Derleme
BibTex RIS Kaynak Göster

Türkiye’de ve Dünya’da palyatif bakım modellerine genel bakış

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 1, 19 - 27, 15.01.2020
https://doi.org/10.38053/agtd.632674

Öz






ÖZ




Son yıllarda dünya
nüfusunun giderek yaşlanması, teknolojik gelişmelerin hızlanması, yaşamı tehdit
eden hastalıkların tedavisindeki gelişmelerle birlikte bireylerin beklenen yaşam
süresinin uzaması palyatif bakıma olan gereksinimi artırmıştır. Bireylerin
yaşamlarının son dönemlerinde ortaya çıkan ve gerek hasta gerekse hasta yakınlarının
fiziksel, psikososyal ve ekonomik yönden yaşadıkları sıkıntılar yaşam kalitesi
üzerinde olumsuz etki yapmaktadır. Her insanın kaliteli bir yaşam sonu bakım
alma hakkı kapsamında ülkeler, palyatif bakım hizmetlerini kendi sosyokültürel
yapılarına uygun bir şekilde sağlık sistemlerine entegre ederek herkes için
eşit, erişilebilir ve maliyet etkin bir hizmet sunmaya gayret göstermektedir.




Anahtar Kelimeler:
Palyatif Bakım Modelleri, Yaşam Sonu Bakım.




ABSTRACT




In recent years, the aging of the
world population, accelerating technological developments, the extension of
life-threatening life expectancy of individuals with developments in the
treatment of diseases has increased the need for palliative care. During the
last decades of the lives of individuals and the resulting physiological need
patients and patients' relatives, psychosocial and economic hardships are a
negative impact on quality of life. Within the scope of the right of every
person to receive quality end-of-life care, countries strive to provide equal,
accessible and cost-effective service for everyone by integrating palliative
care services into health systems in accordance with their sociocultural
structures.




Key Words: Palliative
Care Models, End of Life Care.

Destekleyen Kurum

Destekleyen kurum bulunmamaktadır.

