Riskli gebelerde fiziksel aktivite, gebelikte iyilik ve gebelikteki yakınmaların yaşam kalitesine etkisi: Karşılaştırmalı bir çalışma

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 3, 101 - 106, 30.12.2021

Esra Sabancı Baransel , Tuba Uçar

https://doi.org/10.29228/anatoljhr.53902

Öz

Amaç: Bu çalışmada riskli olan ve olmayan gebelerin fiziksel aktivite düzeyleri, gebelikte iyilik düzeyleri ile gebelikteki yakınmaların yaşam kalitesine etkisinin incelenmesi amaçlamaktadır.
Yöntem: Kesitsel ve karşılaştırmalı tipte tasarlanan bu çalışma, Türkiye’de bir ildeki hastaneye gebelik takibi için başvuran 603 gebe ile yürütüldü (155 riskli, 448 riskli olmayan). Veriler Temmuz-Ağustos 2021 tarihleri arasında Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi (UFAA), Gebelikte İyilik Ölçeği (GİÖ) ve Gebelikteki Yakınmalar ve Yaşam Kalitesine Etkisi Ölçeği (GYYKEÖ) ile toplandı.
Bulgular: Riskli olan ve olmayan gebelerin UFAA, GİÖ ve GYYKEÖ puan ortalamaları karşılaştırıldı. Riskli gebeliğe sahip kadınların UFAA ve GİÖ ölçeği puan ortalamaları daha düşük, GYYKEÖ puan ortalaması ise daha yüksek ve gruplar aralarındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulundu (p <0.05). Lojistik regresyon sonucunda şiddetli (OR=1.001) ve orta düzeyde (OR=1.001) yapılan fiziksel aktivenin riskli gebeliğe karşı koruyucu rol oynadığı, riskli gebeliğe sahip olmanın gebelik endişelerinin (OR=0.900) varlığı, riskli olmayan gebeliğe sahip olmanın gebelikte pozitif etki ve memnuniyet (OR=1.030) varlığı üzerinde ön görücü rol oynadığı belirlenmiştir. Ayrıca riskli gebeliğin artmış gebelik yakınmaları ile birlikte düşük yaşam kalitesinin ön görücüsü olduğu belirlendi (OR=0.986).
Sonuçlar: Gebelik döneminde yapılan fiziksel aktivite riskli gebelerde; gebelik iyiliğini arttıracağı gibi, gebelik yakınmalarını azaltmada ve yaşam kalitesini arttırmada olumlu yönde etkinlik sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

aktivite, gebelik, iyilik, riskli gebelik, yaşam kalitesi

The effect of physical activity, well-being in pregnancy and pregnancy complaints on quality of life in risky pregnants: A comparative study

Öz

Aim: This study aims to determine the effects of physical activity levels, well-being in pregnancy and complaints during pregnancy on the quality of life of risky and non-risky pregnant women.
Methods: This cross-sectional and comparative study was conducted with 603 pregnant women (155 risky, 448 non-risky) who applied to a hospital in a province in Turkey for pregnancy follow-up. Data were collected from July to August 2021 by the International Physical Activity Questionnaire (UFAA), Well-Being in Pregnancy (WiP), and Pregnancy Complaints and their Impact on Life Quality (PCILQ).
Results: BSI, WiP and PCILQ mean scores of pregnant women with and without risk were compared. BSI and WiP scale mean scores of women with risky pregnancy were lower, PCILQ mean score was higher and the difference between groups was statistically significant (p <0.05). As a result of logistic regression, severe (OR=1.001) and moderate (OR: 1.001) physical activity played a protective role against risky pregnancy, the presence of pregnancy concerns (OR=0.900) of having a risky pregnancy, the positive effect and satisfaction of having a non-risky pregnancy in pregnancy. (OR=1.030) was determined to play a predictive role on its existence. In addition, it was determined that risky pregnancy was a predictor of low quality of life together with increased pregnancy complaints (OR=0.986).
Conclusion: In pregnant women with risky physical activity during pregnancy; it not only increases the well-being of pregnancy, but also provides positive effectiveness in reducing pregnancy complaints and increasing the quality of life.

