The Subsistance Strategies at Tatıka during Early Bronze Age (I-II)

Yıl 2019, Sayı: 37, 15 - 26, 15.06.2019

Derya Silibolatlaz Baykara

https://doi.org/10.33613/antropolojidergisi.514142

Cited By: 2

Öz

The site of Tatıka, located on the southern bank of the Tigris River next to Koçtepe Village of Şırnak province and is one of the excavations conducted within the scope of Salvage Project of the Ilısu Dam  and HEP Project. According to wheel made fine vessels the site was dated to 3100-2700 BC. The present study includes animal bones recovered during three (2013-15-16) excavation campaigns. A total number of 1542 bones were collected from EBA I-II area. The bone assemblages dominated by domestic animals: sheep, goat, pig and cattle. Wild taxa found in low numbers. Scope of this study, epiphyseal fusion stage was applied for main domesticated species.When the epiphyseal data compared in regional, it is understood subsistence strategies were similar in Southeast and Eastern Anatolia. During Early Bronze Age the frequency of pigs was declined because of environmental aridity, however the high meat providers, are the secondly most found animal in Tatıka assemblages. The Tell Beydar’s measurement were used in the comparison of the logarithmic size index. The result of LSI analysis show that while the size of sheep and goat were larger in Tell Beydar, pigs were smaller size. Cattle from both sites produced similar values.

Anahtar Kelimeler

Zooarchaeology, Early Bronze Age, Subsistence Strategy, Southeastern Anatolia

Erken Tunç (I-II) Çağı Tatıka Yerleşiminin Hayvansal Geçim Ekonomisi

Öz

Dicle vadisinin güneyinde, Şırnak ili Güçlükonak ilçesine bağlı Koçtepe Köyü yakınındaki düzlükte yer alan Tatıka, Ilısu ve HES Projesi kapsamında kazılmıştır. Seramik buluntulara göre Tatıka, MÖ 3000-2700 yılları arasına tarihlendirilmiştir. Bu çalışma kapsamında, üç kazı sezonundan (2013-2015-2016) ele geçen toplam 1542 hayvan kemiği incelenmiştir. Toplanan hayvan kemiklerinin tümü Erken Tunç (ETÇ)(I-II) dönemine aittir. Genel olarak memeli faunası incelendiğinde koyun-keçi, domuz ve sığır kemiklerinin sayıca fazla olduğu anlaşılmıştır. Yabani hayvanlar ise az sayıdadır. Çalışmada, başlıca evcil türler için epifiz kaynaşmasına bakılarak yaşlandırma yapılmıştır. Bölgesel olarak karşılaştırma yapıldığında, Güneydoğu ve Doğu Anadolu’da benzer amaçlarla koyun, keçi ve sığır yetiştiriciliğinin yapıldığı anlaşılmıştır. Domuzların çevresel olarak elverişsiz ortamlarda yetiştirilmediği ancak Tatıka’da et sağlayıcısı bu türün faunada ikinci sırada temsil edildiği görülmüştür. Logaritmik Boyut Endisi karşılaştırmasında, Tell Beydar yerleşiminin ölçümleri kullanılmıştır. Koyun ve keçilerin boyutlarının Tell Beydar’da daha büyük iken domuzların daha küçük boyutta oldukları anlaşılmıştır. Sığırların boyutları ise iki Erken Tunç yerleşiminde oldukça benzerdir. 

