COMPARATIVE EVALUATION OF THE NORMS OF REGULATION ON PRINCIPLES OF PRACTICE OF INSURANCES RELATED TO CONSUMER LOANS FOR PREVENTION OF UNFAIR PRACTICES AGAINST CONSUMERS

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 2, 243 - 267, 31.07.2023

Damla Küçük

https://doi.org/10.54699/andhd.1292432

Öz

Consumer credit insurance, which is originally made for the repayment of consumer loans, constitutes a source of unfair practices that cause harm to consumers who take these loans. Such practices may occur in different ways such as forcing the consumer to obtain insurance from an insurer affiliated with the lender, charging excessive insurance premiums, obtaining unnecessary insurance, obtaining insurance longer than the maturity of the loan, obtaining insurance at a higher price than the loan amount. Apart from the general norms in the consumer law legislation such as the Law on the Protection of the Consumer, specific regulations for the prevention of such unfair practices are included in the Regulation on the Principles of Practice of Insurances Related to Personal Loans. In the study, the adequacy and appropriateness of the norms in the Regulation have been tried to be examined by comparing them with the practices and regulations in American law.

Anahtar Kelimeler

Consumer Credit Insurances, Security Function, Protection of Consumers, Unfair Practices, Regulation on Principles of Practice of Insurances Related to Consumer Loans

Tüketiciye Yönelik Haksız Uygulamaların Önlenmesi İçin Bireysel Kredilerle Bağlantılı Sigortalar Uygulama Esasları Yönetmeliği’yle Getirilen Düzenlemelerin Karşılaştırmalı Bir Değerlendirmesi

Öz

Aslen tüketici kredilerinin geri ödenmesini temin için yapılan tüketici kredi sigortaları, diğer yandan bu kredileri alan tüketicilerin zarar görmesine neden olan haksız uygulamaların da kaynağını teşkil etmektedir. Bu tür uygulamalar; tüketicinin sigortayı kredi verenle bağlantılı bir sigortacıdan yaptırmaya zorlanması, gereğinden çok sigorta priminin alınması, gereksiz sigortaların yaptırılması, kredinin vadesinden uzun sigorta yaptırılması, kredi miktarından yüksek bedelle sigorta yaptırılması gibi farklı şekillerde ortaya çıkabilmektedir. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun gibi tüketici hukuku mevzuatında yer alan genel düzenlemelerin dışında, bu tür haksız uygulamaların engellenmesine yönelik spesifik düzenlemeler Bireysel Kredilerle Bağlantılı Sigortalar Uygulama Esasları Yönetmeliği’nde yer almaktadır. Çalışmada Yönetmelik’te yer alan bu düzenlemelerin yeterlilik ve yerindeliği, Amerikan hukukundaki düzenleme ve uygulamalarla karşılaştırılarak irdelenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tüketici Kredi Sigortaları, Teminat İşlevi, Tüketicinin Korunması, Haksız Uygulamalar, Bireysel Kredilerle Bağlantılı Sigortalar Uygulama Esasları Yönetmeliği

