Kanaatin Veren Eli ile Kapitalin Homo Economicus’u Arasında Yaşanan Duygusal Salınımlar

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 2, 517 - 537, 01.07.2017

Abdülcelil Bilgin

https://doi.org/10.18506/anemon.296672

Cited By: 2

Öz

Kalkınma olgusu, genel olarak bir devletin gelir düzeyine paralel bir şekilde sosyoekonomik ve siyasi yapısında yaşanan pozitif değişimler olarak tanımlanabilir. Bu tanım, günümüzde daha çok tüketim olgusunu çağrıştırmakta hatta tüketim, kalkınmanın dinamosu olarak vaz geçilmez başat bir unsur sayılmaktadır. Tüketim olgusunun insanı getirdiği nokta ise herhangi bir kural ve ahlaki değer tanımayan Homo economicus olma durumudur. İslam, temelde iktisadi kalkınmaya karşı olmamakla beraber, bu aşamaya geçişin bazı kural ve değerlere bağlı kalınarak sağlanabileceğine dair ölçüler koyar. Diğer bir deyişle, birey yahut devletlerin nasıl ve hangi ölçülere bağlı kalınarak kalkınabileceklerine dair perspektifler sunar. Bu çalışmada, inanan kişilerin, temel değerleri ile davetkâr karakterini büsbütün sergileyen kapital arasında yaşadığı gelgitler ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kanaat, Homo Economicus, Kalkınma, Kapital, Tüketim

Sentimental Oscillations Taking Place between Contentment's Giving Hand and Capital’s Homo Economicus

Öz

The development case can be defined as positive changes in socio-economic and political structure of a state parallel to its income.  This definition, rather, evoke the fact of consumption, furthermore the consumption is accepted as a basic factor of development. But this view of consumption leads people to be homo economicus who do not recognize any ethical values and rules. Though it is not basically opposed to economic development, Islam sets up some criteria to develop but this criteria are not indifferent to values and rules. In other words, Islam presents new perspectives showing which criteria and individual or a state should hang on. In this paper, it is studied on religious people’s oscillations between their basic values and capital(ism)’s tempting character as a whole.

Anahtar Kelimeler

Contention, Homo Economicus, Development, Capital, Consumption

Kaynakça

• Akalın, H.Ş. (2009). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yay.
• Akarsu, B. (1988). Felsefe Terimleri Sözlüğü. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• Akay, H. (1995). İslami Terimler Sözlüğü. İstanbul: İşaret Yay.
• Akyıldız, H. (2008). Tartışılan Boyutlarıyla Homo economicus. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Fakültesi Dergisi, 13(2), 29-40.
• Arslan, A. (2010). Nehri Geçerken. İstanbul: Beyan Yayınları.
• Arslan, A. (2012). Sabra Davet Eden Hakikat. İstanbul: Pınar Yayınları.
• Arslan, A. (2013). Yeni Bir Anlam Arayışı. İstanbul: Bilge Adamlar.
• Arslan, A. (2015). Modern Dünyada Müslümanlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Ayverdi, İ. (2008). Misalli Büyük Türkçe Sözlük. İstanbul: Kubbealtı Yay.
• Bolay, S. H. (1990) Felsefi Doktrinler Sözlüğü. Ankara: Akçağ Yay.
• Buharî, Ebu Abdillah Muhammed, b. İsmail (1980). el-Camiü’-Sahih, Kahire: El Matbaatu’s-Selefiyye.
• Ceylan, S. (2013). DİA, Diyanet İslam Ansiklopedisi. İstanbul: DİA.
• Çağrıcı, M. (2000). Diyanet İslam Ansiklopedisi, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.
• Çağrıcı, M. (2001). Diyanet İslam Ansiklopedisi, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.
• Çağrıcı, M. (1989). Diyanet İslam Ansiklopedisi, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.
• Darıcı, B. (2015). Sürdürülebilir Kalkınma, Yavaş Şehir (Cittaslow) Anlayışı; Rasyonel İnsan’ın (Homoe conomicus) Yeniden Sorgulanması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(40), 641-647.
• Demir, Ö., & Acar, M. (1992). Sosyal Bilimler Sözlüğü, İstanbul: Ağaç Yay.
• Doğan, A. (2006). Osmanlı Aydınları ve Sosyal Darwinizm. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Eren, İ. (2013). İslam’ın Ekonomik Yapısında İnsan Modeli: Homo economıcus İle Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 18(1), 367-384.
• Gençoğlu, A. Y. (2012). Kapitalizmin Temel Nitelikleri Açısından Emeğin Konumu. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 1(1), 98-116.
• Gündüz, Ş. (1998). Din ve İnanç Sözlüğü. Ankara: Vadi Yay.
• Günerigök, M. (2015). Risk Toplumu ve Din (Sosyolojik Bir İnceleme). Doktora Tezi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi.
• Haenni, P. (2014). Piyasa İslam’ı: İslam Suretinde Neoliberalizm. Ankara: Heretik Yayınları.
• Hanbel, Ahmed b. (1995). Müsned. Beyrut.
• Hökelekli, H. (2006), İslam’a Giriş. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yay.
• İbn Ebü’d-Dünya (1993). el-Kana'a ve't-ta'affüf, Beyrut.
• İbn-i Mace, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd el-Kazvînî (1983). es-Sünen, Riyad.
• İbn-i Manzur, Ebu’l-Fadl Cemalüddin Muhammed b. Mükerrem (1994). Lisanü’l-Arab, Daru’l-Fikr, Beyrut.
• İsfâhâni, Rağıb (2001) el-Müfredât fi Ğaribi’l-Kur’ân, Beyrut.
• Karatepe, Ş. (2011). Siyasi İdeolojiler. İstanbul: İz yayıncılık.
• Küçükalp, K., & Cevizci, A. (2010). Batı Düşüncesi: Felsefi Temeller. İstanbul: İSAM Yay.
• Madi, İ. (2014). Ortadoğu Dinleri Açısından Homo economicus’un Analizi. Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
• Maverdî, (1978). Edebü’d-dünya ve’d-din, Beyrut.
• Müslim (1962). el-Câmiu’s-Sahih, Kahire.
• Özdemir, Ş. (2007). Din-Ekonomi İlişkisi ve Güncel Arayışlar. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 23(23), 153-164.
• Özhan, T. (2015). “Homo Economicus” ve Hakikat. (Erişim: 09.08.2016), https://www.setav.org/homo-economicus-ve-hakikat/
• Sezal, İ. (1991). Sosyal Bilimlerde Temel Kavramlar. Ankara: Akçağ Yay.
• Şimşek, S. (2012). Hayat Kaynağı Kur’an Tefsiri. İstanbul: Beyan Yay.
• Tabakoğlu, A. (2007). İslam Ekonomisinin Tarih Boyunca Oluşturduğu Temel Kurumlar, Çağımızda Sosyal Değişme ve İslam, (s. 494-504), Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
• Tabakoğlu, A. (2010). Bir İlim Olarak İslam İktisadı. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, 16.
• Tirmizî (1962). el-Câmiu’s-Sahih, Kahire.
• UPA (2016). Dünya Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması. (Erişim: 19.08.2016), http://politikaakademisi.org/2015/08/05/dunya-ekonomik-gelismislik-siralamasi/
• Yıldırım, M. (2009). Modernizm, Postmodernizm ve Kamu Yönetimi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 380-397.
• Zemahşeri, Carullah Mahmud b. Ömer (1992). Esasü’l-Belağa, Daru’n-Nefais, Beyrut.