Comparative Analysis of International Accounting Standards for Islamic Financial Institutions and Accounting Standards

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: İktisadi ve İdari Bilimler, 79 - 89, 18.12.2020

İbrahim Çemberlitaş , Tolga Oral , Hakan Erkuş

https://doi.org/10.18506/anemon.712417

Öz

The increase in the number of commercial transactions with the globalization has revealed the necessity of a common financial reporting language in the World. The International Financial Reporting Standards (IFRS) have been introduced on this need. Similarly, the need for another common language and Standard has also been required for accounting and Auditing Standards (AAOIFI) for Islamic Financial Institutions. Because Muslims have a considerable population in the world. Muslim countries have the most natural right to carry out financial activities of with religious rules. As a result of this right and upon a need, the AAOIFI also allowed financial transactions to be carried out in accordance with religious rules. The aim of this study is to compare these two standards and to reveal their similarities and differences, the conceptual framework, leases, fund utilization, partnerships and construction contracts are aimed at mutual examination of the standards.In line with this objective by making a conceptual study, Turkey is given to private practice in the world.

Anahtar Kelimeler

AAOIFI, IFRS, IASB, International Accounting Standards

İslami Finansal Kuruluşlar İçin Muhasebe Standartları ve Uluslararası Muhasebe Standartlarının Karşılaştırmalı Olarak Analizi

Öz

Küreselleşme ile birlikte ticari işlem sayılarının artması Dünya’da ortak bir finansal raporlama dilinin gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (IFRS) bu ihtiyaç üzerine ortaya çıkmıştır. Benzer şekilde diğer ortak bir dil ve standart ihtiyacı da İslami Finansal Kurumlar için Muhasebe ve Denetim Standartları Organizasyonu (AAOIFI) için gerekli olmuştur. Zira Müslümanlar, dünya üzerinde azımsanmayacak bir nüfusa sahiptir. Müslüman ülkelerin finansal faaliyetlerini dini kurallara göre yapma gereksinimleri en tabii haklarıdır. Bu hakkın somut bir sonucu olarak ve bir ihtiyaç üzerine ortaya çıkan AAOIFI de bu anlamda finansal işlemlerin dini kurallar gereği yapılmasına olanak tanımıştır. Bu çalışmanın amacı, bu iki standardın birbirleriyle karşılaştırılması, benzerlik ve farklılıklarının ortaya konulmasıdır. Kavramsal çerçeve, kiralamalar, fon kullandırma, ortaklıklar ve inşaat sözleşmeleri standartlarının karşılıklı incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda kavramsal bir inceleme yapılarak, Türkiye özelinde Dünya’daki uygulamalara yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

