The Role of Communication Tools in the July 15 Coup Attempt and Foreign Press

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 2, 653 - 664, 30.08.2022

Müşerref Yardım , Ahmet Ayhan Koyuncu

https://doi.org/10.18506/anemon.1052278

Öz

Military intervention in politics through coups and coup attempts is a frequent phenomenon in Turkish politics. In the decline period of the Ottoman Empire, until the Republican period, the military intervened in politics for various reasons. The first coup in the Republican period was the May 27, 1960 coup, and after that, it turned into a recurring situation almost every 10 years. The last link of this process was the coup attempt on 15 July 2016. The July 15 Coup Attempt followed an unusual course of development and failed for the first time thanks to the determined stance of the people.
Media and communication tools play a very important role in the realization and legitimation of coups. Especially in the process that started with the 27 May coup and continued until the 28 February Postmodern coup, the media contributed significantly to the social legitimacy of the putschists. However, the development of internet technologies, the widespread use of smart phones, the establishment of private channels and the development of independent media played an important role in the failure of the coup for the first time. Dozens of TV channels with different tendencies, internet journalism, and the opportunity to communicate among the people through smart phones prevented the putschists from controlling the media as before, and the situation regarding the coup was reversed. In this context, the study examines the role of media and communication tools in the July 15 coup attempt and the reflections of this attempt in the foreign press.

Anahtar Kelimeler

July 15, Coup, Media, Communication, Foreign Press

15 Temmuz Darbe Girişiminde İletişim Araçlarının Rolü ve Yabancı Basın

Öz

Darbe ve darbe girişimleri aracılığıyla Askerin siyasete müdahalesi Türk siyasetinde sıkça görülen bir olgudur. Osmanlı İmparatorluğunun gerileme devrinde Cumhuriyet dönemine kadar asker, çeşitli gerekçelerle siyasete müdahale etmiştir. Cumhuriyet döneminde yaşanan ilk darbe 27 Mayıs 1960 darbesidir ve bundan sonra neredeyse her 10 yılda bir tekrar eden bir duruma dönüşmüştür. Bu sürecin son halkası, 15 Temmuz 2016’da gerçekleşen darbe girişimi olmuştur. 15 Temmuz Darbe Girişimi, alışıldığın dışında bir gelişme seyri izlemiş ve ilk defa halkın kararlı duruşu sayesinde başarısız olmuştur.
Darbelerin gerçekleşme ve meşrulaştırılma sürecinde medya ve iletişim araçları oldukça önemli bir rol oynamaktadır. Özellikle 27 Mayıs darbesi ile başlayıp 28 Şubat Postmodern darbesine kadar devam eden süreçte medya, darbecilerin toplumsal meşruiyet zemini oluşturmalarına önemli ölçüde katkı sunmuştur. Fakat internet teknolojilerinin gelişimi, akıllı telefonların yaygınlaşan kullanımı, özel kanalların kurulması ve bağımsız medyanın gelişmesi ilk defa darbenin başarısız olmasında önemli bir rol oynamıştır. Farklı eğilimlere sahip onlarca TV kanalı, internet haberciliği, akıllı telefonlar aracılığıyla halkın kendi arasında haberleşme imkanı darbecilerin önceden olduğu gibi medyayı kontrol edebilmelerinin önünü kesmiş ve darbe ile ilgili durum tersine dönmüştür. Bu bağlamda çalışma 15 Temmuz darbe girişiminde medya ve iletişim araçlarının rolünü ve bu girişimin yabancı basındaki yansımalarını incelemektedir.

