A Study of Idioms In Arabic Translstion Of Yasar Kemal’s ‘Yer Demir Gök Bakır’ Novel In The Context Of Equivalence

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 2, 341 - 351, 15.04.2021

Fatma Betül Aslan

https://doi.org/10.18506/anemon.765598

Cited By: 2

Öz

Culture consists of the geographical characteristics, customs, traditions and religious beliefs of the people. Culture is a collection of values that a nation has accumulated. Language, which provides communication between people in all aspects of life, is a part of cultureIdioms aims to express a phrase in an abstract manner and the number of idioms in a language shows the richness of the language. Idioms are unique to a language and they have their own meanings. For this reason, idioms, which are one of the building blocks of a language, can create difficulties for translators in translation. The aim of this study is to examine the idioms in the Yasar Kemal's novel ‘Yer Demir Gök Bakır’ and its Arabic translation and to reveal which idiom / phrase is used instead of which idiom / phrase in the translation. In this study. comparisons were made based on Mona Baker's equivalence strategies.

Anahtar Kelimeler

Arabic, Literature Translation, Equivalency, Proverb, Social Loafing, Social Loafing Analytic Hierarchy Process (AHP), Academic Staff

Yaşar Kemal’in ‘Yer Demir Gök Bakır’ Adlı Romanın Türkçeden Arapçaya Çevirisindeki Deyimlerin Eşdeğerlik Bağlamında İncelenmesi

Öz

Kişilerin bulundukları coğrafi özellikler, gelenek ve görenekleri, dini inanışları kültürü meydana getirmiştir. Kültür bir milletin biriktirdiği değerler bütünüdür. Hayatın her alanında kişiler arası iletişimi sağlayan dil, kültürün bir parçasıdır.
Kültürün yansımalarının görüldüğü dilin vazgeçilmez parçası deyimler ise dilde önemli yeri olan söz varlıklarıdır. Bir ifadeyi öz bir şekilde anlatmayı hedefleyen deyimlerin sayısı dilin zenginliğinin göstergesidir Bu nedenle bir dilin yapıtaşlarından olan kalıplaşmış ifade biçimi deyimler, çevirmenler için çeviride zorluk oluşturabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, Yaşar Kemal’in ‘Yer Demir Gök Bakır’ adlı romanı ile Arapça çevirisinde yer alan deyimleri eşdeğerlik bağlamında inceleyip, çeviride hangi deyimin/ifadenin hangi deyim/ifade yerine kullanıldığını göz önüne sermektir. Çalışmada deyimler Mona Baker’ın eşdeğerlik stratejileri temel alınarak karşılaştırma yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Arapça, Yazın çevirisi, Eşdeğerlik, Deyim, Prosesi (AHP), Akademik Personel Sosyal Kaytarma, Analitik Hiyerarşi

