İNGİLİZ BELGELERİNE GÖRE TÜRK İSTİKLAL HARBİ SÜRECİNDE YUNANİSTAN’DA İKTİSADİ-MALİ DURUM VE HÜKÜMETLERİN SAVAŞI FİNANSA ETME ÇABALARI

Yıl 2024, Sayı: 75, 1 - 15, 11.11.2024

Mehmet Okur , Resul Yavuz

https://doi.org/10.46955/ankuayd.1554486

Öz

15 Mayıs 1919 yılında Yunanistan’ın İzmir’i işgali ile başlayan Batı Anadolu’daki işgal hareketi yıldan yıla artan bir yekûn ile Yunan maliyesini zora sokmuştur. Müttefikler, işgal öncesinde Yunanistan’a yaptıkları mali yardımlarla Yunan hükümetleri savaşı finanse edebilmişlerdir. Ancak Kasım 1920’de Venizelos’un seçimleri kaybederek başbakanlığı bırakması ve aynı yılın Aralık ayında da Müttefiklerle büyük sorunlar yaşayan sürgündeki Kral Konstantin’in yeniden tahta oturması, Müttefiklerin Yunanistan ile olan ilişkilerini derinden etkilemiştir. Bu tarihten sonra ülke dış yardım alamamakla birlikte savaşı finanse etmek için başta vergi oranları olmak üzere halka ağır gelecek birçok önlemi devreye sokmuştur. Bu durum doğal olarak enflasyonist politikalar altında ezilen halkın alım gücünün zayıflamasına neden olmuştur. Savaş yıllarında gelir- gider dengesinde büyük açık vermesine rağmen ülkenin uluslararası ticareti kısmen sıkıntılı süreçler yaşasa da artan oranda devam etmiştir.

Anahtar Kelimeler

yunanistan, ingilltere, finans, türk istiklal savaşı, konstantin

According to British Documents, the Economic-Financial Situation in Greece during the Turkish War of Independence and the Efforts of the Governments to Finance the War

Öz

Starting on 15 May 1919 with the Greek invasion of Smyrna, the occupation movement in Western Anatolia put the Greek finances in difficulty with an increasing sum from year to year. The Greek governments were able to finance the war with the financial aid provided by the Allies to Greece before the invasion. However, in November 1920, Venizelos lost the elections and resigned as prime minister, and in December of the same year, the exiled King Constantine, who had great problems with the Allies, was restored to the throne, which deeply affected the Allied relations with Greece. After this date, the country was unable to receive foreign aid, and in order to finance the war, it introduced many measures, especially tax rates, which were burdensome to the people. Naturally, this situation led to a weakening of the purchasing power of the people who were oppressed under inflationary policies. Despite the large deficit in the balance of income and expenditure during the war years, the country's international trade continued at an increasing rate, albeit with some troubled periods.

Anahtar Kelimeler

greek, england, finans, turkish wor of independence, konstantin

Kaynakça

• Documents on British Foreign Policy, (DBFP), Vol. XVIII, Chapter IV, Conversations in Paris between British, French, and Italian Representatives, March 22-26,1922.
• The National Archives, Foreign Office, (TNA, FO) The National Archives, (War Office)
• Akşin, Sina, İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele V, Büyük Zafer, İstanbul: İş Bankası Yayınları, 1922.
• Benlisoy, Foti, Kahramanlar, Kurbanlar, Direnişçiler, İstanbul: İstos Yayınları, 2019.
• Cihangir, Çiğdem Kılıçoğlu, “Mondros Mütarekesi’nden Sevr Antlaşması’na Yunan Kamuoyunun Tutumu: Beklentiler-Yorumlar-Tepkiler”, Türk ve Batı Basınında Sevr Antlaşması (Ed.: Mehmet Okur), Ankara: Akçağ Yayınları, 2022, 357-408.
• Dalby, Andrew, Eleftherios Venizelos 1919-1923 Barış Görüşmeleri ve Sonrası, (Çev. Dinçer Demirkent), Ankara: Akılçelen Kitaplar, 2014.
• Daleziou, Eleftheria, Britain and the Greek-Turkish War and Settlement of 1919-1923: The Pursuit of Security by'Proxy'ın Western Asia Minor, Phd Thesis Submission Department of History Faculty of Arts Universıty of Glasgow, September, 2002, pp. 234-235. David Lloyd George’un Hatıralarında Sevr ve Lozan’a Giden Süreç (Yay. Haz: Resul Yavuz), İstanbul: İdeal Kültür Yayınları, 2020.
• Ediz, İsmail, Diplomasi ve Savaş, Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, 2015.
• Erdem, Nilüfer, Mizah Penceresinden Yunanistan’da Halk, Savaş ve Siyaset 1919-1923, İstanbul: Ötüken Yayınları, 2018.
• Erdem, Nilüfer, Yunan Tarihçiliğinin Gözüyle Anadolu Harekâtı (1919-1923), İstanbul: Derlem Yayınları, İstanbul, 2010.
• Görgülü, İsmet, Büyük Taarruz, Ankara: Genelkurmay Basımevi, 1992.
• Demirhan, Hasan, Yunanistan’da Emperyalist Kavga (1914-1918), İstanbul: İdil Yayınları, 2012.
• Hatipoğlu, M. Murat, Yunanistan’daki Gelişmelerin Işığında Türk- Yunan İlişkilerinin 101 Yılı (1821-1922), Ankara: Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü, 1988. Diomidos, N. Petsalis, Greece at The Peace Conferance 1919, Thessaloniki: Institite for Balkan Studies, 1978.
• Helmreich, Paul, Sevr Entrikaları Büyük Güçler, Maşalar Gizli Antlaşmalar ve Türkiye’nin Taksimi, (Çev.: Şerif Erol), İstanbul: Sabah Yayınları, 1996.
• Jaeschke, Gotthard, Kurtuluş Savaşı İle İlgili İngiliz Belgeleri, (Çev.: Cemal Köprülü), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara,2011.
• Rençberler, Özgür, Küçük Asya Felaketinin Yunan Siyasetine Etkisi (1919-1922), Ankara Üniversitesi İnkılap Tarihi Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2014.
• Smith, Michaell Llewellyn, Yunan Düşü, Ankara: Ayraç Yayınları, 2002.
• Sofuoğlu, Adnan, Yıldırım, Seyfi, Arşiv Vesikalarına Göre 1921 Londra Konferansı, Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, 2018.
• Tayfur, M. Fatih, “Yunanistan’ın Mali- Finansal Krizi: Tarih Kaç Kez Tekerrür Eder?”, Mülkiye, XXXVI/274, (2012), 184-189.
• “Venizelos’un Hatıraları ve Gizli Mektupları”, Hayat Tarih Mecmuası, (1 Ocak 1974),