2008 Finansal Krizi Sonrası Türkiye’de Konut Fiyatlarının Belirleyicilerine Yönelik Analiz

Yıl 2016, Cilt: 4 Sayı: 1, 11 - 29, 01.06.2016

İlkay Dilber , Yasin Sertkaya

Öz

Konut bir yandan bireylerin barınma gibi temel sosyal gereksinimlerini karşılarken, diğer taraftan alternatif bir servet biriktirme aracı olma özelliği ile ekonomik açıdan da çok önemlidir. Bu özelliğinden dolayı konutun uzun dönem net değeri ve nakit getirisi, yatırım açısından büyük önem kazanmaktadır. Konut fiyatları, binanın inşaat malzemesinden coğrafi konumuna ve yaşına (yıpranma oranını) kadar pek çok faktörün yanı sıra, makroekonomik değişkenlerden de etkilenmektedir. 2008 yılında, ABD piyasalarında görülen ve tüm dünyayı etkileyen finansal kriz, etkilerini tüm piyasalarda olduğu gibi konut piyasası ve inşaat sektöründe de göstermiştir. Türkiye Ekonomisi’nde de bu krizin etkileri görülmüş ve ekonomik büyüme 2009 yılında negatif olmuştur. 

Bu çalışmada, Türkiye’de konut fiyatlarını etkileyen makroekonomik değişkenler nedensellik ilişkisi vasıtası ile sınanmaktadır. Bu amaçla, 2008-2014 dönemine ait çeyrek yıllık veriler kullanarak, Türkiye’deki konut fiyat endeksini etkileyen değişkenler analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda, konut fiyat endeksi ile döviz kuru arasında çift yönlü, faiz oranı ve enflasyon oranı arasında tek yönlü bir ilişki tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Konut Fiyat Endeksi, Enflasyon, Faiz Oranları

An Analysis for the Determinants of Housing Prices in Turkey after the 2008 Financial Crisis

Öz

While housing, on one hand, meets the basic social needs of individuals like shelter, on the other hand, with its being an alternative wealth accumulation means, it is very important economically. Because of this feature, it has gained great importance in terms of investment due to its long-term net value and cash return. As well as by the building’s construction materials, geographic location, age and many other factors, housing prices are also affected by macro-economic variables. Emerged in 2008, the financial crisis whose effects can be seen in the USA markets and which affected all over the world has shown its effects in the housing market and construction as shown in all the markets. Turkey has also seen the effects of this crisis and the economic growth has been negative in 2009.

In this study, the macroeconomic variables that affect housing prices in Turkey are tested by means of a causal relationship. For this purpose, by using quarterly data belonging to the period 2008-2014, the variables that have affected housing prices index in Turkey have been analysed. As a result of the analyses, a bidirectional relationship has been detected between housing prices index and currency and a unidirectional relationship has been detected between interest rates and inflation.

