Journalism in 1980’s Turkey: The Case of the Uyanık Gazeteci

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 3, 279 - 289, 24.06.2019

Rifat Becerikli

https://doi.org/10.18506/anemon.479465

Cited By: 1

Öz

Even
though journalism in Turkey has a long history, especially after the 1980s,
there was a great change and transformation in journalism directly proportional
to the social structure. During this period, significant developments such as
Decisions of January 24, September 12 1980 military coup, the Constitution of
1982 and the succession of the prime minister Turgut Ozal of Turkey in 1983,
deeply affected the country. Every profession has a unique set of rules as
journalism also does. In this aspect, journalism has universal values such as
obtaining correct information, having ethical values, taking care of public
interest, and impartiality. In this study, representation of journalism in
Turkey will be evaluated with the basis of the movie Uyanık Gazeteci (1988), which Kemal Sunal is starred as the lead
actor.

Anahtar Kelimeler

Kemal Sunal, Journalism, Turkish Cinema

1980’li Yıllar Türkiyesi’nde Gazetecilik: Uyanık Gazeteci Film Örneği

Öz

Türkiye’de
gazetecilik mesleğinin tarihsel süreci uzun bir geçmişe dayansa da özellikle
1980’li yıllardan sonra toplumsal yapıyla doğru orantılı olarak büyük bir
değişim ve dönüşüm geçirmiştir. Bu dönem 24 Ocak Kararları, 12 Eylül 1980
askeri darbesi, 1982 Anayasası ve 1983 yılında Turgut Özal’ın başbakan olması
gibi önemli gelişmeler artarda gelerek Türkiye’yi derinden etkiler. Her meslek
gibi gazeteciliğin de kendine özgü bir takım kuralları bulunmaktadır. Bu
bağlamda gazetecilik mesleğinin de gerçek bilgiye ulaşma, etik değerlere sahip
olma, kamu yararı gözetme, tarafsızlık gibi evrensel değerleri vardır.
Çalışmada Kemal Sunal‘ın başrolünü oynadığı Uyanık
Gazeteci (1988) filmi temelinde dönem içinde Türkiye’deki gazetecilik
temsili incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Kemal Sunal, Gazetecilik, Türk Sineması