Kaynakça

  • 1. Elçigil A. Palyatif bakım hemşireliği. Gülhane Tıp Derg 2012; 54: 329-34.
  • 2. Makary M, Daniel M. Medical error-the third leading cause of death in the US. BMJ 2016; 353: i2139.
  • 3. WHO, International Agency for Research on Cancer. Latest global cancer data 2018.
  • 4. Reville B, Foxwell AM. The global state of palliative care‑progress and challenges in cancer care. Ann Palliat Med 2014; 3: 129‑38.
  • 5. Özçelik H. Kanser Hastasının Palyatif Bakımında Vaka Yönetimi Modelinin Hasta Sonuçlarına Etkisinin İncelenmesi. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir; 2011.
  • 6. Zadeh RS, Eshelman P, Setla J, Sadatsafavi H. Strategies to improve quality of life at the end of life: interdisciplinary team perspectives. Am J Hosp Palliat Care 2018; 35: 411–6.
  • 7. Davies JM, Sleeman KE, Leniz J, et al. Socioeconomic position and use of healthcare in the last year of life: a systematic review and meta-analysis. PLoS Med 2019; 16: e1002782.
  • 8. Bone AE, Evans CJ, Higgigson IJ. The future of end of life care. The Lancet 2018; 392: 915-6.
  • 9. Bauchner H, Fontanarosa PB. Death, dying, and end of life. Editorial Opinion. JAMA 2016; 313: 270-1.
  • 10. Clark D, Graham F, Centeno C. Changes in the world of palliative care. Medicine 2015; 43: 696–8.
  • 11. Ewert B, Hodiamont F, van Wijngaarden J, et al. Building a taxonomy of integrated palliative care initiatives: results from a focus group. BMJ Support Palliat Care 2016; 6: 14–20.
  • 12. Payne S, Eastham R, Hughes S, Varey S, Hasselaar J, Preston N. Enhancing integrated palliative care: what models are appropriate? A cross-case analysis. BMC Palliative Care 2017; 16: 64.
  • 13. Cruz-Oliver DM. Palliative-care: an update. Missouri Medicine 2017: 114: 110-5.
  • 14. Luckett T, Phillips J, Agar M, Virdun C, Green A, Davidson P. Elements of effective palliative care models: a rapid review. BMC Health Services Research 2014; 14: 1-22.
  • 15. Radbruch L, Payne S, de Lima L, Lohmann D. The Lisbon challenge: acknowledging palliative care as a human right. J Palliat Med 2013;16: 301-4.
  • 16. Kelley A, Morrison S. Palliative care for the seriously ill. N Engl J Med 2015; 373: 747-55.
  • 17. Ernecoff EC, Stearns SC. Costs at the end of life: perspective for North Carolina. NCMJ 2018; 79: 43-5.
  • 18. Palyatif Bakım Evde ve Hastanede Çalıştay Raporu. T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu. İzmir Kuzey Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği. Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Ege Geriatri Derneği Yayınları No:1. 2013.
  • 19. Greydanus D, Merrick J. Neonatal period, palliative care and end of life. J Pain Manage 2014; 7: 189-96.
  • 20. Türk Dil Kurumu Sözlüğü. https://tr.wiktionary.org/wiki/palyatif; 09.10.2019.
  • 21. WHO National cancer control programmes, policies and managerial guidelines. 2nd Edition. 2002.
  • 22. Temel JS, Greer JA, Muzikansky A, et al. Early palliative care for patients with metastatic nonsmall-cell lung cancer. N Engl J Med 2010; 363: 733-42.
  • 23. Quill T, Abernethy A. Generalist plus specialist palliative care-creating a more sustainable model. N Engl J Med 2013; 368: 1173-5.
  • 24. Pastrana T, Jünger S, Ostgathe C, Elsner F, Radbruch L. A matter of definition - key elements identified in a discourse analysis of definitions of palliative care. Palliat Med 2008; 22: 222-32.
  • 25. European Association for Palliative Care (EAPC). White Paper on standards and norms for hospice and palliative care in Europe: part 2. European Journal Of Palliative Care 2010; 17: 22-33.
  • 26. Beernaert K, Block LV, Thienen KV, et al. Family physicians’ role in palliative care throughout the care continuum: stakeholder perspectives. Family Practice 2015; 32: 694-700.
  • 27. Rubin R. Improving the quality of life at the end of life. Jama 2015; 313: 2110-2.
  • 28. Hunter J, Orlovic M. End of life care in England. Institude for Public Policy Research. A Breefing Paper. 2018.
  • 29. Estella A, Velasco T, Saralegui I, et al. Multidisciplinary palliative care at the end of life of critically ill patient. Med Intensiva 2019; 43: 61-2.
  • 30. Bates T, Hoy AM, Clark DG, Hoy AM, Laird PP. The St Thomas Hospital terminal care support team. A new consept of hospice care. The Lancet 1981; 317: 1201-3.
  • 31. Dixon J, King D, Matosevic T, Clark M, Knapp M. Equity in the provision of palliative care in the UK:review of evidence. personal social services research unit. London School of Economics and Political Science. London. 2015.
  • 32. Morrison RS. Models of palliative care delivery in the United States. Curr Opin Support Palliat Care 2013; 7: 201-6.
  • 33. Bağ B. Almanya örneğinde sağlık sisteminde palyatif bakım uygulamaları. Türk Onkoloji Dergisi 2012; 27: 142-9.
  • 34. Fowler R, Hammer M. End of life in Canada. Clin Invest Med 2013; 36: E127-32.
  • 35. Tanuseputro P, Budhwani S, Bai YQ, Woodchis WP. Palliative care delivery across sectors: a population-level observational study. Palliat Med 2017; 31: 247–57
  • 36. Bruera E, Sweeney C. Palliative care models: international perspective. Journal of Palliative Medicine 2002; 5: 319-27.
  • 37. Gomes B, Calanzani N, Curiale V, McCrone P, Higgigson IJ. Effectiveness and cost-effectiveness of home palliative care services for adults with advanced illness and their caregivers. Cochrane Database Syst Rev 2013; 6: CD007760.