Anahtar Kelimeler

activity, pregnancy, well-being, risk pregnancy, quality of life

Kaynakça

• American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG) committee opinion (2002). Exercise during pregnancy and the postpartum period. Number 267, January 2002. International Journal of Gynecology & Obstetrics, 77, 79–81.
• Alderdice, F., McNeill, J., Gargan, P., & Perra, O. (2017). Preliminary evaluation of the Well-being in Pregnancy (WiP) questionnaire. Journal of Psychosomatic Obstetrics & Gynecology, 38(2), 133-142.
• Aydemir, H., & Hazar, U. (2014). Düşük riskli, riskli, yüksek riskli gebelik ve ebenin rolü. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(2), 815-833
• Can, R., Yılmaz, S. D., Çankaya, S., & Kodaz, N. (2019). Gebelikte yaşanan sorunlar ve yaşam kalitesi ile ilişkisi. Sağlık ve Toplum, 29(2), 58-64.
• Chasan-Taber, L., Silveira, M., Lynch, K.E., Pekow, P., Braun, B., Manson, J. E., Solomon, C. G., & Markenson, G. (2014). Physical activity before and during pregnancy and risk of abnormal glucose tolerance among Hispanic women. Diabetes & Metabolism, 40(1), 67-75.
• Cioffi, J., Schmied, V., Dahlen, H., Mills, A., Thornton, C., Duff, M., ... & Kolt, G. S. (2010). Physical activity in pregnancy: women's perceptions, practices, and influencing factors. Journal of Midwifery & Women's Health, 55(5), 455-461.
• Cramp, A. G., & Bray, S. R. A. (2009). Prospective examination of exercise and barrier self-efficacy to engage in leisure time physical activity during pregnancy. Annals of Behavioral Medicine, 37(3), 325–334.
• Daşıkan, Z., Güner, Ö., & Bozkurt, T. (2019). İkinci ve üçüncü trimester gebelerin fiziksel aktivite düzeyi ve fiziksel aktivite engelleri. Adıyaman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(3), 1731-1745.
• Davoud, A., & Abazari, M. (2020). The relationship between quality of life and physical activity, worry, depression, and insomnia in pregnant women. Iranian Journal of Psychiatry, 15(2), 159.
• Deierlein, A. L., Siega-Riz, A. M., & Evenson, K. R. (2012). Physical activity during pregnancy and the risk of hyperglycemia. Journal of Women's Health, 21, 769-775.
• Derya, Y. A., Özşahin, Z., Uçar, T., Erdemoğlu, Ç., & Ünver, H. (2018). Gebelikteki yakınmaların yaşam kalitesine etkisi ile psikososyal sağlık düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 12(3), 171-177.
• Dikmen, H. A., & Şanlı, Y. (2019). Progresif kas gevşeme egzersizlerinin gebelerin distres düzeyi ve gebelik algısına etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 12(3), 186-198.
• Dolatian, M., Mahmoodi, Z., Dilgony, T., Shams, J., & Zaeri, F. (2017). The structural model of spirituality and psychological well-being for pregnancy-specific stress. Journal of Religion and Health, 56(6), 2267-2275.
• Dorheim, S. K., Bjorvatn, B., & Eberhard-Gran, M. (2012). Insomnia and depressive symptoms in late pregnancy: a population-based study. Behavioral Sleep Medicine, 10(3),152–166.
• Downs, D. S., Chasan-Taber, L., Evenson, K. R., Leiferman, J., & Yeo, S. (2012). Physical activity and pregnancy: past and present evidence and future recommendations. Research Quarterly for Exercise and Sport, 83(4), 485-502.
• Evenson, K. R., Barakat, R., Brown, W. J., Dargent-Molina, P., Haruna, M., Mikkelsen, E. M., ... & Yeo, S. (2014). Guidelines for physical activity during pregnancy: comparisons from around the world. American Journal of Lifestyle Medicine, 8(2), 102-121.
• Evenson, K. R., Moos, M. K., Carrier, K., & Siega-Riz, A. M. (2009). Perceived barriers to physical activity among pregnant women. Maternal and Child Health Journal, 13(3), 364.
