Acil Serviste Kadın ve Üreme Sağlığı Farkındalığının Değerlendirilmesi: Tanımlayıcı Kesitsel Bir Çalışma

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 32 - 36, 08.03.2023

Ramazan Saral Özlem Yiğit , Süleyman İbze , Gülşen Öztürk

https://doi.org/10.54996/anatolianjem.1215717

Cited By: 1

Öz

Amaç: Acil servisler (AS), travmatik ve tıbbi acil durumların akut yönetiminin sağlandığı birimler olmanın yanı sıra, kişisel sağlık ve farkındalığın sağlanması ve halk sağlığı konusunda da rehberlik sağlanan alanlardır. Bu çalışmada acil servise herhangi bir şikâyetle başvuran 18 yaş ve üstü kadın hastaların kadın ve üreme sağlığı ile olası hastalık belirtileri hakkındaki bilgi düzeylerinin belirlenmesi ve acil servislerin bu hastaların doğru yönlendirilmesine katkı sağlamadaki rolünü belirlemek amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntemler: Bu çalışma üçüncü basamak bir hastanede tanımlayıcı kesitsel bir çalışma olarak yapıldı. Acil servise herhangi bir şikâyetle başvuran 18 yaş ve üstü kadınlar, kadın sağlığı ile ilgili 18 sorudan ve çoktan seçmeli seçeneklerden oluşan yapılandırılmış bir anket ile değerlendirildi. Katılımcıların sosyodemografik özellikleri, doğurganlık bilgileri, adet döngüleri ve korunma şekilleri, kanserden korunma, jinekolojik ve ürolojik şikâyetleri hakkındaki bilgileri soruldu. Ayrıca acil servis doktorunun acil servisten taburcu olmadan önce kadın sağlığı ile ilgili konularda yönlendirme yapıp yapmadığı da değerlendirildi.

Bulgular: Çalışmaya yaş ortalaması 38,89±14,32 olan toplam 523 kadın alındı. Çalışma popülasyonunun çoğunluğu (%91,6) il merkezinde ikamet etmekte olup, %63,3'ü evli, %60'ı lise ve üniversite mezunu idi. Gebeliği önleyici yöntem kullanmayanların ve toplam gebelik sayısının oranı alt eğitim kademelerinde daha yüksekti (sırasıyla, p=0,003 ve 0,004). Kadınların kanser taraması konusundaki bilgileri düşüktü ve %42,4'ünün tarama konuları hakkında bilgisi yoktu. Eğitim durumuna göre karşılaştırıldığında üniversite mezunlarında tarama farkındalığı, kendi kendine meme muayenesi, HPV testi ve mamografi yaptırma oranlarının daha yüksek ve istatistiksel olarak anlamlı olduğu görüldü (p=0,000). Jinekolojik şikâyetleri olan 114 hastanın %53,6'sında acil servis hekimleri tarama ve takip için uygun poliklinik yönlendirmesi yapıldı.

Sonuç: Kadın sağlığı konusundaki bilgi düzeyi halen istenilen seviyede değildir. Çok çeşitli, etkili ve modern yöntemler mevcut olmasına rağmen, doğum kontrol yöntemi kullanılmaması hala yaygındır. Üreme sağlığı eğitim ve danışmanlık hizmetlerinin artması, yaygınlaşması ve sürekliliği ile bu konudaki bilgi eksikliği büyük ölçüde giderilecek ve yanlış uygulamaların önüne geçilecektir. Acil servisler, akut durumları yönetmenin yanı sıra halk sağlığının korunması için de çalışan birimlerdir.

Anahtar Kelimeler

Üreme sağlığı, kontrasepsiyon, kanser taraması, acil servis

Destekleyen Kurum

Yok

Determination of Women and Reproductive Health Awareness in Emergency Department: A Descriptive Cross-Sectional Study

Öz

Aim: Emergency departments (EDs) are units in which acute management of traumatic and medical emergencies are provided; but also guidance on public health is provided as well as ensuring personal health and awareness. In this study, it was aimed to determine the level of knowledge about women’s and reproductive health and possible disease symptoms in female patients aged 18 years and older who applied to the emergency department, regardless of the complaint of admission. We also aimed to determine the role of EDs in contributing to the correct referral of these patients.

