İnternet Platform Sahibine Ait Genel İşlem Koşullarının, Üçüncü Kişilerin Platform Üzerinde Gerçekleştirdiği Sözleşmelerin İçeriğine Dâhil Edilmesi

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 2, 259 - 274, 30.11.2019

Pelin Karaaslan

Öz

Sözleşme yapılırken taraflardan birinin, ileride çok sayıda benzer sözleşmede kullanmak amacıyla, önceden hazırlayarak karşı tarafa sunduğu sözleşme hükümlerini ifade eden genel işlem koşulları, doğası gereği yani sözleşme koşulları olması nedeniyle, kural olarak sadece sözleşmenin tarafları arasında hüküm ve sonuç doğuran nispi etkili kurallardır. Ne var ki internet platformları üzerinde kişilerin birbirleriyle alım-satım işlemleri yapmasının yaygınlaşması ile birlikte, internet platform sahibi tarafından tek yanlı olarak hazırlanan ve satış sözleşmesinin taraflarından her biri tarafından onaylanan “kullanıcı sözleşmesi” hükümlerinin, taraflar arasındaki satış sözleşmesinin bir parçası olarak görülüp görülemeyeceği sorunu ortaya çıkmıştır. Bu noktadan hareketle, iki taraf arasında geçerli şekilde sözleşme hükmü haline gelmiş genel işlem koşullarının, bu taraflardan birinin üçüncü kişi ile imzaladığı başka sözleşmenin kapsamına dâhil edilip edilemeyeceği, edilecekse de bunun hangi hukuki kurum üzerine temellendirilebileceği hususu bu çalışma kapsamında tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Genel İşlem Koşulları, Üçüncü Kişiler, E-Ticaret, İnternet Satışları, İnternet Platformları.

Inclusion of General Transaction Conditions Belonging to the Internet Platform Owner to the Content of the Contracts Made by Third Persons on the Platform

Öz

General transaction conditions prepared in advance by one of the parties to represent the contract provisions to the counter party with a view to use in similar contracts in the future are relatively effective rules that, as a rule, are effective and bear consequences only between the parties to the contract by their nature, i.e. as a matter of being contractual provisions. However, along with purchasing & sale transactions becoming widespread among individuals on some certain internet platforms, a problematic has emerged concerning whether the provisions of the “user contract” prepared unilaterally by the owner of the internet platform and approved by each of the parties to the contract may be considered as a part of the sale contract between the parties. Departing from this point, we discussed under the scope of this study whether the general transaction conditions which were validated as contractual provisions between the two parties could be incorporated under the scope of another contract signed by one of those parties with a third person, and further, if this is possible, which legal institution such a transaction must be based on.

Anahtar Kelimeler

General Transaction Conditions, Third Persons, E-Commerce, Internet Sales, Internet Platforms