  • 38. Garralda E, Hasselaar J, Carrasco JM, et al. Integrated palliative care in the Spanish context: a systematic review of the literatüre. BMC Palliative Care 2016; 15: 1-17.
  • 39. Ministry Of Health And Consumer Affairs. The national health system palliative care strategy 2007. Published by Ministerio De Sanidad Y Consumo.
  • 40. International Longevity Center (ILC). End-of-life care: Japan and the World. International Comparison Study on Death and Dying in Place. International Comparative Study on Ideal Terminal Care and Death International Comparative Study on Terminal Care System 2011.
  • 41. Mori M, Morita T. Advances in hospice and palliative care in Japan: a review paper. Korean J Hosp Palliat Care 2016; 19: 283-91.
  • 42. Tsuneto S. Past, present, and future of palliative care in Japan. JJCO 2013; 43: 17–21.
  • 43. Morita T, Kizawa Y. Palliative care in Japan: a review focusing on care delivery system. Curr Opin Support Palliat Care 2013; 7: 207-15.
  • 44. Mertnoff R, Vindrola-Padros C, Jacobs M, Go´mez-Batiste X. The development of palliative care in Argentina: a mapping study using Latin American Association for palliative care indicators. Journal of Palliative Medicine 2017; 20: 829-37.
  • 45. Pastrana T, Torres-Vigil I, De Lima L. Palliative care development in Latin America: An analysis using macro indicators. Palliat Med 2014; 28: 1231-8.
  • 46. Pastrana T, Centene C, De Lima L. Palliative care in Latin America from the professional perspective: a SWOT analysis. Journal of Palliative Medicine 2015; 18: 429-37.
  • 47. Sørbye LW, Steindal SA, Kalfoss MH, Vibe OE. Opioids, pain management, and palliative care in a Norwegian nursing home from 2013 to 2018. Health Services Insights 2019; 12: 1-8.
  • 48. Kaasa S, Jordhøy M, Haugen DF. Palliative care in Norway: a national public health model. J Pain Symptom Manag 2007; 33: 599-604.
  • 49. Mwangi-Powell F, Dix O. Palliative care in Africa: an overview. Africa Health 2011; 33: 19-21.
  • 50. Powell R, Harding R, Namisango E, Katabira A, et al. Palliative care research in Africa: consensus building for a prioritized agenda. J Pain Symptom Manag 2014; 47: 315-23.
  • 51. Clark D, Wright M, Hunt J, Lynch T. Hospice and palliative care development in Africa: a multi-method review of services and experiences. J Pain Symptom Manag 2007; 33: 698-710.
  • 52. Merriman A, Kaur M. Palliative care in Africa: an appraisal. The Lancet 2005; 365: 1909-11.
  • 53. Ntizimira CR, Nkurikiyimfura JL, Mukeshimana O, Ngizwenayo S, Mukasahaha D, Clancy C. Palliative care in Africa: a global challenge. Ecancer 2014; 8: 1-4.
  • 54. Kaya A. Türkiye’de ve Dünya’da palyatif bakım. Acıbadem Hemşirelik Dergisi (Online) 2015,82.
  • 55. Bruera E, Hui D. Conceptual models for integrating palliative care at cancer center. Journal of Palliative Medicine 2012; 15: 261-9.
  • 56. Pantilat SZ, O’Riordan DL, Dibble SL, Landefeld CS. Hospital based palliative medicine concultation: a randomized controlled trial. Arch Intern Med 2010; 170: 2038-40.
  • 57. Meier D. Palliative care in U.S. hospitals: implications for acces to quality healthcare. National Palliative Care Research Center 2008.
  • 58. Mandıracıoğlu A. Dünyada ve Türkiye’de yaşlıların demografik özellikleri. Ege Tıp Dergisi 2010; 49: 39-45.
  • 59. Türkiye’de kanser hastaları için palyatif bakım. Prof.Dr. Hikmet Akgül. https://www.medimagazin.com.tr/authors/hikmet-akgul/tr-turkiye8217de-kanser-hastalari-icin-palyatif-bakim-72-3-984.html, 09.10.2019.
  • 60. T.C.Sağlık Bakanlığı, Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı, Ulusal Kanser Programı 2009-2015. Nisan 2009.
  • 61. Kabalak A. Türkiye’de palyatif bakım: 2014, güncel gelişmeler, gereksinimler. Anestezi Dergisi 2014; 22: 121-3.
  • 62. Kabalak A, Kahveci K, Gökçınar D, Özdoğan N, Çağıl H. Structuring of palliative care in Ankara Ulus State Hospital, Turkey; 2012-2013. J Palliat Care Med 2013; 3: 1000162.
  • 63. T.C. Sağlık Bakanlığı, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. 2013-2018 Ulusal Konser Kontrol Planı.
  • 64. Yılmaz O, Bahat G. Yaşlıda hastane temelli palyatif bakım ve hospis. Naharcı Mİ, editör. Yaşlının Hastanedeki Seruveni. 1. Baskı. Ankara: Turkiye Klinikleri 2019. p.32-44.
  • 65. Turgay G. Sağlık Personelinin Palyatif Bakıma İlişkin Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara; 2010.
  • 66. Aygencel G, Türkoğlu M. Bir dahili yoğun bakım ünitesindeki terminal dönem hastaların genel özellikleri ve maliyetleri. Yoğun Bakım Derg 2014; 5: 1-4.
  • 67. Kart L, Akkoyunlu M, Akkoyunlu Y, ve ark. Yoğun bakım ünitesinde yatan son dönem hastaların değerlendirilmesi. Selçuk Üniv Tıp Derg 2011; 27: 146-8.
  • 68. TC Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Palyatif bakım hizmetlerinin uygulama usul ve esasları hakkında yönerge. 07.07.2015.
  • 69. Lynch T, Connor S, Clark D. Mapping levels of palliative care development: a global update. J Pain Symptom Manag 2013; 45: 1094-1106.
  • 70. Özgül N, Gültekin M, Koç O, et al. Turkish community based palliative care model: a unique design. Annals of Oncology 2012; 23: iii76-8.
Toplam 70 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sağlık Kurumları Yönetimi
Bölüm Derleme
Yazarlar

