Intermedıary Role Of Organızatıonal Justıce In Impact Of Applyıng Ethıcal Values In Erterprıses On Organızatıonal Commitment

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 3, 163 - 179, 24.06.2019

Ferit Uslu , Ali Aksoy

https://doi.org/10.18506/anemon.457828

Cited By: 2

Öz

In our study, ethical values, organizational
justice and the relation between them are dealt with. Thus, ıntermediary role
of organizational justice in ımpact of effect of applying ethical values in
enterprises on organizational commitment is put forward. Work; It consists of
five parts: introduction, theoretical framework, research methodology, research
findings and conclusion – suggestion. The questionnaire was distributed to 450
people working in TRB2 private hospitals. 327 of these questionnaires were
evaluated and analyzed in SPSS 23 and Amos 21.0 programs. Explicit Factor
Analysis and Confirmatory Factor Analysis were performed, and the relationships
between the factors with Structural Equation Model were analyzed. According to
the analysis results; the application of ethical values positively affects
organizational justice and organizational commitment. In addition, there is a
positive and meaningful relationship between distribution justice and
information justice, organizational commitment, which are sub-dimensions of
organizational justice

Anahtar Kelimeler

Ethics, business ethics, ethical climate, organizational commitment, organizational justice

İşletmelerde Etik Değerlerin Uygulanmasının Örgütsel Bağlılığa Etkisinde Örgütsel Adaletin Aracı Rolü

Öz

Çalışmamızda etik değerler,
örgütsel adalet ve örgütsel bağlılık  konuları
ve aralarındaki ilişki ele alınmıştır. Böylece işletmelerde etik değerlerin
uygulanmasının örgütsel bağlılığa etkisinde örgütsel adaletin aracı rolü ortaya
konmaya çalışılmıştır. Çalışma; giriş, kuramsal çerçeve, araştırma
metodolojisi, araştırma bulguları ve sonuç - öneri şeklinde beş bölümden
oluşmaktadır. TRB2 bölgesindeki özel hastanelerde çalışan 450
kişiye dağıtılan anketlerden 327 tanesi değerlendirmeye alınarak verileri SPSS
23 ile Amos 21.0 programlarında analiz edilmiştir. Açıklayıcı Faktör -
Doğrulayıcı Faktör Analizleri yapılmış, Yapısal Eşitlik Modeliyle faktörler
arasındaki ilişkiler analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre; etik
değerlerin uygulanmasının örgütsel adaleti ve örgütsel bağlılığı pozitif olarak
etkilediği ortaya çıkmıştır. Ayrıca dağıtım adaleti ve bilgisel adaletle,
örgütsel bağlılık arasında pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki bulunduğu
sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Etik, iş etiği, örgütsel bağlılık, etik iklim, örgütsel adalet

