İş Hayatı Perspektifinde Örgütsel Politik Davranış ve Benlik Sunumu Kuramı İlişkisi

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 2, 393 - 409, 30.08.2024

İsmail Karakulle , Pervin Çakır

https://doi.org/10.18506/anemon.1415199

Öz

İnsanlar, hayatlarının neredeyse her alanında bilinçli ya da bilinçsiz olarak birbirlerini etkileyecek faaliyetlerde bulunmaktadır. Erving Goffman, Benlik Sunumu Kuramı ile bireylerin çoğu zaman bilinçli bir biçimde sosyal çevrelerinde ve iş hayatlarında kendi çıkarlarına hizmet etmeyi amaçlayan etkileme girişiminde bulunduklarını ifade etmektedir. Ayrıca hangi eylemlerle olumlu veya olumsuz izlenim oluşturduklarını ve bu izlenimleri nasıl denetleyebildiklerini açıklamaktadır. Çalışmada, söz konusu benlik sunumu performansları, etki altına alma eylemleri ve izlenim yönetimleri iş hayatı perspektifinde değerlendirilmiştir. İşgörenler, kendi çıkarlarına hizmet etmek için astlarını veya üstlerini etkilemeyi, olumlu imaj çizmeyi ve nihayetinde ödüllendirilmeyi arzulamaktadır. Bu hedeflere ulaşabilmek için ise benlik sunumu performansları sergilemektedir. İş hayatında sergilenen performanslar, benlik sunumunun yanı sıra politik davranış olgusu ile de ilişkilidir. Nitekim, politik davranışın da işgörenlerin veya çalışma ortamındaki grupların kişisel çıkarlarına yönelik olarak gerçekleştirdiği bir etkileme girişimi olduğu bilinmektedir. Bu bağlamda, çalışmanın amacı benlik sunumunun, izlenim denetiminin ve politik davranışın birbirinden bağımsız kavramlar olmadığını ortaya koymaktır. Araştırmada politik davranış ve benlik sunumunun etki altına alma suretiyle gerçekleşen manipülatif eylemleri kapsadığı, temel hedeflerinin, kazanımlarının, risklerinin benzer nitelikte olduğu ve ikisi için de işbirliğinin önem arz ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca Erving Goffman’ın ele aldığı benlik sunumu kavramlarının politik davranış ile ilişkilendirilebileceği ve izlenim yönetimi taktiklerinin de politik davranışa uyarlanabileceği belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Örgütsel davranış, politik davranış, benlik sunumu, izlenim yönetimi

Relationship between Self-Presentation Theory and Political Behavior in Work-Life Perspective

Öz

People consciously or unconsciously engage in activities to influence each other in almost every aspect of their lives. With his Self-Presentation Theory, Erving Goffman states that individuals often intentionally attempt to influence others in their social and professional lives to serve their interests. He also explains through which actions they create positive or negative impressions and how they can control them. This study evaluates self-presentation performances, influencing actions, and impression management in the context of business life. To serve their interests, employees desire to influence their subordinates or superiors, portray a positive image, and ultimately be rewarded. To achieve these goals, they exhibit self-presentation performances. The performances displayed in business life are related to the phenomenon of political behavior as well as self-presentation. It is known that political behavior is an attempt to influence employees or groups in the work environment for their interests. This study aims to demonstrate that self-presentation, impression control, and political behavior are not independent concepts. The study concluded that political behavior and self-presentation include manipulative actions carried out through influence, that their primary goals, gains, and risks are similar, and that cooperation is essential for both. In addition, it was determined that the concepts of self-presentation discussed by Erving Goffman can be associated with political behavior, and impression management tactics can be adapted to political behavior

Anahtar Kelimeler

Organizational behavior, political behavior, self-presentation, impression management