Anahtar Kelimeler

15 Temmuz, Darbe, Medya, İletişim, Yabancı Basın

Kaynakça

• Ahmad, F. (2010). Demokrasi Sürecinde Türkiye. (A. Fethi, Çev.) İstanbul: Hil Yayınları.
• Ahmad, F. (2015). Modern Türkiye’nin Oluşumu. (Y. Alogan, Çev.) İstanbul: Kaynak Yayınları.
• Akın, M. H. (2016). Türkiye’nin Darbe Hafızasının Yenilenmesi. Tezkire: Düşünce, Siyaset, Sosyal Bilim Dergisi, S.57, 37-43.
• Akıncı, A (2018). Askeri Vesayetten FETÖ Vesayetine: 15 Temmuz Üzerine Genel Bir İnceleme, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. 15: 105-122.
• Aktay, Y. (2016), 15 Temmuz Sosyolojisi, Tezkire: Düşünce, Siyaset, Sosyal Bilim Dergisi, S.57, 15-31.
• Ataman, M. ve Shkurti, G. (2016), Batının Darbe Sicili ve 15 Temmuz Darbe Girişimine Tepkisi, Adam Akademi, 6(2), 51-73.
• Demir, S. (2016), 15 Temmuz Darbe Girişiminde Medya, Ankara: SETA.
• Demir, S & Çağlar, İ (2017). Fetö'nün 15 Temmuz Darbe Girişiminin İletişim Stretejisi, Ankara: SETA.
• Devran, Y & Özcan, Ö (2016). 15 Temmuz Darbe Girişimi: Gelenekselden Yeniye Medya Araçlarının Kullanımı, Academic Journal of Information Technology, 7(25): 71-92.
• Hajdarmataj, F (2017). 15 Temmuz Darbe Girişimi Çerçevesinde Medya ve Demokrasi, IX.Gelecekle İletişim Çalıştayı.
• Karakaş, M. (2016a). 15 Temmuz Darbe Girişiminin Siyaset Sosyolojisi Açısından Düşündürdükleri. Üsküdar Kültür, Sanat ve Medeniyet Dergisi, S.3, 86-92.
• Karakaş, M. (2016b). 15 Temmuz Darbe Girişiminin Sosyolojisi Üzerine. Tezkire: Düşünce, Siyaset, Sosyal Bilim Dergisi, S.57, 79-91.
• Kayalı, K. (2005). Ordu ve Siyaset: 27 Mayıs-12 Mart. İstanbul: İletişim Yayınları.
• KONDA, (2016). 15 Temmuz Darbe Girişimi, (E. Balta, M. Paker, A.B. Çelik, Haz.), Ağustos, Rapor. RSF, “La Censure des médias au sevice du coup d'Etat militaire,” REPORTERS SANS FRONTIERES, (20 Ocak 2016), https://rsf.org/fr/actualites/la-censure-des-medias-au-service-du-coup-detat-militaire
• Sunugur, S (2016). “15 Temmuz Darbe Kalkışmasının Engellenmesinde Sosyall Medyanın Rolü”, The Journal of Academic Social Science, 5 (47): 597-612
• Telci, I., Efe, İ., Kardaş, T., & Çağlar, I. (2017). 15 Temmuz Darbe Girişimi ve Batı Medyası. İstanbul: SETA.
• VoltmER, Katrin. « Comparing Media Systems in New Democracies: East meets South meet West ». Central European Journal of Communication 1(1): 23-41, 2008.
• Zürcher, E. J. (2002), Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, 12. Baskı, (Çev. Y. S. Gönen), İstanbul: İletişim Yayınları. İnternet Kaynakları:
• URL-1: https://www.ntv.com.tr/turkiye/batum-asker-meger-kagittan-kaplanmis,_zASyR3cqk2IVvPqFSxDRA Erişim Tarihi: 14.09.2018
• URL-2: http://www.aljazeera.com.tr/haber/abdnin-3-saat-beklettigi-aciklama Erişim Tarihi: 17.09.2018.
• URL-3: http://www.hurriyet.com.tr/avrupa-birliginden-15-temmuz-aciklamasi-40520474 Erişim Tarihi: 18.09.2018
• URL – 4: https://www.setav.org/5-soru-bati-medyasinda-15-temmuz-darbe-girisimi/ Erişim Tarihi: 08.07 2019
• URL – 5 : https://twitter.com/nytimesworld/status/755364571389591558?lang=fr Erişim Tarihi: 08.07 2019
• URL – 6 : https://www.sabah.com.tr/gundem/2017/07/13/15-temmuza-dunyadan-gelen-ilk-tepkiler-nasildi Erişim Tarihi: 10.07 2019