Kaynakça

• AKBULUT, Arif: Tüketici Kredileri ve Ekonomik Etkileri, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 1996.
• AKİPEK ÖCAL, Şebnem: “Madde 29 - Sigorta Yaptırılması”, (Ed.) TOKBAŞ, Hakan / TÜRÜNER, Özlem: Milli Şerh, (National Commentary) 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi, Aristo Hukuk Yayınevi, İstanbul, 2016, s. 527-530.
• AKİPEK, Şebnem: Türk Hukuku ve Mukayeseli Hukuk Açısından Tüketici Kredisi, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 1999.
• AKYOL, Şener: Dürüstlük Kuralı, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1995.
• ALBEZ, Abdulkadir / KORKULU, Ayhan: “Ticaret Kredisinin İşletmelerin Satışlarına ve Kârlılıklarına Etkisi: Bir Analiz”, The International New Issues in Social Sciences, 2018, Cilt 6, Sayı 1, s. 17-38.
• AMASYA, Serap: “Sigorta Poliçelerine Konulan Dain-i Mürtehin Kaydının Hukuki Etkisi”, Bahçeşehir Üniversitesi Fakültesi Dergisi, 2021, Cilt 16, Sayı 205, s. 1415-1451.
• ARSLAN, Ramazan: Medeni Usul Hukukunda Dürüstlük Kuralı, S Yayınları, Ankara, 1989.
• AŞIK, İbrahim / DEMİR, Ömer Faruk: “Menfi Tespit Davasının İstirdat Davasına Dönüşmesi”, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2021, Cilt 26, Sayı 45, s 341-362.
• ATABEK, Reşat: Kredi Sigortası, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, 1956.
• ATAMER, Yeşim M.: Kredi ve Diğer Finansman Sözleşmelerinde Tüketicinin Korunması, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2016.
• BAUDIN, Louis: Kredi Nedir?, (Çev.) SOYER, İsmail Hakkı, Şirketi Mürettibiye Matbaası, İstanbul, 1939. ÇİFTÇİ, Tuğba: Grup Sigortası Kavramı ve Tabi Olduğu Hukuki Esaslar, Adalet Yayınevi, Ankara, 2020.
• DAVIS, Frederick G. / ETTER, Wayne E. / BLYTHE, Harry / FREUND, Peter F.: “The Regulation of Consumer Credit Insurance”, Law and Contemporary Problems, 1968, Cilt 33, Sayı 4, s. 718-736.
• DWYER, James / BARNEY, Carey S.: “Analysis of Standard Mortgage Clause and Selected Provisions of The New York Standard Fire Policy”, The Forum, 1984, Cilt 19, Sayı 4, s. 639-683.
• EVRİM, Pınar: Kredili Satışların İşletmelerde Finansal Yapıya Etkileri, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir, 1996.
• GOUDZWAARD, Maurice B.: “The Economic Impact of Credit Insurance Charges”, The Journal of Risk and Insurance, 1969, Cilt 36, s. 515-523.
• JOHNSTONE, Quintin: “Private Mortgage Insurance”, Wake Forest Law Review, 2004, Cilt 39, s.783-838.
• KARAKILIÇ, Hasan: Rekabet Hukukunda Bağlama Uygulamaları, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2013.
• KEDZIE, Daniel P.: “Consumer Credit Insurance”, The Journal of Insurance, 1958, Cilt 25, Sayı 2, s. 77-79.
• KILIÇ, Umut: Tüketici Kredilerinde Ayni Teminat Sorunu, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar, 2019.
• MINICK, John B.: “Consumer Credit Insurance in Nebraska”, The Journal of Finance, 1960, Cilt 15, Sayı 1, s. 84-85.
• OGUZMAN, Kemal: “Dürüstlük Kuralına (MK. M. 2) Başvurma Hususunda Bazı Yargıtay Kararlarının Eleştirilmesi”, Prof. Dr. Yaşar Karayalçın’a 65. Yaş Armağanı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara, 1988, s. 407 – 415.
• OMAĞ, Merih Kemal: Türk Sigorta Hukuku’nda Rizikonun Ağırlaşması Sorunu (TTK m.1291), Sigorta Hukuku Türk Derneği Yayınları, İstanbul, 1985.
• O’NEILL, Bruce C.: “Trademarks in Tying and Exclusive Dealing Agreements”, Marquette Law Review, 1966, Cilt 49, Sayı 3, s. 616-632.
• ÖNAY, Işık: Yenileme, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2016.
• ÖZDAMAR, Mehmet: Sigortacının Sözleşme Öncesi Aydınlatma Yükümlülüğü, Yetkin Yayınları, Ankara, 2009.
• ÖZTAN, Fırat: Sigorta Akdinin İnikadında İhbar Mükellefiyeti, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, 1965.
• ÖZTEK, Selçuk: “Genel Olarak Tüketici Kredileri ve Tüketici Kredilerinde Kişisel Teminatlar”, Bankacılar Dergisi, 2008, Sayı 67, s. 6-27.
• RUBIN, Harvey W.: “Credit Life Insurance and Its Alternatives”, The Journal of Consumer Affairs, 1978, Cilt 12, Sayı 1, s. 145-153.
• SMITH, Stephen: “Foreclosure Issues in Property Claims and Mortgagees’ Interests”, Part 1, 2018, (https://www.cooperscully.com/news-and-resources/articles/foreclosure-issues-in-property-claims-and-mortgagees-interests-part-1, E.T.: 20.06.2023).
• STEINMETZ, John W. / GOLDMAN, Stephen E. / SULLIVAN, Daniel F: “The Standard Mortgage Clause in Property Insurance Policies”, Tort & Insurance Law Journal, 1997, Cilt 33, Sayı 1, s. 81-105.
• SÜZEL, Cüneyt: “Bireysel Kredilerle Bağlantılı Kurulan Sigorta Sözleşmeleri Mevzuatının Değerlendirilmesi”, (Ed.) ÜNAN, Samim: Sigorta Hukukunun Bazı Güncel Sorunları, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017, s. 93-138.
• TAŞKIN, Melda: Krediye Bağlı Hayat Sigortası Sözleşmesi, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2019.
• TEKAY, Said: Kredi Riski Yönetiminin Bankacılık Kârlılığına ve Verimliliğine Etkisi 9 Ticari Banka Üzerinde Bir Uygulama (2004-2017), İstanbul Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2018.
• TUNÇOMAĞ, Kenan: Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, Cilt I, 5. Baskı, Fakülteler Matbaası, İstanbul, 1972.
• TÜRKOĞLU, Sumru Özlem, Tüketici İşlemlerinde Kefalet Sözleşmesi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2019.
• ÜNAN, Samim: “Sigorta Alacağının Güvence İşleviyle Bağlantılı Bazı Sorunlar”, Prof. Dr. Haluk Burcuoğlu’na Armağan, Cilt II, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2020, s. 1809-1850.
• ÜNAN, Samim: Sigorta Tüketici Hukuku, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2016 (Tüketici Hukuku).
• YONGALIK, Aynur: Hukuki Açıdan Kredi Hayat Sigortası, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, 2002.