Material and Methods: This was a descriptive cross-sectional study which took place in a tertiary care center. Women aged 18 years and older who applied to the emergency department with any complaint were assessed with a structured questionnaire consisting of 18 questions and multiple-choice options about women’s health. Participants' sociodemographic characteristics, fertility, menstrual cycle and contraception patterns, their knowledge about cancer prevention, gynecological and urological complaints were asked. It was also asked whether the ED physician gave any guidance on issues related to women's health, before discharge from ED.

Results: Totally 523 women were included in the study. The mean age was 38.89±14.32 years. Most of them (91.6%) were lived in city center, 63.3% were married and 60% were high school and university graduates. The ratio of not using any contraceptive method and total number of pregnancies were higher at the lower education levels (p=0.003 and 0.004, respectively). The knowledge of women about cancer screening was low and 42.4% of them did not have information about screening issues. In comparison according to educational status, it was seen that the ratio of screening awareness, breast self-examination, HPV test, and mammography were higher and statistically significant in university graduates (p=0.000). ED physicians conducted appropriate outpatient clinic referral for screening and follow-up in 53.6% of 114 patients with gynecological complaints.

Conclusion: The level of knowledge about women’s health is still not at the desired level. Although there are a wide variety of effective and modern methods available, not to use a contraceptive method is still common. With the increase, dissemination and continuity of reproductive health education and consultancy services, the lack of information on this subject will be eliminated to a large extent and wrong practices will be prevented. Emergency departments are places for preventing public health, besides managing acute conditions.

Anahtar Kelimeler

Reproductive Health, contraception, cancer screening, emergency department

Kaynakça

• Dirican R, Bilgel N. Toplum Hekimliği. Bursa, Uludağ Üniversitesi Yayınları 1993; 246-50.
• T.C. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Üreme Sağlığına Giriş Katılımcı Kitabı. Ankara 2010; 2-14.
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Türkiye Nüfus Sağlık Araştırması. TNSA 2018. http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2018/rapor/TNSA2018_ana_ 31.07.2021.
• IARC (International Agency for Research on Cancer). World Cancer Report 1980-2013. https://www.iarc.who.int/wp- content/uploads/2018/07/wcr_2008.pdf 12.02.2021
• WHO (World Health Organization). Cancer facts. Geneva: World Health Organization 2021. 12.07.2021 http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs297/en/
• T.C. Sağlık Bakanlığı, Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı. Ulusal Kanser Kontrol Programı 2009-2015 (Yayın no.760). M Tuncer (Ed.). T.C. Sağlık Bakanlığı, Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı, Ankara 2009.
• 7. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, Ankara 2018 (TNSA 2018).
• Çakmak A, Ertem M. Aile planlaması eğitimi için önemli bir fırsat: Bir çocuk hastanesine yatan hastaların anneleri, Diyarbakır-2004. Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Dicle Tıp Dergisi 2005; 3: 190-5.
• 9. Serviks Kanseri Tarama Programı Ulusal Standartları. [Internet]. [cited 2017 Dec 12.]. available from: http=//kanser.gov.tr/kanser/kanser-taramalari/886- serviks-kanseri-tarama-program%C4%B1.html
• World Health Organization. Cancer Country Profiles, 2014; Turkey. https://www.who.int/cancer/country-profiles/tur_en.pdf
• TÜİK. (2010). Sağlık Araştırması 2008. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası.
• Ak M, Canbal M, Turan S, Gürbüz N. Aile Hekimliği Polikliniğine Başvuran Kadınlarda Papsmear Testinin Farkındalığının Değerlendirilmesi. Konuralp Tıp Dergisi 2010; 2(2): 1-4.
• Gücük S, Alkan S, Arıca S, Ateş A. Van Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Polikliniğine Başvuranların Pap Smear Konusundaki Bilgilerinin Değerlendirilmesi. TAF Preventive Bulletin 2011; 10(5): 527-32.
• Dubikaytis T, Larivaara M, Kuznetsova O, Hemminki E. Inequalities in health and health service utilisation among reproductive age women in St. Petersburg, Russia: a cross-sectional study. BMC Health Serv Res 2010; 10: 307. doi: 10.1186/1472-6963-10-307