Kaynakça

• Arslan, M. (2001). İş ve Meslek Ahlakı, Ankara: Nobel Yayınları.
• Atalay, G. (2010). Örgütsel Adalet, Örgütsel Davranışta Güncel Konular, Bursa: Ekin Basın Yayım Dağıtım.
• Balay, R. (2000). Yönetici ve Öğretmenlerde Örgütsel Bağlılık, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Balcı, A. (2003). Örgütsel Sosyalleşme Kuram Strateji ve Taktikler, Pegem A Yayıncılık, Ankara.
• Balı, A. Ş. (2001). Çok Kültürlülük ve Sosyal Adalet, Konya: Çizgi Kitabevi.
• Barnett, T. ve Schubert, E. (2002). Perceptions Of The Ethical Work Climate And CovenantaRelationships. Journal Of Business Ethics.
• Baron, R.M., ve Kenny, D. A. (1986). The Moderator-Mediator Variable Distinction İn Social Psychological Research: Conceptual, Strategic And Statistical Considerations, Journal Of Personality And Social Psychology, 51(6), 1173-1182.
• Başar, D. (2009). Çalışanların Şirket Politikası, Liderlik Davranışları ve Etik Algılamaları İle İş Tatmini Ve Örgütsel Baglılık Arasındaki İlişkiler, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Bayram, S. (2005). İşletme Etiği ve Çalışanların Şirketlerinde Mevcut Olan Etik Uygulamalara İlişkin Algılarının Ölçümüne Yönelik Bir Araştırma, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Bayraktaroğlu, S. ve Yılmaz, E. S. (2012). İnsan Kaynakları Yönetiminde İş Etiği Uygulamaları ile Örgütsel Performans Arasındaki İlişki: Fortune Türkiye En Büyük 500 Şirket Örneği, İş Ahlakı Dergisi, Kasım 2012, Cilt 5 (10).
• Beugre, C. D. ve Baron, R. A. (2001). Perceptions Of Systemic Justice: The Effects Of Distributive, Procedural And Interactional Justice, Journal Of Apliedpsychology, 31(2), 324-327.
• Bilgen, A. (2014). Çalışanların Etik Liderlik ve Etik İklim Algılamalarının Örgütsel Bağlılıklarına Etkisi: Özel Ve Kamu Sektöründe Karşılaştırmalı Bir Uygulama, Bahçeşehir Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi.
• Bilsel, M. (2013). Örgütsel Adalet Algısının Banka Çalışanlarının Performans ve Motivasyonlarına Etkisi: Bir Araştırma, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Büyüköztürk, Ş. (2004). Güdülenme ve Öğrenme Stratejileri Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, Cilt 4 (2), 207-239.
• Colquitt, Jason A. (2001). On The Dimensionality of Organizational Justice: A Construct Validation of A Measure. Journal of Applied Psychology, 86 (3), 386-400.
• Cullen, J.B., K.P. Parboteeah ve B. Victor. (2003). The Effects Of Ethical Climates On OrganizationalCommitment: A Two-Study Analysis. Journal Of Business Ethics.
• Çakıcı, B. A. (2012). Örgütsel Adalet Algısının Bağlılık Üzerine Etkisi: Doğu Karadeniz Bölgesinde Çalışan Hemşirelere Yönelik Bir Araştırma, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Çelen, Ö., Teke, A., Cihangiroğlu, N. (2013). Örgütsel Bağlılığın İş Tatmini Üzerine Etkisi: Gülhane Askeri Tıp Fakültesi Eğitim Hastanesinde Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, C13 (3) 399-410.
• Çetin, M. Ö. (2004). Örgüt Kültürü ve Örgütsel Bağlılık, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Demirel, Y. (2009). Örgütsel Bağlılık ve Üretkenlik Karşıtı Davranışlar Arasındaki İlişkiye Kavramsal Yaklaşım, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(15).
• Doğan, E. Ş. (2013). Örgüt Kültürü ve Örgütsel Bağlılık, İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Ekiztepe, B. (2011). Konaklama İşletmelerinde Etik İklimi, Örgütsel Adalet ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Eğilmezkol, G. (2011). Çalışma Yaşamında Örgütsel Adalet ve Örgütsel Bağlılık: Bir Kamu Bankasındaki Çalışanların Örgütsel Adalet Ve Örgütsel Bağlılık Algılayışlarının Analizine Yönelik Bir Çalışma, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Elgin, T. (2006). Meslek Etiği ve Etik Kodu; Jandarma Teşkilatı İçin Etik Kodu Önerisi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Eser, G. (2007). Etik İklim ve Yöneticiye Güvenin Örgüte Bağlılığa Etkisi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Erkmen, T., Bozkurt, S. (2011). Örgüt Kültürü ve Örgütsel Bağlılık İlişkisinin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt 31(2) 197-228.
• Greenberg, J. (1990). Organizational Justice: Yesterday, Today And Tomorrow, Journal Of Management, 16 (2), 399-432.
