oluûu, kent planlamasına yönelik araûtırmaların gerçekleûtirilmesini gerekli
kılmıûtır. 2002-2010 yılları arasında Prof. Coûkun Özgünel baûkanlıøında yürütülen son dönem kazı
çalıûmalarıyla Salamis antik kentinin önemli iki ana caddesi saptanmıûtır. Bu caddelerden cardo kentin
kuzeyinde yer alan gymnasium, tiyatro, Roma Hamamı gibi kamu yapılarıyla güneyini birbirine baølarken, onu kent merkezinde dik kesen doøu-batı yönündeki cadde olan decumanus ise bir liman ve ticaret
kenti olan Salamis’in deniz kıyısıyla iç kesimlerinin baølantısını saølamaktadır. Araûtırmalarımız sonucunda cardo’nun kuzeyinden decumanus’la kesiûtiøi noktaya kadarki 397 m’si ile decumanus’un batısından
doøusuna 273 m uzunluøundaki kısmı saptanmıûtır. Cardo’nun kuzeyinde 4,70 m olan geniûliøi kesiûim noktasında 5,60 m’yi bulmaktadır. Buna karûılık decumanus’un geniûliøi 4,35 ila 4,50 m arasında
deøiûmektedir. Arkeolojik kazılarda ele geçen bulgulara göre cardo’nun iki farklı yapım evresine iûaret
eden üst üste döûenmiû iki döûeme zemini, decumanus’un ise tek evresi saptanabilmiûtir. Sütunlu cadde
olarak inûa edilmiû olan cardo’nun ilk evresi M.S. 2. yüzyıla tarihlenebilmektedir. M.S. 4. yüzyıldaki büyük depremlerle yıkılan ve düzlemi bozulan sütunlu cadde, 2. evre olarak tanımladıøımız ikinci kat
döûemesiyle yeniden kaplanarak onarılmıûtır. ùlk evresinde sütunlu cadde olan cardo’nun 2. evresinde
sütunlarının iûlevlerini yitirdiøi, sütun aralarının yıkılan sütunlarına ait baûlık ve gövde parçalarının da
kullanıldıøı moloz taû duvar örgüsüyle doldurulduøu tespit edilmiûtir. Mimari ve teknik özelliklerine
göre cardo’nun 2. evresi ile benzerlik gösteren decumanus, cardo ile yakın tarihlerde inûa edilmiû olmalıdır. Her iki caddenin kesiûtiøi kavûak noktasında gerçekleûtirilen çalıûmalarda, caddelerin son kullanım
döneminde, M.S. 7. yüzyılın ilk yarısındaki Arap akınlarına karûı inûa edilmiû geç dönem surlarının
cardo ve decumanus üzerine inûa edilmiû olan iki kulesi ve giriû kapısı açıøa çıkarılmıûtır.

Anahtar Kelimeler

Salamis, Cardo, Sütunlu cadde