Farklı İşletmelerde Çalışan İşçilerin Afete Hazırlık Durumlarının İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 53 - 60, 30.06.2023

Gülbin Konakçı , Mustafa Burak Cömert , Berna Nilgün Özgürsoy Uran , Aslı Nemli

https://doi.org/10.54996/anatolianjem.1131207

Cited By: 1

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı; işletmelerin ve işletmede çalışanların afete hazırlık durumlarını ve algılarını incelemek amacıyla planlanmıştır.

Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı tipte yapılan bu araştırma, farklı iş kollarında çalışan, yazılı onam veren toplam 387 katılımcı ile yapılmıştır. Veriler sosyo-demografik özellikler formu ve afete hazırda olma durumları düzeylerini belirten Sağlık İnanç Model’ine Dayalı Acil Durumlara/Afetlere Bireysel Hazırlığa İlişkin Ölçek Taslağı ile toplanmıştır. Tanımlayıcı istatistiksel yöntemler (ortalama, standart sapma, medyan, frekans, yüzde ile; ölçek puanı ile sosyo-demografik özelliklerin ilişkisi iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi(t-testi) ve çoklu değişkenlerde ANOVA ve Kruskall Wallis testi kullanılarak yapılmış, istatistiksel olarak %95 güven aralığında p<0,05 değeri anlamlı olarak kabul edilmiştir.

Bulgular: Çalışmaya katılan işletmelerdeki katılımcıların %30,7’si 28-37 yaş grubunda, %82,2’si erkek, %50,9’u ilköğretim mezunudur. İşletmelerin %79,8’i orta ölçekli ve %48,6’sı çok tehlikeli sınıflamasındadır. Çalışanların %54,0’ü üretimde ve çalışma süresi ay ortalaması 75,095±4,83, birimde çalışma süresi ay ortalaması 58,870±4,03’dür. Afet eğitimi alan katılımcı oranı%26,6’dır. Afete Hazırlık İnanç Ölçeği toplam puan ortalaması 100,824±19,71 olarak bulunmuştur. Mezun olduğu okul, bölüm çalışma süresi, işletmenin afete hazırlık durumu ve işletmede yardım planı olması, afet çantası hazırlama durumu, temel afet eğitimi alma durumu ile ölçek puan ortalaması arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır (p<0.05).

Sonuç: Çalışma sonucunda katılımcı olan işyerlerinde çalışan bireylerin afete hazırlık durumları, literatürde ölçeğin çalışıldığı örneklemlere göre daha düşük düzeyde bulunmuştur. Afete hazır işyerleri için, afet eğitimlerin hem bireysel hem de işyerleri için sürekli ve uygulanabilir olmaları önem arzetmektedir.

Anahtar Kelimeler

Afet, işletme, sağlık inanç modeli, acil durum/afetlere bireysel hazırlık ölçeği

Destekleyen Kurum

yoktur

Investigation of Disaster Preparedness of Workers Working in Different Industry

Öz

Aim: The aim of this study it is planned to examine the disaster preparedness and perceptions of workplaces and employees.

Material and Methods: This descriptive study was conducted with a total of 387 participants working in different business lines and giving written consent. The data were collected with the Scale on Individual Preparedness for Emergencies/Disasters Based on the Health Belief Model, which indicates the socio-demographic characteristics form and the levels of disaster preparedness. Descriptive statistical methods (mean, standard deviation, median, frequency, percentage and relationship between scale score and socio-demographic characteristics were made using the significance test of the difference between two means (t-test) and multiple variables using ANOVA and Kruskall Wallis test, statistically 95% A p value of <0.05 was accepted as significant in the confidence interval.

Results: 30.7% of the participants in the businesses participating in the study were in the 28-37 age group, 82.2% were male, 50.9% were primary school graduates. 79.8% of the workplaces are medium-sized and 48.6% are very dangerous. 54.0% of the employees are in production and the average working time is 75.095±4.83 months, and the average working time in the unit is 58.870±4.03 months. The rate of participants who received disaster training is 26.6%. The mean score of the Disaster Preparedness Belief Scale was found to be 100,824±19.71. A statistically significant relationship was found between the school
he graduated from, the duration of work in the department, the disaster preparedness of the enterprise and the aid plan in the enterprise, the status of preparing a disaster kit, the status of receiving basic disaster education and the scale score average (p<0.05).

Conclusion: As a result of the study, the disaster preparedness status of the individuals working in the participating workplaces was found to be at a lower level than the samples in which the scale was studied in the literature. For disaster-ready workplaces, it is important that disaster trainings are continuous and applicable for both individuals and workplaces.

Anahtar Kelimeler

Disaster, workplace, health belief model, individual preparedness emergency/disaster preparedness scale