Kaynakça

• Aksan, D. (2000). Her yönüyle dil. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• A Aksoy, Ö. A. (1988). Türk dili araştırmaları yıllığı belleten. TDK yay:217, Ankara Aksoy, Ö. A. (2013). Atasözleri ve deyimler sözlüğü 2. İstanbul: İnkılap.
• A ʿAlyân, Y. (2015). et-Tʿabîru’l-ʿIṣṭılahî fî’l-Luġateyni’l-ʿArabiyyeti ve’l-İnciliziyyeti Dirâset Dilâliyyet Teḳâbuliyye. el-Mecelletu’l-Urduniyye fî’l-Luġati’lʿArabiyye ve ʾAdâbihâ, 11(1), 261-299
• Aksoy, B. (2002). Geçmişten günümüze yazın çevirisi. Ankara: İmge.
• Ayaydın, G. Ö. (2003). Yaşar Kemal’in İstanbul’una çevreci bir yolculuk. Yüksek lisans tezi, Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Ayvaz, G. (2013). Sözcükler, söz öbekleri, deyimler ve atasözlerinin çevirisi ve çeviri eylemine etkisi. Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Dergisi, III, 211-221.
• Baker, M. (2011). In other words: A coursebook on translation. London and New York: Routledge.
• Bosquet, A. (2004). Yaşar Kemal kendini anlatıyor, Alan Bosquet ile görüşmeler. (A. Gökalp, Çev.), İstanbul: Yapı Kredi.
• Çotuksöken, Y. (2004). Türkçe atasözü ve deyimler sözlüğü. İstanbul: Toroslu.
• ed-Dâvud, M. (2003). Muʿcemu’t-Taʿbîri’l-İṣṭılâhî fî’l-ʿArabîyyeti’l-Muʿâṣıra. el-Ḳâhira: Dâru’l-Ġarîb.
• Demirezen, M. (1991). Çeviride kayıplar sorunu. Hacettepe Üniversitesi Çeviribilim ve Uygulamaları Dergisi, 1, 115-132.
• Doğru, E. (2004). Modern Arapçadaki deyimlerin dilbilimsel açıdan incelenmesi ve yabancı dil öğretimindeki yeri. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara, http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Ecdâd, İ. H. Mekânetu’l-ʾEmsâl fî’l-Edebi’l ʿArabî. http://cls.iranjournals.ir/article_194_9effb7b31e47692f127e369ed8bc8d81.pdf sayfasından erişilmiştir.
• ed-Dâkûkî, İ (1991). el ʾArżu Hadîd ves’Semaʾu Nuhâs. Bağdat: Dâru’l-Hurriyye.
• Fâyid, V. (2007). Mûʿcemu’t-Teâʿbîri’l-Iṣṭılâhiyye fî’l-ʿArabiyyeti’l-Muʿâsıra. Arapça deyimler sözlüğü. el-Ḳâhira: Câmiʿatu’l-Ḳâhira.
• Göktürk, A. (1994). Çeviri: dillerin dili. İstanbul: Yapı Kredi.
• Gümüşatam, G. (2012). Deyim bilimi ışığında deyim kavramı. International Journal of Social Science, 5(7), 357-364.
• Gündüzalp, S. (2004). Deyimler ve öyküleri. İstanbul: Zafer.
• Güneş, S.(2008). Deyim öğretiminin İtalyanca çeviri dersinde metinleri anlamaya etkisi. Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Güzel, v.d., (1992) Üniversiteler için Türk Dili ders kitabı, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
• İli, M. (2015). İngilizce Deyimlerin Türkçe Çevirisinde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Yolları. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(112-128)
• Hatipoğlu, V. (1972). Türkçenin sözdizimi. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Kabaklı, A. (2008). Türk edebiyatı (I. cilt). İstanbul.
• Kemal, Y. (1988). Yer demir gök bakır-dağın öteki yüzü:2. İstanbul: Toros.
• Moussa, M.S. (2014). A dictionary of idiomatic expressions in written Arabic İngilizce-Arapça deyimler sözlüğü. New York: The American University in Cairo.
• Mutçalı, S. (2012). Arapça-Türkçe Sözlük. İstanbul: Ravza
• Pala, İ. (2008). İki dirhem bir çekirdek. İstanbul: Kapı
• Sa’d, A. (1987). Muʿcemu’t-Terâkib ve’l-ʿİbârâti’l-Iṣṭılâhiyye’l-ʿArabiyye. Arapça deyimler sözlüğü, Beyrut: Dâru’l-ʿİlm li’l-Melâyîn.
• Suçin, M. H. (2013). Öteki dilde var olmak Arapça çeviride eşdeğerlik. Ankara: Say.
• Uysal, H. (1997). Arapça-Türkçe-İngilizce deyimler sözlüğü. Konya: Uysal.
• Uzun, T., Şimşek, S. (2007). Arapça-Türkçe deyimler kalıp ifadeler atasözleri sözlüğü. İstanbul: Elif.
• Üçgül, S. (2013 ). Dilde ve metinde ulusal kültür bileşenleri. International Periodical Fort the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(9) 125-133.
• Taşdelen, H. (2009). Arap deyim ve atasözlerinde ‘El’ Motifi’. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18(2), 209-250.
• Topçu, N. (1999). Fransızca ve Türkçede rakamlı deyimlerin karşılaştırmalı incelemesi ve Fransızca yabancı dil öğretiminde kullanımları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 173-180.
• Yurtbaşı, M. (1996). Örnekleriyle deyimler sözlüğü. İstanbul: Özdemir.