AAOIFI, UFRS, UMSK, Uluslararası Muhasebe Standartları

Kaynakça

• AAOIFI. (2019). About AAOIFI. 11 06, 2019 tarihinde http://aaoifi.com/our-history/?lang=en adresinden alındı
• AAOIFI. (2020). About AAOIFI. 11 06, 2019 tarihinde http://aaoifi.com/our-history/?lang=en adresinden alındı
• Abdel-Karim, R. A. (1999). Accounting and Auditing Standards for Islamic Financial Institutions. Proceedings ofo the Second Harvard University Forum on Islamic Finance: Islamic Finance into the 21 st Century (s. 239-241). Cambidge : Harvard University.
• Ağkan, F. (2016). AAOIFI Standartları ve Türkiye Katılım Bankalarında Uygulanabilirliği. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 235-243.
• Akgün, A. İ. (2013). Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarının Finansal Analize Etkisi: İMKB'ye Yönelik Bir Araştırma. Doguş Üniversitesi Dergisi, 14(1), 10-26.
• Aktaş, R., Kargın, S., & Demirel Arıcı, N. (2017). Yeni Kiralamalar Standardı UFRS 16’nın Getirdiği Yenilikler ve İşletmelerin Finansal Tablolarına ve Finansal Oranlarına Olası Etkilerinin Değerlendirilmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(4), 858-881.
• Aktepe, İ. E., & Odabaşı, M. (2012). Faizsiz Bankacılık Standartları. İstanbul: Türkiye Katılım Bankaları Birliği.
• AOSSG. (2010). Financial Reporting Issues relating to Islamic Finance. Mart 7, 2020 tarihinde http://www.aossg.org/docs/AOSSG_IF_WG-Research_Paper_11Oct2010.pdf adresinden alındı
• Aslan, Ü. (2018). UFRS 16 Kiralamalar Standardı Kapsamında Faaliyet Kiralamasının Kiracı İşletme Tarafından Muhasebeleştirilmesi ve Raporlanması. Muhasebe ve Finansman Dergisi(77), 55-68.
• Atmeh, M. A., & Serdaneh, J. (2012). A Proposed Model for Accounting Treatment of Ijarah. International Journal of Business and Management, 7(18), 49-56.
• Aysan, M. (2007). Uluslararası Finansal Raporlama Standartları ve Küresel Uyum. 1. Balkan Ülkeleri Uluslararası Muhasebe ve Denetim Konferansı (s. 51-56). Edirne: MUFAD.
• CIO-Wiki. (2019). International Accounting Standards Board (IASB). Kasım 19, 2019 tarihinde Cio Index: https://cio-wiki.org/wiki/International_Accounting_Standards_Board_(IASB) adresinden alındı
• Çelik, İ. (2017). Meşru' Bir Yatırım Aracı Olarak Mudarebe ve Günümüzde Kullanımı. INJOSOS Al- Farabi International Journal on Social Sciences, 1(3), 381-395.
• Çelik, Y., & Turan, Z. (2019). Yeni Kavramsal Çerçevenin Finansal Raporlama Açısından İncelenmesi. Uluslararası Muhasebe Ve Finans Araştırmaları Dergisi, 1(1), 91-106.
• Çemberlitaş, İ. (2019). AAOIFI Ve UFRS'ye Göre Teverruk Uygulaması, Muhasebeleştirilmesi Ve Raporlanması. Malatya: İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi).
• Deloitte. (2019). Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS) Sunum ve Açıklama Kontrol Listesi. Kasım 19, 2019 tarihinde Verginet: https://www.verginet.net/dtt/1/UFRS-Sunum-Aciklama-Kontrol-Listesi.aspx adresinden alındı
• Erkuş, H., & Çenberlitaş, İ. (2016). İslami Finansal Araçlardan Olan Sukukların Muhasebeleştirilmesi. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 245-262.
• Ersoy, M., Çatıkkaş, Ö., & Yatbaz, A. (2018). İslami Muhasebenin Gelenesek Muhasebe ile Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Uluslararası İslam Ekonomisi ve Finans Araştırmaları Dergisi, 95-109.
• Hanif, M. (2016). Ijarah Accounting: A Comparison of Conventional IAS-17 and Islamic FAS-8. Journal of Islamic Economics, Banking and Finance,, 12(1), 49-63.
• http://aaoifi.com/structure/?lang=en. (tarih yok). IFRS. (2019). Who We Are. Kasım 19, 2019 tarihinde IFRS: https://www.ifrs.org/about-us/who-we-are/#about-us adresinden alındı
• KGK. (2011). Finansal Raporlamaya İlişkin Kavramsal Çerçeve. Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu: https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/DynamicContentFiles/T%C3%BCrkiye%20Muhasebe%20Standartlar%C4%B1/TMSTFRS2019Seti/Finansal%20Raporlamaya%20%C4%B0li%C5%9Fkin%20Kavramsal%20%C3%87er%C3%A7eve/Kavramsal%20%C3%87er%C3%A7eve.pdf adresinden alınmıştır
• KGK. (2018). Kavramsal Çerçeve. Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu.
• KGK. (2019). AAOIFI Kavramsal Çerçeve. Ankara: Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu.
• KGK. (2019). Faizsiz Finans Kuruluşlarının Finansal Raporlamasına İlişkin Kavramsal Çerçeve. Kasım 20, 2019 tarihinde Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK): https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/PDF%20linkleri/standartlar%20ve%20ilke%20kararlar%C4%B1/FFMS/Faizsiz%20Finans%20Kurulu%C5%9Flar%C4%B1n%C4%B1n%20Finansal%20Raporlamas%C4%B1na%20%C4%B0li%C5%9Fkin%20Kavramsal%20%C3%87___.pdf adresinden alındı
• KGK. (2019). Faizsiz Finans Muhasebe Standardı 8 İcâre ve İcâre Müntehiye Bittemlîk. Ankara: Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu.
• KGK. (2019). TMS/TFRS ve TMS/TFRS Yorumları Nedir? 10 01, 2019 tarihinde KGK-Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu: https://www.kgk.gov.tr/DynamicContentDetail/6651/TMS/TFRS-ve-TMS/TFRS-Yorumlar%C4%B1-nedir? adresinden alındı
• Mia,, M. R., Hasnat,, M. A., & Mahjabeen, W. (2016). Mudharabah and Musharakah from the accounting perspective by referring to AAOIFI, IFRS and MFRS. IOSR Journal of Business and Management, 67-72.
• Özulucan, A., & Deran, A. (2009). Katılım Bankacılığı ile Geleneksel Bankaların Bankacılık Hizmetleri ve Muhasebe Uygulamaları Açısından Karşılaştırılması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 85-108.
• SlidePlayer. (2015). Finansal Raporlama Standartları ve Uygulamaları. Kasım 20, 2019 tarihinde Slide Player: https://slideplayer.biz.tr/slide/2903605/ adresinden alındı
• Trimble, M. (2017). The Historical and Current Status of IFRS Adoption around the World. University of Mannheim.
• UFRS/IFRS. (2015). Avrupa Birliği ülkelerinde UFRS gelişimi. Kasım 19, 2019 tarihinde UFRS / IFRS / TFRS Hayatımızda: http://ufrsifrs.blogspot.com/2015/02/avrupa-birligi-ulkelerinde-ufrs-gelisimi.html adresinden alındı
• Üstünel, B. (2003). Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu ve Ulusal Finansal Raporlama Standartları. 10 03, 2019 tarihinde http://archive.ismmmo.org.tr/docs/SEMPOZYUMLAR/SEMPOZYUM_06/5Oturum/BulentUstunel.pdf adresinden alındı
• Yardımcıoğlu, M. (2016). İcare (Finansal Kiralama) İşlemlerinin İslami Muhasebe Standartları Çerçevesinde İncelenmesi. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 224-233.