Comparative Analysis of the Purposes of Education Systems in Iran and Turkey

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 3, 729 - 757, 01.11.2017

Doğan Özlük

https://doi.org/10.18506/anemon.286057

Cited By: 5

Öz

Turkey and Iran have historical, political economic and geographical relations as the two important countries of the Middle East. These ongoing relationships require the comparison of the educational systems of both countries. When we look at the education systems and status of the two countries, from demographics to schooling rates, from objectives to the structure it is possible to find serious similarities. There are differences to note as well. Despite the incompatibility between the political regimes of the two, they are similar in targeting to create a uniform and homogenous nation. Similar modernization processes in both countries have influenced the adaptation of similar educational policies and implications. As a result of that, the favour of westernization influenced the structure, objective, management and financing of education system in both countries. The purpose of this study is to compare and contrast the educational systems of two neighboring countries Turkey and Iran that built a strong relationship by handling the existing education systems by addressing to the similarities and differences of general structure, objectives and principles. This study figures out the similarities and differences of Turkish and Iranian educational systems in structure and main purposes, interprets the findings and propose several suggestions.

Anahtar Kelimeler

Comparative Education, The Aims of Turkish Educational System, The Aims of Iranian Educational System

İran ve Türkiye Eğitim Sistemlerinin Amaçlarının Karşılaştırmalı Analizi

Öz

Türkiye ve İran, bölgenin iki önemli ülkesi olarak tarihi, kültürel, siyasi, ekonomik ve coğrafi ilişkilere sahiptir. Türkiye ve İran’ın benzer modernleşme ve Batılılaşma süreçlerinden geçmeleri iki ülkenin eğitim politikalarına da yansımıştır. Bu durumun bir sonucu olarak Batılılaşma eğilimi, iki ülkenin eğitim sistemini başta amaçlar olmak üzere yapı, yönetim ve finansman açısından etkilemiştir. Bu nedenle iki ülkenin eğitim sistemlerinin karşılaştırılmasının literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Türkiye ve İran’ın eğitim sistemlerine bakıldığında birçok benzerliğin ve farklılığın olduğu görülmektedir. Ancak siyasal rejimleri birbirinden çok farklı olmasına rağmen, her iki ülkenin eğitim sistemleri, tek tip insan yetiştirmeyi hedeflemeleri bakımından oldukça benzer amaçlara ve özelliklere sahiptir. Bu çalışmada tarihten bu yana güçlü ve dengeli ilişkiler kurmuş iki komşu ülke olan İran ve Türkiye’nin mevcut eğitim sistemlerinin amaçları karşılaştırılmıştır. Araştırma genel olarak karşılaştırmalı eğitim çalışmaları doğrultusunda bir içeriğe sahip olup Türkiye ve İran eğitim sistemlerinin amaçlar açısından özellikleri, benzerlikleri ve farklılıkları tespit edilmiş, bulgular yorumlanmış ve çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Karşılaştırmalı Eğitim, Türkiye Eğitim Sisteminin Amaçları, İran Eğitim Sisteminin Amaçları

Kaynakça

• Arefi M., & Alizadeh S. (2008). İkidilliliğin Bilişsel Gelişime Olan Etkileri: İran’daki İkidilli Çocukların Örneği, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education). 34, 12-18.
• Aşık, M. O. (2006). 1851 Yılından Günümüze İran Eğitim Sisteminin Beklenmeyen Sonuçları. Sosyoloji Dergisi, 16, 136-138.
• Çepni, S. (2007). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş (3.Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Edhem, M. N. (2013). Sazman Pajuhash ve Barnamerizi Vazarat Amozash ve Parvararish (Eğitim Öğretim Bakanlığı Araştırma ve Planlama Kurumu), Macmoaye Mosavvabat-i Shuraye Aliye Amozash ve Parvarish (Eğitim-Öğretim Yüksek Şurası Onaylanmış Bazı Kanunlar) Tahran: İntisharat Madrasa.
• Erdoğan, İ. (2003). Karşılaştırmalı Eğitim: Türk Eğitim Bilimleri Çalışma Alanları İçinde Önemsenmesi Gereken Bir Alan, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, cilt 1, sayı 3.
• Erkuş, A. (2005). Bilimsel Araştırma Sarmalı. Ankara: Seçkin.
• Karakul, A. K. (2014). İran ve Türkiye’de Eğitim Finansmanının Karşılaştırılması, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, S 31, 67-87.
• Karasar, N. (2003). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel.
• Kendirci, G. (2006). İran İlkokul Ders Kitaplarında Din ve Yurttaşlık. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Korkut-Owen, F., Sadri Damirchi, E., & Molaei, B. (2013). İki Orta Doğu Ülkesinde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Alanı: Türkiye ve İran. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 81-103.
• Nadim, P. (1996). İran Eğitim Sistemi: Bir Değerlendirme. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 8, 153-165.
• Safi, A. (2011). Amozesh ve Pervereish İbtidai Rahnemaye Tahsili ve Motavassite. Tahran: Samt.
• Safi, A. (2013). Sazman ve Kavanine Amozash ve Parvarishe İran. Tahran: Samt.
• T.C. Resmi Gazete (1973). Milli Eğitim Temel Kanunu, 14574, RG. 24/6/1973, KN. 1739, KT. 14/6/1973.
• Tamer, Y.(2010). Basic changes in the Iranian Education System before and after Islamic Revolution / İslam Devrimi Öncesi ve Sonrası İran Eğitim Sistemi'nde Temel Değişimler. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Ültanır, G. (2000). Karşılaştırmalı Eğitim Bilimi-Kuram ve Teknikler. Ankara: Eylül.
• Yalçınkaya, Y., & Özkan, H. H. (2012). 2000-2011 Yılları Arasında Eğitim Fakülteleri Dergilerinde Yayımlanan Matematik Öğretimi Alternatif Yöntemleri İle İlgili Makalelerin İçerik Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 31-45.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.