İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ İNGİLİZ-FRANSIZ-TÜRK İTTİFAKININ FRANSIZ BASININA YANSIMALARI (1939)

Yıl 2018, , - , 20.09.2018

Şinasi Sönmez

https://doi.org/10.1501/Tite_0000000514

Cited By: 2

Öz

Lozan Antlaşması’ndan sonra Türk-Fransız ilişkilerinde mevcut ekonomik ve siyasi
sorunlar yapılan anlaşmalar sonucunda çözüme kavuşturuldu. Türkiye Cumhuriyeti
iki savaş arası dönemde mevcut sorunlarını ülkelerle anlaşmalar yoluyla çözüme
kavuşturduktan sonra otuzlu yıllardan itibaren sınır güvenliğini bölgesindeki
dengeleri gözeterek, Balkan Antantı ve Sadabat Paktı gibi ittifaklarla sağlama
yoluna gitti. Fransa’nın yönetimi altında tuttuğu Suriye’de yaptığı düzenlemelerde
İskenderun Sancağını Suriye’ye bağlamak istemesiyle 1936 yılında iki ülke arasında
“Hatay Sorunu” ortaya çıktı. İskenderun Sancağını topraklarının bir parçası olarak
gören Türkiye, bir takım zorluklara rağmen 1939 yılında amacına ulaştı. İkinci
Dünya Savaşı’nın yaklaştığı 1936-1939 yılları arasında Avrupa’da meydana gelen
gelişmeler Türk-Fransız yakınlaşmasını zorunlu kılıyordu. Fransa, yeniden
karşısına dikilen Almanya ile başa çıkmasının yolu Boğazları kontrol eden Türkiye
ile yakınlaşmaktan geçiyordu. Doğu Akdeniz’de ve Suriye topraklarında varlığını
sürdürebilmek, İngiltere ile ortak hareket edebilmenin yolu Türkiye ile yapacağı
dostluk ve ittifak anlaşmasından geçtiğini biliyordu.Türk Fransız ilişkilerinin son üç
yıllık inişli çıkışlı sürecinde sağ ve sol ayrımı olmaksızın bütün Fransız basınının
dikkati önceden yapılan anlaşmaları yok sayan Almanya’nın izlediği yayılmacı
politikadaydı. Basın Hatay sorununun ortaya çıktığı ilk dönemde yaptığı
değerlendirmelerde Türkiye’nin İskenderun Sancağı ile ilgili isteklerine eleştirel
yaklaşıyor. Suriyelileri gücendirmemenin yollarının aranmasını tavsiye ediyordu.
Fakat Almanya ve İtalya’nın başlattığı işgaller Fransa’yı Türkiye ve İngiltere ile
yakınlaşmasının gereklilikleri basında daha sık işlenmeye başlandı. Üçlü İttifakın
imzalandığı 1939 ve sonrasında Fransız dergi ve gazetelerinde Türkiye ve Türklerle
ilgili içeriği dostluk olan yazı ve yorumlar sıkça yer alıyordu. 