Kaynakça

• Akçaal, Mehmet, Borçlar Kanunu’nun Genel İşlem Koşullarına Dair Hükümleri Hakkında Bir İnceleme, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2014, Cilt 18, Sayı 1, S. 49-69.
• Antalya, Gökhan, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul, Legal Yayınevi, Cilt 1, 2018.
• Atamer, Yeşim, Sözleşme Özgürlüğünün Sınırlandırılması Sorunu Çerçevesinde Genel İşlem Şartlarının Denetlenmesi, İstanbul, Beta Yayınevi, 2001.
• Atamulu, İsmail, Genel İşlem Şartlarında Şahsi (Bireysel) Anlaşmanın Mevcudiyetini İspat Yükü, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2018, Cilt 13, Sayı 1, S. 101-147.
• Ayan, Serkan, Genel İşlem Koşulları Yönünden Türk Borçlar Kanunu ile 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un Karşılaştırılması, Tüketici Hukuku Konferansı, 5-6 Aralık 2015, Makaleler-Tebliğler, Ed. Hüseyin Can AKSOY, Ankara, Yetkin Yayınları, 2016, S. 105-117.
• Aydoğdu, Murat, Genel İşlem Koşulları Şerhi, Ankara, Adalet Yayınevi, 2018.
• Basedow, Jürgen, Münchener Kommentar zum BGB (MüKoBGB), Münih, Beck Verlag, 8. Baskı 2019.
• Burghard, Ulrich, Online-Marktordnung und Inhaltskontrolle, Zeitschrift für Wirtschafts- und Bankrecht, 2001, Cilt 44, S. 2102-2113.
• Busche, Jan, Münchener Kommentar zum BGB (MüKoBGB), Münih, Beck Verlag, 8. Baskı, 2019.
• Çınar, Ömer, Tüketici Hukukunda Haksız Şartlar, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık, 2009.
• Dörre, Tanja / Kochmann, Kai, Zivilrechtlicher Schutz gegen negative eBayBewertungen, Zeitschrift für Urheber- und Medienrecht, 2006, Sayfalar: 30-40.
• Ellenberger, Jürgen, Kommentar zum BGB (Palandt), Münih, Beck Verlag, 69. Baskı, 2010.
• Eren, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara, Yetkin Yayınları, 23. Baskı, 2018.
• Ernst, Stephan, Anmerkung zum Urteil des OLG Hamm vom 14.12.2000 - 2 U 58/00, CR 2001, S. 121-122.
• Havutçu, Ayşe, Genel İşlem Şartlarının Sözleşme ile İlişkilendirilmesi, İçeriklerinin Denetlenmesi, Tüketici Hukuku Konferansı, 5-6 Aralık 2015, Makaleler-Tebliğler, Ed. Hüseyin Can Aksoy, Ankara, Yetkin Yayınları, 2016, S. 75-103.
• Kaiser, Michael / Sebastian, Galle, Einführung ins Recht der AGB - Allgemeine Geschäftsbedingungen in der Rechtlichen Praxis, Verlag Mittelstand und Recht, 2014.
• Karaaslan, Pelin / Durgut, Ramazan, Zivilrechtlicher Schutz Gegen Negative Bewertungen Bei Online Handelsplatformen Am Beispiel Ebay, Annales de la Faculté de Droit d’Istanbul, 2017, Cilt 49, Sayı 66, S. 167 - 188.
• Kılıçoğlu, Ahmet, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara, Turhan Kitapevi, 22. Baskı, 2018.
• Kocayusufpaşaoğlu, Necip, Borçlar Hukuku Genel Bölüm, İstanbul, Filiz Kitabevi, Cilt 1, 2017.
• Oğuzman, M. Kemal / Öz, Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul, Vedat Yayınevi, Cilt 1, 2016.
• Otto Neideck, Philipp, Die Einbeziehung von AGB in der Fallbearbeitung, Juristische Arbeitsblätter (JA), 2011, Cilt 7, S. 492-500.
• Özel, Çağlar, Türk Hukukunda Genel İşlem Şartları Kavramı, Tüketici Hukuku Konferansı, 5-6 Aralık 2015, Makaleler-Tebliğler, Ed. Hüseyin Can Aksoy, Ankara, Yetkin Yayınları, 2016, S. 51-73.
• Rüfner, Thomas, Virtuelle Marktordnungen und das AGB-Gesetz, Multimedia und Recht, 2000, Cilt 10, S. 597-602.
• Schulte-Nölke, Hans, Handkommentar zum BGB, Münih, 10. Baskı, 2019.
• Sester, Peter, Vertragsabschluss bei Internet-Auktionen, Zeitschrift für Computer und Recht (CR) 2001, S. 98-108.
• Spindler, Gerhard, Vertragsabschluß und Inhaltskontrolle bei Internet-Auktionen, ZIP 2001, S. 809, 819.
• Şeker, Muzaffer, Yazılmamış Sayılma, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık, 2015.
• Şen Doğramacı, Hayriye, Çerçeve Sözleşmeler, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Eskişehir 2010.
• Tekinay, Selahattin Sulhi / Akman, Sermet / Burcuoğlu, Haluk / Altop, Atilla, Tekinay Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, İstanbul, Filiz Kitabevi, 6. Baskı, 1988.
• Ulmer, Peter, AGB Recht, Köln, Otto Schmidt Yayınevi, 2011.
• Ulrici, Bernhard, Die enttäuschende Internetauktion, Juritische Schulung (JuS) 2000, Cilt 10, S. 947-951.
• Uygur, Turgut, 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Şerhi, Ankara, Seçkin Yayıncılık, Cilt 1, 2. Baskı, 2013.
• Uzunallı, Sevilay, Genel İşlem Şartlarının Haksız Rekabet Hükümleriyle Denetlenmesi, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 2013, Cilt 71, S. 383-420.
• Wiebe, Andreas, Anmerkung. zu OLG Hamm, Zeitschrift für Multimedia und Recht (MMR) 2001, S. 323-329.
• Yavuz, Nihat, Öğretide ve Uygulamada Sözleşmedeki Haksız Şartlar, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 3. Baskı, 2012.
• Yelmen, Adem, Türk Borçlar Kanunu’na Göre Genel İşlem Şartları, Ankara, Yetkin Yayınları, 2014.
• Yongalık, Aynur, Genel İşlem Koşulları-Haksız Ticari Uygulamalar ve Haksız Rekabet İlişkileri, Tüketici Hukuku Konferansı, 5-6 Aralık 2015, Makaleler-Tebliğler, Ed. Hüseyin Can Aksoy, Ankara, Yetkin Yayınları, 2016, S. 119-147.
• https://tr.letgo.com/tr/community-guidelines (Erişim tarihi: 17.07.2019)
• https://tutumluanne.com/content/uyelik_sozlesmesi (Erişim tarihi: 17.07.2019).
• https://www.tanotodan.com/uyelik-sozlesmesi (Erişim tarihi: 17.07.2019).