• Goker, A. G., Yanikkerem, E., & Topsakal, Ö. (2021). Gebelerin fiziksel aktivite düzeyleri ve yaşam kalitelerinin incelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(2), 315-322.
• Gümüşdaş, M., Apay, S. E., & Özorhan, E. Y. (2014). Riskli olan ve olmayan gebelerin psiko-sosyal sağlıklarının karşılaştırılması. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 1(2), 32-42.
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. 2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, Ankara, T.C. Sağlık Bakanlığı ve TÜBİTAK, 2014. http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2013/rapor/TNSA_2018_ana_rapor.pdf. pdf adresinden erişildi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2021
• Hui, A., Back, L., Ludwig, S., Gardiner, P., Sevenhuysen, G., Dean, H., ... & Shen, G. X. (2012). Lifestyle intervention on diet and exercise reduced excessive gestational weight gain in pregnant women under a randomised controlled trial. BJOG: An International Journal of Obstetrics & Gynaecology, 119(1), 70-77.
• Karabulutlu, Ö., & Yavuz, C. (2021). Yüksek riskli gebeliklerde depresyon ve anksiyete düzeylerinin sıklığının değerlendirilmesi. Caucasian Journal of Science, 8(1), 51-69.
• Kıratlı, D., & Yavan, T. (2021). Gebelikte bulantı kusma yaşama durumu, etkileyen faktörler ve baş etme yöntemlerinin belirlenmesi. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 6(2), 21-29.
• Lamina, S., & Agbanusi, E. (2013). Effect of aerobic exercise training on maternal weight gain in pregnancy: a meta-analysis of randomized controlled trials. Ethiopian Journal of Health Sciences, 23, 59–64.
• Leite, C. F., do Nascimento, S. L., Helmo, F. R., dos Reis Monteiro, M. L. G., Dos Reis, M. A., & Corrêa, R. R. M. (2017). An overview of maternal and fetal short and long-term impact of physical activity during pregnancy. Archives of Gynecology and Obstetrics, 295(2), 273-283.
• Nascimento, S. L., Surita, F. G., Godoy, A. C., Kasawara, K. T., & Morais, S. S. (2015). Physical activity patterns and factors related to exercise during pregnancy: a cross sectional study. PloS One, 10(6), e0128953.
• Oostdam, N., van Poppel, M. N., Eekhoff, E. M., Wouters, M. G., & van Mechelen, W. (2009). Design of FitFor 2 study: the effects of an exercise program on insulin sensitivity and plasma glucose levels in pregnant women at high risk for gestational diabetes. BMC Pregnancy Childbirth, 9(1), 1-9.
• Osnes, R. S., Roaldset, J. O., Follestad, T., & Eberhard-Gran, M. (2019). Insomnia late in pregnancy is associated with perinatal anxiety: A longitudinal cohort study. Journal of Affective Disorder, 248,155–165.
• Özorhan, E. Y. (2016). Gebelikteki yakınmalar ve yaşam kalitesine etkisi ölçeğinin Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması (Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Öztürk, M. (2005). Validity and reliability of the International Physical Activity Questionnaire and determination of physical activity levels of students studying at the university (Master’s thesis). University of Hacettepe, Ankara.
• Pennick, V., & Liddle, S. D. (2013). Interventions for preventing and treating pelvic and back pain in pregnancy. Cochrane database Syst Rev 8:CD001139.
• Royal College of Obstetricians and Gynaecologists (RCOG) (2015). Exercise in pregnancy. https://www.rcog.org.uk/en/guidelines-research-services/guidelines/exercise-in-pregnancy-statement-no.4/. pdf adresinden erişildi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2021
• Şahan, Ö., & Ege, E. (2020). Erken gebelik döneminde yaşanan bulantı kusmanın sıklığı ve yaşam kalitesine etkisi. Hemşirelik Bilimi Dergisi, 3(1), 7-11.