Anahtar Kelimeler

İskenderun Sancağı, Hatay Sorunu, Fransız Basını, Almanya, Suriye, Üçlü İttifak

Kaynakça

• KAYNAKÇA
• Kitaplar
• Atabey, Figen, 1939 Türk-İngiliz-Fransız İttifakı, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul 2014.
• Cleveland, William L., Modern Ortadoğu Tarihi, Çeviren: Mehmet Harmancı, Agora Kitaplığı, İstanbul 2008.
• Erdem, Ömer, Fransa Suriye Kıskacında Hatay, Gece Kitaplığı Yayınevi, İstanbul 2015.
• Musaoğlu, Neziha; Gerçekleş(e)meyen Türk Sovyet İttifakı 1939, Paradigma Akademi, Çanakkale 2017.
• Makaleler
• Amiral, Z, “La Lutte Pour la Maitrise de la Mer Noire”, Nouveau Juvenal, No: 304, 6 Nisan 1940.
• Atabey, Figen, “Montreux Konferansı’ndan İkinci Dünya Harbi’ne Türk Sovyet İlişkileri”, Avrasya Uluslararası Araştırmaları Dergisi, Cilt:2 Sayı 4, Türkiye Ocak 2014.
• Blum, Georges, “Hitler ne Pardonne pas à la Turquie de ne pas Conformer sa Politiquie aux Intérets Straretégiques et Economiques de l’Alllemagne”, Le Jour,20 Ekim 1939.
• Blum, Leon, “La Turquie et Les Soviets” Le Populaire, No: 6091, 20. 10. 1939.
• “La Turquie et Les Soviets”, Le Populaire, No:6091, 21.10.1939.
• Bourguès, Lucien, “Les Stipulations de l’Accord Anglo-Franco-Turc”, Petit Parisien, No: 22878, 20.10.1939.
• Ciret-Richard, “L’Accord Franco-Turc”, L’Homme Libre 24 06 1939.
• Ertem, Barı, “Türkiye Üzerinde Sovyet Talepleri ve Türk Sovyet İlişkileri 1939- 1947), Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Volume 3/11, İstanbul 2010.
• F.D. Jouard, “Concéquence du Pacte Anglo-Franco-Turc”, La Voix du Cobattants et de la Jeunesse, No: 4056, 28 Ekim 1939.
• Flandin, P. E., “LAccord Anglo-Franco-Turc: Un Pas Décişsif Pour Ecarter la Guerre en Méditerranée” Paris Soir, No: 5884, 21 Ekim 1939.
• Fontanier Henri, “La Traité d’Amitié Entre La France et La Turquie”, Correspondance D’Orient, No: 488, Ağustos 1938.
• “La France, La Turquie et Le Sandjak”, Correspondance D’Orient, No: 488, Ağustos 1938.
• Gallus, “Un Peuple Honnête”, L’Intransigeant, 21.10.1939.
• Hassan, Abou, “La Traité Franco-Turc” La Revue des Ambassades et Des Question Diplomatiques et Coloniales, Ekim 1938.
• L.B., “Après ‘Accord Franco-Turc”, Le Progrés, 06.29. 1939.
• Leroux, André, “La Question ‘Alexandrette et Amitié Franco-Turque, La Populaire, 16. 12. 1936.
• Lorin, Albert, “Les Frants de Guerre”, Le Monde Colonial İllustré, No: 187, Ocak 1939.
• Öztürk, Ayhan, “Milletlerarası Antlaşmalar ve Türk-Fransız Antlaşmaları (TBMM Hükümeti’nin Tanınması ve İlk Siyasî Zaferi)”, E.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 5, Kayseri 1993.
• Peri, Gabriel; “Les Relations Franco-Turc, les Négociations avec l’URSS le Problème Syrien”, L’Humanité, 30.05.1939.
• Peri, Gabriel, “Menaces Dans la Proche Orient: Le Scandale de Sandjak”, L’Humanité, 24.06.1938.
• Pernot, Mauris, “Le Snandjak d’Alexandrette”, Journal de Débats, No: 347, 15.12. 1936.
• Poulaine, Robert, “Les Accords d’Ankara et Le Drang Nach Osten”, Le MondeColonia İllustré, No: 187, Ocak 1939.
• Umar, Ömer Osman, “Milli Mücadele Dönemi Atatürk’ün Ortadoğu Politikası”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 20, Sayı: 1, Elazığ 2010.
• Yavuz, Bige; “1921 Tarihli Türk Fransız Anlaşması’nın Hazırlık Aşamaları”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt VIII, sayı 23, Ankara 1992.
• Yılmaz, Mustafa, “Atatürk Dönemi Emniyet Genel Müdürlüğü Raporlarında Nazi Propagandası”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi s.40, Ankara Kasım 2007.
• Süreli Yayınlar
• Affaires Etrangères, “Le Proche Orient Après La Signatüre des Traités FrancoSyrien et Franco-Libanais”, No: 3, Paris Mart 1938.
• L’Action Française, “L’Accord Franco Turc est Conclu”, No: 183 2.07.1938.
• L’Homme Libre, “Les Accords Franco-Turc”, 24.06.1939, s. 3.
• L’Ouest Eclaire, “La Presse Londonienne Souligne les Conséquences Favorables de l’Accord”, 21 Ekim 1939.
• Repercussions Mondiales de l’Accord d’Ankara: La Sympathie des Neutres et La Colere de Berlin Témoingnent de l’Impotence de Notre Succes”, 2ı. 10. 1039.
• La Croix, “Un Accord est Intervevu Entre la France et la Turquie au Sujet du Sandjak d’Alexandrette”, No: 16994, 02.07.1938.
• La Nouvelle Revue, “L’Accord Anglo-Franco-Turc”, 15 Kasım 1939.
• Le Journal, “L’Accord Franco-Turc est Réalisé”, No: 1669, Paris 2.7.1938.
• Le Populaire, “ Un Succès Important Pour les Alliées: Le Traité d’Assistance Mutuelle Franco-Anglo-Turc a été Signé Hier à Ankara”, No:6090, 21.10.1939.
• Le Temps, “LAllemagne Devant Le Pact Anglo-Franco-Turc”, No: 28527, 22 Ekim 1939.