Anahtar Kelimeler

House Price Index, Inflation, Interest Rates

Kaynakça

• Adams, Z., & Füss, R. (2010). Macroeconomic determinants of international housing markets. Journal of Housing Economics, 19(1), 38-50. doi:10.1016/j.jhe.2009.10.005
• Adrian, C., & Darnell, A. (1990). Dictionary of Econometrics. England: Edward Elgar Pub.
• Agnello, L., & Schuknecht, L. (2011). Booms and busts in housing markets: determinants and implications. Journal of Housing Economics, 20(3), 171-190. doi:10.1016/j.jhe.2011.04.001
• Badurlar, İ. Ö. (2008). Türkiye’de Konut Fiyatları ile Makro Ekonomik Değişkenler Arasındaki İlişkinin Araştırılması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 223-238.
• Baldemir, E., Kebiç, Y., & İnci, M. (2008). Estimating Hedonic Demand Parameters in Real Estate Market: The Case of Muğla. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(1), 41-66.
• Beltratti, A., & Morana, C. (2010). International house prices and macroeconomic fluctuations. Journal of Banking & Finance, 34(3), 533-545. doi:10.1016/j.jbankfin.2009.08.020
• Cohen, J. P., & Coughlin, C. C. (2008). Spatial hedonic models of airport noise, proximity, and housing prices. Journal of Regional Science, 48(5), 859-878. doi: 10.1111/j.1467-9787.2008.00569.x
• Çankaya, S. (2013). Konut Fiyatları ve Makroekonomik Faktörler Arası İlişkiye Global Bakış. Maliye Finans Yazıları, 27(100), 143-154.
• Enders, W. (2008). Applied econometric time series. New York: John Wiley & Sons Inc.
• Granger, C. W., & Newbold, P. (1974). Spurious regressions in econometrics. Journal of Econometrics, 2(2), 111-120.
• Gujarati, D. N. (1995). Basic econometrics, 3rd. USA: Mc Graw-Hills Int eds.
• Hendry, D. F., & Juselius, K. (2000). Explaining cointegration analysis: Part 1. The Energy Journal, 21(1), 1-42.
• Kargı, B. (2013). Housing market and economic growth relation: time series analysis over Turkey (2000-2012). International Journal of Human Sciences, 10(1), 897-924.
• Kearney, C., & Monadjemi, M. (1990). Fiscal policy and current account performance: International evidence on the twin deficits. Journal of Macroeconomics, 12(2), 197-219. doi:10.1016/0164-0704(90)90029-A
• Keating, J. W. (1990). Identifying VAR models under rational expectations. Journal of Monetary Economics, 25(3), 453-476. doi:10.1016/0304-3932(90)90063-A
• Kumar, V., Leone, R. P., & Gaskins, J. N. (1995). Aggregate and disaggregate sector forecasting using consumer confidence measures. International Journal of Forecasting, 11(3), 361-377. doi:10.1016/0169-2070(95)00594-2
• Lebe, F., & Akbaş, Y. E. (2014). Türkiye’nin Konut Talebinin Analizi: 1970-2011. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28(1), 57-83.
• Özgen F. B. & Güloğlu B. (2004). Türkiye’de iç borçların iktisadi etkilerinin VAR tekniğiyle analizi. ODTÜ Gelişme Dergisi, 31(1), 93-114.
• Öztürk, N., & Fitöz, E. (2012). Türkiye’de Konut Piyasasının Belirleyicileri: Ampirik Bir Uygulama. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 5(10), 21-46.
• Pınar, A., & Demir, M. (2014). Konut Sektöründe Kapitalizasyon Oranlarını Belirleyen Faktörler: Türkiye İçin Bir Mikro Veri Analizi. Sosyoekonomi, 22(22), 385-398. doi:10.17233/se.93073
• Sims, C. A. (1980). Macroeconomics and reality. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 48(1), 1-48. doi:10.2307/1912017
• Taş. T., & Uysal, D. (2013). Reel Döviz Kuru Sapması: Türkiye Örneği. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1), 41-63.
• Tatlı, H. (2013). Konut Sahipliğinin Belirleyicileri: Hanehalkı Reisleri Üzerine Bir Uygulama. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 4(2), 40-63.
• Tiwari, P., Parikh, K., & Parikh, J. (1999). Effective housing demand in Mumbai (Bombay) metropolitan region. Urban Studies, 36(10), 1783-1809. doi:10.1080/0042098992827
• Tsatsaronis, K., & Zhu, H. (2004). What drives housing price dynamics: cross-country evidence. BIS Quarterly Review, 65-78
• Uğur, L.O., & Sivri, A.R. (2014). Toplu Konut Projelerinde Maliyetlerin Regresyon Metodu ile İncelenmesi. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 2(1), 251-270.
• Üçdoğruk, Ş. (2001). İzmir İlinde Emlak Fiyatlarına Etki Eden Faktörler-Hedonik Yaklaşım. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 149-161.
• Wen, H. Z., Jia, S. H., & Guo, X. Y. (2005). Hedonic price analysis of urban housing: An empirical research on Hangzhou, China. Journal of Zhejiang University(Science), 6(8), 907-914.
• Yang, Z. (2001). An application of the hedonic price model with uncertain attribute-the case of the People's Republic of China. Property Management, 19(1), 50-63. doi:10.1108/02637470110366202
• Yankaya, U., & Çelik, M. (2005). İzmir Metrosunun Konut Fiyatları Üzerindeki Etkilerinin Hedonik Fiyat Yöntemi İle Modellenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), 61-79.