Submission of the Judicial Search Decision Given by the Public Prosecutor or the Law Enforcement Chief to the Approval of the Judge in Turkish Criminal Procedure Law

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 1, 93 - 106, 28.01.2022

Oğuzhan Sapan

https://doi.org/10.54699/andhd.994567

Cited By: 2

Öz

Criminal Procedure Code No. 5271 (CMK) regulates judicial search and seizure issues in line with the principles laid down by the Constitution. In the case of a search by the decision of the competent authority without a judge's decision, the constitutional provisions that this decision is submitted to the approval of the judge are not included in the CMK. For this reason, whether it is necessary to give a decision to approve the search warrant by the judge is debatable in doctrine and judicial decisions. In the doctrine, some authors stated that it is not necessary to submit the search warrant given in this situation to the approval of the judge. Some authors also stated that the provisions of the Constitution have the ability to be applied directly, and it was concluded that the search warrant should be submitted to the approval of the judge. When the subject is examined in terms of high judicial decisions, it is seen that the comments made by the first-instance courts on the subject are out of the scope of the review. In this study, opinions in the doctrine and judicial decisions will be evaluated.

Anahtar Kelimeler

Judicial search, submission of the search warrant to the judge, approval of the search, direct applicability of the Constitution, Legislative Neglect

Türk Ceza Muhakemesi Hukukunda Cumhuriyet Savcısı veya Kolluk Amiri Tarafından Verilen Adli Arama Kararının Hâkim Onayına Sunulması

Öz

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK), Anayasa’nın koymuş olduğu ilkeler doğrultusunda adli arama ve elkoyma konularını düzenlemektedir. Hâkim kararı olmadan yetkili merciin kararı ile arama yapılması durumunda bu kararın hâkimin onayına sunulması yönündeki Anayasa hükümlerine CMK’da yer verilmemiştir. Bu nedenle hâkim tarafından arama kararının onaylanmasına ilişkin karar verilmesinin gerekli olup olmadığı doktrin ve yargı kararlarında tartışmalıdır. Doktrinde bir kısım yazar, bu halde verilen arama kararının hâkim onayına sunulmasının gerekli olmadığını belirtmiştir. Bir kısım yazar da Anayasa hükümlerinin doğrudan uygulanma kabiliyeti bulunduğunu ifade ederek arama kararının hâkim onayına sunulması gerektiği sonucuna ulaşmıştır. Yüksek yargı kararlarına bakıldığında, ilk derece mahkemelerinin bu konu ile ilgili olarak yapmış olduğu yorumların inceleme dışında kaldığı görülmektedir. Bu çalışmada doktrindeki görüşler ve yargı kararları değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Adli Arama, Arama Kararının Hâkim Onayına Sunulması, Aramanın Onaylanması, Yasama İhmali, Anayasa’nın Doğrudan Uygulanabilirliği

Submission of the Judicial Search Decision Given by the Public Prosecutor or the Law Enforcement Chief to the Approval of the Judge in Turkish Criminal Procedure Law

Öz

Code of Criminal Procedure No. 5271 (CMK) regulates judicial search and seizure issues in line with the principles laid down by the Constitution. In the case of a search by the decision of the competent authority without a judge's decision, the constitutional provisions that this decision is submitted to the approval of the judge are not included in the CMK. For this reason, whether it is necessary to give a decision to approve the search warrant by the judge is debatable in doctrine and judicial decisions. In the doctrine, some authors stated that it is not necessary to submit the search warrant given in this situation to the approval of the judge. Some authors also stated that the provisions of the Constitution have the ability to be applied directly, and it was concluded that the search warrant should be submitted to the approval of the judge. When the subject is examined in terms of high judicial decisions, it is seen that the comments made by the first-instance courts on the subject are out of the scope of the review. In this study, opinions in the doctrine and judicial decisions will be evaluated.

Anahtar Kelimeler

Judicial Search, Submission of the Search Warrant to the Judge’s Approval, Approval of the Search, Legislative Neglect, Direct Applicability of the Constitution