Kaynakça

• Archibald, K. (1947). Wartime shipyard. Berkeley and Los Angeles: Univercity of California Press.
• Armağan, A. (2005). Örgütsel politik davranışın analizi: “İzmir yazılı basınında bir uygulama”. Journal of Management and Economics Research. 3(4), 91-107.
• Aslan, E. (1992). Benlik kavramı ve bireyin yaşamındaki etkileri. Atatürk Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Dergisi. (4), 7-14.
• Batga, B. & Özdemir, B. (2022). Politik davranış, bilgi ifşası ve etik iş iklimi algısı üzerine sağlık sektöründe karşılaştırmalı bir araştırma. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. (24), 220-235.
• Bauman, Z. & Raud, R. (2018). Benlik pratikleri. (M. Ekinci Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bektaş, M. & Karagöz, Ş. (2018). İzlenim yönetimi davranışının işe tutkunluğa etkisinde sosyal görünüş kaygısının aracılık rolü. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi. 4(6), 275-299.
• Bhatnagar, D. (1992). Understanding political behaviour in organizations: A framework. Vikalpa, 17(2), 15-22.
• Cooley, C. H. (1902). Human nature and social order. New York: Scribner’s.
• Crane, E. & Crane, F. G. (2002), Usage and effectiveness of impression management strategies in organizational settings. Journal Of Group Psychotherapy, Psychodrama, & Sociometry (Jgpps), 55(1), 25-34.
• Cüceloğlu, D. (2006). İnsan ve davranışı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Demirel, Y., Turan, E., Çetin, S. & Dengel, D. (2019). Örgütlerde politik davranışların kariyer planlama üzerine etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi. 22(1), 302-314.
• Doğan, S. & Kılıç, S. (2009). Örgütlerde “izlenim yönetimi davranışı” üzerine kavramsal bir inceleme. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 23(3), 53-83.
• Farrel, D. & Petersen, J.C. (1982). Patterns of political behavior in organizations. Academy of Management Review. 7(3), 403-412.
• Giddens, A. (2019). Modernite ve bireysel kimlik: geç modern çağda benlik ve toplum. (Ü. Tatlıcan Çev.) İstanbul: Say Yayınları.
• Goffman, E. (2018). Günlük yaşamda benliğin sunumu. (B. Cezar Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Goltz, S. M. (2003). Considering political behavior in organizations. The Behavior Analyst Today, 4 (3), 354-366.
• Hassani, M. (2011). Organizational political tactics in universities. Higher Education Studies. 1(2), 65-72.
• Higgins, E. T. (1987). Self-discrepancy: A theory relating self and affect. Psychological Review. 94(3), 319-340.
• Hoy, W. K., & Miskel, C. G. (2008). Educational administration: Theory research and practice. Publication: McGraw-Hill Companies.
• İslamoğlu, G. & Börü, D. (2007). Politik davranış boyutları: Bir ölçek geliştirme çalışması. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi (14), 135-153.
• James, W. (1950). The principles of psychology. Vol 1. Reprint Edition, Dover Publications.
• Luthans, F. (2011). Organizational behavior. New York: McGraw Hill.
• Mead, G. H. (1972). Mind, self, and society. Printed in United States of America.
• Mohan Bursalı, Y. (2008). Örgütsel politikanın işleyişi: örgütsel politika algısı ve politik davranış arasındaki ilişkiler. (Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi) file:///C:/Users/LENOVO/Downloads/227090.pdf adresinden erişilmiştir.
• Omisore, B.O. & Nweke, A.N. (2014). The influence of power and politics in organizations. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences. 4(7), 164-183.
• Park, R.E. (1950). Race and culture. Glencoe, Illionis: The Free Press.
• Porter, L.W., Angle, H.L. & Allen, R.W. (1981). 'The politics of upward influence in organizations" in L L Cummings and Barry M Staw (eds.) Research in Organizational Behaviour Vol. 3, J Al Press, Inc.
• Porter, L.W., Angle, H.L. & Allen, R.W. (2015). Organizational influence processes. London and New York: Routledge.
• Swann, W. B., Rentfrow, P. J. & Guinn, J. (2003). “Self-verification: The search for coherence”. In M. R. Leary and J. Tangney (Eds.), Handbook of Self And İdentity, Guilford Press, New York, 367-383.
• Swann, W. B., Stein-Seroussi, A., & Giesler, R. B. (1992). Why people self-verify. Journal of Personality and Social Psychology, 62(3), 392-401.
• Talaifar, S. & Swann, W.B. (2017). Self-verification theory. The University of Texas at Austin, Austin, TX, USA. 1-9. Tural, S. (1991). Benlik, kimlik ve kişilik kavramları üzerine notlar 2: Milli benlik. Milli Folklor Dergisi. (9), 9-16.
• Yıldız, M. (2006). Benlik kavramı ve benliğin gelişiminde dinin rolü. D.E. İlahiyat Fakültesi Dergisi. (23), 87-127.
• Zaleznik, A. (1970). Power and politics in organizational life. Harvard Business Review. (Erişim: 07.11.2023) https://hbr.org/1970/05/power-and-politics-in-organizational-life
• Zhao, S. (2014). Self as an emic object: A re-reading of William James on self. Theory & Psychology. (24)2, 199-216.