Kaynakça

• Alas B, Evcil M. Afet ve Acil Durumlarında Alışveriş Merkezinde Kullanılacak Acil Durum Malzemeleri. OHS ACADEMY. 2018; 1(2), 61-73, 2018 ISSN-2630-578X
• Çılgın O. İşyerlerinin Afetlere Hazırlığı. Web site. Available at: http://www.kayaconsulting.com/bilgi-kosesi/blog/isyerlerinin-afetlere-hazirligi Accessed May 20,2022.
• Perecman D. Workplace preparedness: Planning for the unexpected. Web site. Available at: https://www.ishn.com/articles/112738-workplace-preparedness-planning-for-the-unexpected Accessed May 20,2022.
• Türk Toraks Derneği. COVID-19 Pandemi Sürecinde İşçi Sağlığı ve Sağlık Gözetimi, Türk Toraks Derneği COVID-19 E-Kitapları Serisi, Haziran 2020. ISBN: 978-605-06717-3-5
• The Occupational Safety and Health Administration (OSHA). Guidance on Preparing Workplaces for COVID-19. OSHA 3990-03 2020 Web site. Available at: https://www.osha.gov/sites/default/files/publications/OSHA3990.pdf. Accessed May 20,2022
• National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH). Promoting productive workplaces through safety and health research. Web site. Available at: https://www.cdc.gov/niosh/ Accessed May 20,2022
• T.C. Sağlık Bakanlığı. COVID-19 Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberi. Bilimsel Danışma Kurulu Çalışması, 17 Kasım 2021.
• Ateş ZG. Covid-19’un İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği Konusunda Alması Gereken Önlemlere Etkisi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Covid-19 Hukuk Özel Sayısı. 2020/2;19 (38) (Covid-19 Özel Ek) s.161-179
• T.C. İç İşleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD). Afete Hazır İşyeri. Web site. Available at: https://www.afad.gov.tr/afadem/afete-hazir-isyeri Accessed May 20,2022
• Arabacı H. İşçi İşveren İlişkisi Açısından Koronavirüs (Covid-19) Salgını. Web site. Available at: https://blog.lexpera.com.tr/isci-isveren-iliskisi-acisindankoronavirus-covid-19-salgini Accessed May 20,2022
• Uskun E, Öztürk M,Kişioğlu AN, Sönmez Y. Bir sanayi sitesinde küçük ölçekli işyerlerindeki risk faktörleri ve yaşam kalitesi ile ilişkisi. Turk J Public Health 2015;13(2)
• Turan M, Kaya AA, Oral V. Küçük İşletmelerin Afet ve Acil Durumlara Yönelik Kurumsal Hazırlıklarının Değerlendirilmesi; Gümüşhane İli Örneği. GÜSBD. 2018; 7(1):12-16
• İnal E. Acil Durumlara/Afetlere Bireysel Hazırlığı Değerlendirmek için Sağlık İnanç Modeli’ne Dayalı Ölçek Geliştirme. 2015. Doktora tezi, Ankara.
• Tan YF, Meydan AN. Denizli 112’de çalışan sağlık personelinin afete hazırlık durumlarının değerlendirilmesi. Pamukkale Tıp Dergisi. 2022; 15 (1): 107-115 https://doi.org/10.31362/patd.952835
• Nüfus ve Demografi - TÜİK - Veri Portalı. Web site. Available at: https://data.tuik.gov.tr Accessed May 20,2022
• Ogunleye OI, Olusola JA. Evaluating Disaster Preparedness amongUniversity Learners: A Study of Ekiti StateUniversity, Ado- Ekiti, Nigeria. World Journal of Innovative Research (WJIR). 2019;6(2):83-88
• Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Advancing the nation’s preparedness and response for public health emergencies and threats. Erişim T: 24.05.2022 Erişim Adresi: https://www.cdc.gov
• Kalanlar B. Effects of disaster nursing education on nursing students’ knowledge and preparedness for disasters. International Journal of Disaster Risk Reduction. 2018; 28: 475–480
• Martono M, Satino S, Nursalam N, Efendi F, Bushy A. Indonesian nurses’perception of disaster management preparedness. Chinese Journal of Traumatology. 2019; 22(1): 41-46. https://doi.org/10.1016/j.cjtee.2018.09.002
• Şentuna B, Çakır F. A Scale Development Study in Balıkesir Sampling: Disaster Preparedness Scale. İdealkent. 2020; 11(31):1959-1983 https://doi.org/10.31198/idealkent.728896
• Rañesesa K, Chang-Richardsa , Richardsb, J, Bubb J. Using scientificknowledge to inform policy and practice in disaster risk reduction. Measuring the level ofdisaster preparedness in Auckland. Procedia Engineering. 2018; 212:419–426
• Ertuğrul B, Ünal SD. Bir Vakıf Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulunda Öğrenim Gören Öğrencilerin Genel Afete Hazırlıklı Olma İnanç Durumlarının Belirlenmesi. Afet ve Risk Dergisi. 2020; 3 (1): 31-45
• Gözüm AG, Arslan M. İşletmelerde Afet Yönetimi: Marmara ve Ege Bölgelerinde Bulunan Rafineri ve Petrokimya Endüstirisi Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi (Gazi Journal of Economics and Business). 2017; 3(2): 102-116
• Uğur A, Işık M. Türkiye’nin Afetlere Hazırlık Politikalarının Toplum Algısı Üzerinden Karşılaştırmalı Analizi: Van-Bitlis İlleri Örneği. Doğ Afet Çev Derg. 2020; 6(1): 98-118, https://doi.org/10.21324/dacd.542528
• Altıntaş M. İşletme Alanında Acil Durum ve Afet Yönetimi İle İlgili Yapılmış Olan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. In book: Acil Durum ve Afet Yönetiminde Multidisipliner Yaklaşimlar I. Baskı. Cengiz S ed. Publisher: Gazi Kitabevi, 2022; 159-176 ISBN: 978-625-8413-55-7
• Akompab DA, Bi P, Williams S, Grant J, Walker IA, Augoustinos M. Heat waves and climate change: applying the health belief model to identify predictors of risk perception and adaptive behaviours in adelaide, australia. International journal of environmental research and public health. 2013;10(6): 2164–2184. https://doi.org/10.3390/ijerph10062164
• Kocaman Y. 112’de Çalışan Personelin Afete Hazırlık Düzeyinin İncelenmesi: Gümüşhane İli Örneği. 2019. Yüksek Lisans Tezi, Gümüşhane
• İnal E, Altintas KH, Dogan N. General disaster preparedness belief and related sociodemographic characteristics: The example of Yalova University, Turkey. Turkish Journal of Public Health. 2019; 17(1): 1-15. https://doi.org/10.20518/tjph.381667