Kaynakça

• ALDEMİR, Hüsnü: Adli-Önleme Arama ve Elkoyma, 4. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2021.
• ALİEFENDİOĞLU, Yılmaz: “Yeni Bir Anayasa Yargısı ve Anayasa Mahkemesi”, Anayasa Yargısı Dergisi, 1997, Cilt 14, s. 225-246.
• AL MAFRACHI, Nagham Fadhıl: Yasama İhmali ve Anayasa Mahkemesinin Rolü Irak ve Mısır Hukuku Açısından Karşılaştırmalı Bir Analiz, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya, 2017.
• AYDIN, Murat: Arama ve Elkoyma, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2012.
• CENTEL, Nur / ZAFER, Hamide: Ceza Muhakemesi Hukuku, 17. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2020.
• ÇAĞLAR, Bakır: “Anayasa Yargısında Yorum Problemi Karşılaştırmalı Analizin Katkıları”, İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi, 1984, Cilt 5, Sayı 1-3, s. 3-34.
• ÇÖPOĞLU, Hakan Serdar: “Ceza Muhakemesi Hukukunda Arama Koruma Tedbirinde Belirlilik İlkesi”, Ankara Barosu Dergisi, 2019, Sayı 1, s. 157-229.
• DOĞAN, Duygu Çağlar: “Ceza Muhakemesinde Adli Arama”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2011, Sayı 92, s. 157-180.
• GÖKCEN, Ahmet / ALŞAHİN, Mehmet Emin / ÇAKIR, Kerim / BALCI, Murat: Ceza Muhakemesi Hukuku, 5. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2021.
• GÖZLER, Kemal: Türk Anayasa Hukuku, 3. Baskı, Ekin Kitabevi, Bursa, 2019. (Kısaltma: Anayasa)
• GÖZLER, Kemal: “3 Ekim 2001 Tarihli Anayasa Değişikliği: Bir Abesle İştigal Örneği”, Anayasa Yargısı Dergisi, 2002, Cilt 19, s. 326-354.
• GÖZLER, Kemal: İdare Hukuku, Cilt-1, 1. Baskı, Ekin Kitabevi, Bursa, 2003.
• GÜLŞEN, Recep: “Kolluk Görevlileri Tarafından, İşlenen Suç Dolayısıyla Arama Kararı veya Emri Gerekmeden Kendiliğinden Arama Yapılabilen Haller”, Fasikül Hukuk Dergisi, 2010, Sayı 9, s. 16-22.
• İNCİ, Z. Özen: “Ceza Muhakemesi Hukukunda Cumhuriyet Savcısı ve Sulh Ceza Hâkimi (Soruşturma Makamları) Arasındaki Gri Alan: Gecikmesinde Sakınca Bulunan Hal Kavramı ve Soruşturma Evresinde Temel Haklara Müdahale Sorunu”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2016, Cilt 65, Sayı 4, s. 1997-2046.
• KABOĞLU, İbrahim Ö.: Anayasa Hukuku Dersleri, 15. Baskı, Legal Kitabevi, İstanbul, 2020.
• KAZAKER, Gözde: “Adlî Arama (YCGK. 25.11.2014, 2014/8-166 E., 2014/514 K.)”, Ceza Hukuku Dergisi, 2015, Cilt 10, Sayı 27, s. 145-168.
• KESKİN KİZİROĞLU, Serap: “5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nda Basit Arama (Adli Arama)”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2009, Cilt 58, Sayı 1, s. 139-168.
• ÖZAY, İl Han: “Anayasa: Özgürlükler ve İdari Kolluk Etkinlikleri,” Anayasa Yargısı Dergisi, 2002, Cilt 19, s. 275-286.
• ÖZBEK, Veli Özer / BACAKSIZ, Pınar: “Ceza Muhakemesi Hukukunda Arama”, Ceza Hukuku Dergisi, 2006, Sayı 1, s. 145-206.
• ÖZBEK, Veli Özer / DOĞAN, Koray / BACAKSIZ, Pınar: Ceza Muhakemesi Hukuku, 14. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2021.
• ÖZBUDUN, Ergun: Türk Anayasa Hukuku, 10. Baskı, Yetkin Yayıncılık, Ankara, 2009.
• ÖZEL, Kadir Can: “Bir Koruma Tedbir Olarak Arama”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2019, Cilt 21, Özel Sayı: Prof. Dr. Durmuş Tezcan’a Armağan, s. 1217-1266.
• ÖZEN, Mustafa: Ceza Muhakemesi Hukuku Dersleri, 6. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2021.
• ÖZTÜRK, Bahri / TEZCAN, Durmuş / ERDEM, Mustafa Ruhan / SIRMA GEZER, Özge / SAYGILAR KIRIT, Yasemin F. / ALAN AKCAN, Esra / ÖZAYDIN, Özdem / ERDEN TÜTÜNCÜ, Efser / ALTINOK VILLEMIN, Derya / TOK, Mehmet Can, Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, 15. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2021.
• ŞAHBAZ, İbrahim: Ceza Muhakemesi Kanunu, 1. Cilt, Yetkin Yayıncılık, Ankara, 2020.
• ŞAHİN, Cumhur / GÖKTÜRK, Neslihan: Ceza Muhakemesi Hukuku-I-, 12. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2021.
• SIRMA, Özge: “Güncel Olaylar Çerçevesinde 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanununda Arama”, Terazi Hukuk Dergisi, 2009, Cilt 4, Sayı 34, s. 29-39.
• TEZİÇ, Erdoğan: Anayasa Hukuku, 14. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2012.
• ÜNVER, Yener / HAKERİ, Hakan: Ceza Muhakemesi Hukuku, 18. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2021.
• YENİSEY, Feridun / NUHOĞLU, Ayşe: Ceza Muhakemesi Hukuku, 9. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2021.
• YILMAZ, Yeşim: “Bir Ceza Muhakemesi İşlemi Olarak Adli Arama”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2016, Sayı 124, s. 247-304 (Yılmaz Y.).
• YILMAZ, Zahit: “Özel Hayat ve Aile Hayatına Saygı Gösterilmesi Hakkı Kapsamında ‘Konutta Arama’”, Ceza Hukuku Dergisi, 2011, Sayı 17, s. 160-185 (Yılmaz Z.).
• XIV. Avrupa Anayasa Mahkemeleri Konferansı, Anayasa Yargısında Yasama İhmali Sorunları Konulu Anket Hakkında Türkiye Raporu, https://www.confeuconstco.org/reports/rep-xiv/report_Turkey_tu.pdf (E.T: 10.09.2021).