Kaynakça

• Akdağ, M. (2014). Gündelik Hayat ve Medya Üzerine. (Erişim:20.09.2018), http://aves.erciyes.edu.tr/YayinGoster.aspx?ID=7380&NO=36
• Altuğ, K. (1996). Şu Bizim Şerefli Meslek. Yeni Türkiye Dergisi, 2 (12) Medya Özel Sayısı-2, 949-951.
• Altun, A.(2006). Türk Basınının Değişen Yüzü. Ankara :Başbakanlık Basın ve Yayın Enformasyon Genel Müdürlüğü.
• Arıkan A. & Köktürk G. V.(2014). Küreselleşme Teorileri. İçinde: V. Bozkurt (Ed.), Küreselleşme ve Medya (s.1-12). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayınları.
• Arklan, Ü. & Karakoç, E. (2013). Medyanın Genel ve Siyasal Gündeme İlişkin Bilgi Edinme Aracı Olarak Kullanımı: Görgül Bir Araştırma. Türkiyat Araştırmaları Dergisi,33(1),325-363.
• Atlas, İ. (1999). Medya Gücü ve Demokratik Kurumlar. İçinde: K. Alemdar (Ed.), Yeni Mekanlar: Medya Fabrikalarına Bir Yenisi-Medya Plaza (s. 241-244). İstanbul: Afa Yayınları.
• Barthes, R. (1993). Göstergebilimsel Serüven. Mehmet Rifat, Sema Rifat (Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Barthes, R. (2013). Dilin Çalışma Nesnesi. Ayşe Ece, Necmettin Kamil Sevil, Elif Gökteke (Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Bayer, Y. (1996). Yalçın Bayer’le Konuşma. Yeni Türkiye Dergisi,2(11) Medya Özel Sayısı-1,976-981. Bohere, G. (1986). Gazetecilik Mesleği. Nurhan Süral (Çev.). Ankara: ILO.
• Çakır, H. (2007). Gazeteciliğe Giriş. Konya: Tablet Yayınları.
• Dai, U. & Dalbudak, Ş. (1996). Türkiye’de Basın İşletmeciliğinin Bugünkü Durumu. Yeni Türkiye Dergisi,2(12) Medya Özel Sayısı-2, 1407-1411.
• Evers, H. (2010). Televizyon Haberciliğinde Etik. İçinde: Editörler: B. Çaplı &H. Tuncel (Ed.), Medya Etiği (s.45-59). Ankara: Fersa Matbaacılık.
• Gaillard, P. (1991). Gazetecilik. Mehmet S. Şakiroğlu (Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Geray, H. (1999). Medya Gücü ve Demokratik Kurumlar. İçinde: K. Alemdar (Ed.), 1980 Sonrası Yeni Teknolojiler ve İkitelli Medyası (s.108-124). İstanbul: Afa Yayınları.
• Girgin, A. (2008). Gazeteciliğin Temel İlkeleri. İstanbul: Der Yayınları.
• Güçhan, G. (1993). Sinema-Toplum İlişkileri. Kurgu Dergisi,12, 51-71.
• Hohenberg, J. (1963). Gazetecilik Mesleği. Filiz Ofluoğlu (Çev.). İstanbul: Gazeteciler Cemiyeti Yayını. İçel, K. (1983). Devletle Basın Arasındaki İlişkiler, İstanbul: Hürriyet Vakfı Eğitim Yayınları.
• Kadıoğlu, Z. K. (2018). Türkiye’de Medya Sahipliği Ekseninde Mülkiyet Yapılarındaki Değişimin Kronolojik Analizi (1950-2010). İnsan& İnsan Dergisi, 5(16), 100-120.
• Kılıçbay, M. A. (2004). Soytarı Gülmez Sırıtır. Ankara: İmge Kitabevi.
• Koloğlu, O. (1999). Medya-Devlet ve Sermaye. Birikim Dergisi, 177,69-76.
• Koloğlu, O. (2003). Türkiye’de Gazetecilik Eleştirel Bir Yaklaşım. İçinde: L. D. Kılıç (Der.), Babı-Aliden İkitelli’ye Geçerken Gazetecilik (s. 26-36).Ankara: ÇGD Yayınları.
• Kösedağ, M.S. (2018). Yazılı Basında Öz Denetim Sorunu ve Basın İlan Kurumu’nun Denetim İşlevinin Basın Özgürlüğü Açısından Değerlendirilmesi. Turkish Studies Social Sciences, 13(10), 497-513.
• Oktay, E. (1993). İletişim ve Globalleşme. Ekonomik Yaklaşım Dergisi, 4(9), 19-23.
• Öncel, G.K. (2013).Türkiye’de Soruşturmacı Gazetecilik. İstanbul: Evrensel Kültür Kitaplığı.
• Özgen M. (2004). 1980 Sonrası Türk Medyasında Gelişmeler ve Magazinleşme Olgusu, 2nd International Symposium, Communication in the Millenium: A Dialogue Between Turkish and American Scholars bildiriler kitabı 2 içinde (ss.465-477). 17-19 Mart. İstanbul: İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi.
• Özön, N. (2000). Sinema, Televizyon, Video, Bilgisayarlı Sinema Sözlüğü. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Pala, Ş. (2003). Türkiye'de Gazetecilik. İçinde: D. Tılıç (Ed.), Promosyonla Mutantlaşan Bir İletişim Aracı: Türkiye'de Gazete. (s.142-168). Ankara: Çağdaş Gazeteciler Derneği Yayınları.
• Parsa, S. (1999). Televizyon Göstergebilimi. Kurgu Dergisi,16, 15-28.
• Ryan, M. & Lenos, M. (2012). Film Çözümlemesine Giriş. Emrah Suat Onat (Çev.). Ankara: De Ki Yayınları.
• Sağnak, M. (2010). Amca Size Gazeteci Diyebilir miyim? Türk Sinemasında Gazeteci Figürü. İstanbul: TB Yayıncılık.
• Saussure, F. (2014). Genel Dilbilim Yazıları. Savaş Kılıç (Çev.). İstanbul: İthaki Yayınları.
• Sunal, A.K. (2001). Tv ve Sinemada Kemal Sunal Güldürüsü. İstanbul: Om Yayınevi.
• Şahin, H. (1996). Basının Saygınlığı. Yeni Türkiye Dergisi,2(11) Medya Özel Sayısı-1,228-230.
• Tanör, B. (2003).Yakınçağ Türkiye Tarihi -2 (1980-2003). İçinde: S. Akşin & B. Tanör & K. Boratav (Ed.) , Siyasal Tarih 1980-1995 (s.27-159). İstanbul: Milliyet Yayınları.
• Tavlaş, N. (1996). Ahlak ve Onurunu Yitiren Türk Basını. Yeni Türkiye Dergisi,2(11) Medya Özel Sayısı-1, 150-154.
• Tekelioğlu, O. (2006). Pop Yazılar Varoştan Merkeze Yürüyen Halk Zevki. İstanbul: Telos Yayıncılık.
• Tılıç, D. (1998). Utanıyorum Ama Gazeteciyim Türkiye’de ve Yunanistan’da Gazetecilik. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Toroslu, N.(1999). Medya Gücü ve Demokratik Kurumlar. İçinde: K. Alemdar (Ed.), Medya Ve Hukuk Basın Özgürlüğü ve Sınırları (s.56-84). İstanbul: Afa Yayınları.
• Türkiye Gazetecilik Hak ve Sorumluluk Bildirgesi, (Erişim: 20.09.2018), https://www.tgc.org.tr/bildirgeler/turkiye-gazetecilik-hak-ve-sorumluluk-bildirgesi.html
• Yaylagül, L. (2014). Türkiye’de Sinema, Toplum ve Siyaset. Modern Zamanlar Dergisi,33, 32-41.
• Yegen, C. (2018). Doğru Haber Alma Hakkı ve Sosyal Medya Dezenformasyonunu Doğruluk Payı ve Yalansavar ile Tartışmak. Erciyes İletişim Dergisi, 5(4),101-121.
• Yeşil, M. M. (2014). Gazeteciliğin Etik Kuralları, ihlaller ve Olası Önlemler: Gazetecilerin Etik Algılaması, Görüş ve Önerileri-Nitel Bir Araştırma. Turkish Studies Social Sciences, 9(2),1665-1684.
• Zeytinli, M. (1996). Uluslararası Haber Dolaşımının Sorunları. Yeni Türkiye Dergisi, 2(12) Medya Özel Sayısı-2,1101-1111.