• Halıcı, A. (2010). İşletme İşlevleri Açısından İş Etiği ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda İşlem Gören İşletmelere Yönelik Bir Araştırma, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
• Irak, D. U. (2004), Örgütsel Adalet: Ortaya Çıkışı, Kuramsal Yaklaşımlar ve Bugünkü Durumu, Türk Psikolojileri Yazıları, Cilt 7, (13).
• Kavacık, M., Baltacı, F., Yıldız, A. (2013). Konaklama İşletmelerinde Örgütsel Çatışma ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt 5 (3) 73-85.
• Korkmaz, C. (2017), Örgütsel Bağlılık, Örgütsel Adalet Ve Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi: Bir Uygulama, Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Köksal, K. (2016). Örgüt Kültürünün Örgütsel Adalet Algısına Etkisinde Etik İlkelere İlişkin Algıların Aracılık Rolü, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Küçükeşmen, E. (2015). Örgütsel Adalet Algısı ve Örgütsel Bağlılığa Etkisi: Kamu Çalışanları Üzerine Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Meydan, H. C., Köksal, K., Kara, U. A. (2015). Örgüt İçinde Sessizlik: Örgütsel Etik Değerlerin Etkisi ve Adalet Algısının Aracılık Rolü, Gazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt 17 (3).
• Meyer, John P. ve Allen, Natalie J. (1984), Testing The Side-Bet Theory of Organizational Commitment: Some Methodological Consideretions, Journal of Applied Psychology, 69 (3), 372–378.
• Meyer, J. P. ve Allen, N. J. (1997). A Three-Component Conceptualization Of Organizational Commitment, Human ResourceManagement Review, 1 (5), 61-89.
• Mumcu, A. (2014). Etik İklim ve Algılanan Örgütsel Adalet İlişkisi: Tokat İli Bankacılık Sektörü Üzerine Bir Araştırma, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Örmeci, E. (2013). Örgütsel Adalet Algısının, Örgüte Bağlılık Aracılığıyla Üretkenliğe Aykırı Çalışma Davranışlarına Etkisinde Kuruma Güvenin Rolü, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Özmen, Ömür N. T., Arbak Y. ve Özer, Pınar S. (2007). Adalete Verilen Değerin Adalet Algıları Üzerindeki Etkisinin Sorgulanmasına İlişkin Bir Araştırma, Ege Akademik Bakış. 7 (1).
• Özyer, K. (2010). Etik İklim ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkide Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmininin Düzenleyici Rolü Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Pieper, A. (1999). Etiğe Giriş, Çeviren, V. Ataman, S. Gezer, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Schwepker, C. H. Jr.; Ferrell, O. C. and Ingram, T. N. (1997). The Influence of Ethical Climate on Role Stress in the Sales Force, Journal of the Academy of Marketing Science, 25 (Spring): 99–108.
• Şimşek, F. Ö. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş (Temel İlkeler ve Lisrel Uygulamaları), Ekinoks Yayın Evi, Ankara.
• Tavşancıl, E. (2005). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS İle Veri Analizi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tekin, Z. (2017). Pazarlama Etiğinde Makyavelizm, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(50), 814-821.
• Tierney, E. P. (1997). İş Ahlakı, (Çev. Günhan Günay), İstanbul: Rota Yayınları.
• Topaloğlu, G. I. (2010) İşletmelerin Adalet ve Etik Algıları Açısıdan Örgütsel Güven İle Örgutsel Bağlılık İlişkisi, Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Uçar, P. (2016). Örgütsel Adalet Algısı ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Uğurlu, T. C. (2009). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örğütsel Bağlılık Düzeylerine Yöneticilerinin Etik Liderlik ve Örgütsel Adalet Davranışlarının Etkisi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Uslu, F. ve Tekin, Z. (2018). Örgütsel Bağlılıkta Negatif Etki: Tükenmişlik Sendromu, İKSAD VI. Uluslarararası Çin’den Adriyatik’e Sosyal Bilimler Kongresi Tam Metin Kitabı, 126-135.
• Yağmur, A. (2013). Etik Liderliğin ve Etik İklimin Etik Dışı Davranışlara Etkisi: Amprik Bir Çalışma, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi
• Yatkın, A. (2008). Etik Düşünce ve Davranışın Yerel Yönetimlerde Hizmet Verimliliğinin Artırılmasında Rolü ve Önemi: Elazığ Belediyesini Örnek Alan Araştırması, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18 (1), 211-232.
• Yılmaz, G. (2004). İnsan Kaynakları Uygulamalarına İlişkin Örgütsel Adalet Algısısnın Çalışanların Tutum ve Davranışları Üzerindeki Etkisi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.