Yasemin Aslan

Yayımlanma Tarihi 15 Ocak 2020
Yayımlandığı Sayı Yıl 2020 Cilt: 2 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Aslan, Y. (2020). Türkiye’de ve Dünya’da palyatif bakım modellerine genel bakış. Anadolu Güncel Tıp Dergisi, 2(1), 19-27. https://doi.org/10.38053/agtd.632674
AMA Aslan Y. Türkiye’de ve Dünya’da palyatif bakım modellerine genel bakış. Anatolian Curr Med J. Ocak 2020;2(1):19-27. doi:10.38053/agtd.632674
Chicago Aslan, Yasemin. “Türkiye’de Ve Dünya’da Palyatif bakım Modellerine Genel bakış”. Anadolu Güncel Tıp Dergisi 2, sy. 1 (Ocak 2020): 19-27. https://doi.org/10.38053/agtd.632674.
EndNote Aslan Y (01 Ocak 2020) Türkiye’de ve Dünya’da palyatif bakım modellerine genel bakış. Anadolu Güncel Tıp Dergisi 2 1 19–27.
IEEE Y. Aslan, “Türkiye’de ve Dünya’da palyatif bakım modellerine genel bakış”, Anatolian Curr Med J, c. 2, sy. 1, ss. 19–27, 2020, doi: 10.38053/agtd.632674.
ISNAD Aslan, Yasemin. “Türkiye’de Ve Dünya’da Palyatif bakım Modellerine Genel bakış”. Anadolu Güncel Tıp Dergisi 2/1 (Ocak 2020), 19-27. https://doi.org/10.38053/agtd.632674.
JAMA Aslan Y. Türkiye’de ve Dünya’da palyatif bakım modellerine genel bakış. Anatolian Curr Med J. 2020;2:19–27.
MLA Aslan, Yasemin. “Türkiye’de Ve Dünya’da Palyatif bakım Modellerine Genel bakış”. Anadolu Güncel Tıp Dergisi, c. 2, sy. 1, 2020, ss. 19-27, doi:10.38053/agtd.632674.
Vancouver Aslan Y. Türkiye’de ve Dünya’da palyatif bakım modellerine genel bakış. Anatolian Curr Med J. 2020;2(1):19-27.

Cited By












atifdizini.png

DRJI_Logo.png 

images?q=tbn%3AANd9GcRWim7w8Nom2D_r9TU9zUwWMOHMJ8iKKIpguhpKWgjUk7boKUd7r7Q9vnfb&usqp=CAU&ec=45668930

asos-index.png

worldcat.gif


jif.jpg

logo-large-explore.png                        

1*mvsP194Golg0Dmo2rjJ-oQ.jpeg

     wroad.png




Dergi eISSN: 


Üniversitelerarası Kurul (ÜAK) Denkliği: 1b [Uluslararası alan indeksleri tarafından taranan (1a'da belirtilen indeksler dışındaki indekslerde yer alan) dergilerde yayımlanmış özgün araştırma makalesi - 10 PUAN].


Dahil olduğumuz Dizinler (indeksler) ve Platformlar sayfanın alt kısmında verilmiştir.


Derginin bulunduğu dizin ve platformlar;


Crossref (DOI), Google Scholar, Directory of Research Journal Indexing (DRJI), ROAD, Türk Medline, Türkiye Atıf Dizini, OpenAIRE, ASOS İndeks, Worldcat (OCLC), General Impact Factor.


Ulakbim-TR Dizin, Index Copernicus, EBSCO, DOAJ değerlendirme aşamasındadır.



Dergimiz hakemli dergidir ve makaleler "Çift-Kör Hakem Değerlendirmesi”nden geçmektedir. 

Gönderilen makalelerden hem makale gönderme, hem değerlendirme, hem de yayımlanma aşamasında herhangi bir ücret alınmamaktadır.


Doç Dr Muhammed KIZILGÜL 15/02/2020 tarihinde AGTD'de Yardımcı Editör olmuştur.

Doç. Dr. Ercan YUVANÇ ayrılmış ve Doç. Dr. Alpaslan TANOĞLU Baş Editör olmuştur (13.05.2020).