Anahtar Kelimeler

Zooarkeoloji, Erken Tunç Çağı, Geçim Ekonomisi, Antropoloji

Kaynakça

• Allentuck, A, Greenfield, H.J. (2010). “The Organization of Animal Production in an Early Urban Center: The Zooarchaeological Evidence from Early Bronze Age Titriş Höyük, Southeast Turkey”. In D. Campana, P. Crabtree, S. de France, J. Lev-Tov, A. Choyke (Eds.), Anthropological Approaches to Zooarchaeology (pp.12-30). Oxbow Books.
• Allentuck, A. (2004). Production, Distribution and Consumption of Animals at Early Bronze Age Titriş Höyük, Southeastern Turkey: A Zooarchaeological Approach, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Manitoba: Faculty of Graduate Studies University of Manitoba.
• Arbuckle, B. S. (2006). The Evolution of Sheep and Goat Pastoralism and Social Complexity in Central Anatolia. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Boston: Department of Anthropology Harvard University.
• Berthon, R., Mashkour, M. (2008). Animal Remains from Tilbeşar Excavations, Southeast Anatolia, Turkey, Antiqua, XVI, 23-51.
• Çakırlar, C. (2018).“Zooarkeoloji”, S. Ünlüsoy, C. Çakırlar Ç. Çilingiroğlu (Ed.). Arkeolojide Temel Yöntemler (ss.181-219) içinde. İstanbul: Ege Yayınları.
• Degerbøl, M. (1970). “Zoological Part”. In M. Degerbøl, B. Fredskild (Eds.), The Urus (Bos prmigenius bojanus) and Neolithic Domesticated Cattle (Bos taurus domesticus Linne) in Denmark, Det Kongelige Dankse Videnskabernes Selskab, Biologiske Skrifter (pp.5-78). Kobenhavn, Munskgaard, 17(1).
• Helmer, D., Gourichon, L., Vila, E. (2007). “The Development of the Exploitation of Products from Capra and Ovis (meat,milk and fleece) from the PPNB to the Early Bronze in the Northern Near East (8700 to 2000 B.C. cal.)”, Anthropozoologica,42 (2), 41-69.
• Hillson, S. (2005). Teeth, NewYork: New York Press.
• Hongo, H., Meadow, R. H. (2000). “Faunal Remains from Prepottery Neolithic Levels at Çayönü, Southeastern Turkey: APreliminary Report Focusing on Pig (Sus sp.). In. H. Buithenius, M.Mashkour, A.L. Choyke (Eds.), Archaeozoology of the Near East IVA (pp.121-140). Groningen: ARC Publications.
• Howell-Meurs, S. (2001). ‘Early Bronze and Iron Age Animal Exploitation in Northeastern Anatolia: The Faunal Remains from Sos Höyük and Büyüktepe Höyük. BAR International Series 945.
• Irvine, B.T. (2017). An Isotopic Analysis of Dietary Habits in Early Bronze Age Anatolia. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Berlin: Department of History And Cultural Studies.
• Matsui, A. (2007). Fundamentals of Zooarchaeology Japan and East Asia. Japan: Kansai Process.
• Meadow ,R. H. (1981). Early Animal Domestication in South Asia: A first Report of the Faunal Remains from Mehrgarh, Pakistan, In: H. Hartel (Eds.) South Asian Archaeology 1979 (pp.143-179). Berlin: Dietrich Reimer Verlag.
• Ökse, A.T. (2017). “Tatıka: Yukarı Dicle Havzasında Bir ETÇ I-II Mezarlığı Ve Ritüel Yapılar”. G. Coşkun (Ed.), Anadolu, Arkeoloji, Zaman Ve Mekân1 (ss.15-30) içinde. Ankara: Bilgin Kültür Sanat Yayıncılık.
• Ökse, A.T., Görmüş, A., Atay, E., Erdoğan N., Ünal E. (2015). “ Ilısu Barajı İnşaat Sahası 2014 Kurtarma Kazısı”, T.C. Kültür Ve Turizm Bakanlığı 37. Kazı Sonuçları Sempozyumu, Erzurum,1, 59-66.
• Payne, S. (1973). “Kill-Off Patterns in Sheep and Goats: The Mandibles from Aşvan Kale”, Anatolian Studies, 23, 281-303.
• Payne, S. (1985). “Morphological Distinction Between Mandibular Cheek Teeth of Young Sheep, Ovis and Goats, Capra”. Journal of Archaeological Science, 12, 139-147.
• Popkin, P.R.W. (2009). The Society and Economy of Iron Age Transjordan:A Contextual Zooarchaeological Analysis. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). London: Institute of Archaeology University College of London.
• Pöllah, N., Peters, J. (2005). “On the Possible use of the LSI ScalingTechnique for Stature Analysis in Cattle”.Revue de Paleobiologie, 10, 225-235.
• Redding,W. R. (1991). “The Role of the Pig in the Susbsistence of Ancient Egypt: A Parable on the Potential of Faunal Data”. In P. Crabtree , K. Ryan (Eds.), Animal use and Cultural Change (pp.20-30). MASCA Research Papers in Science and Archaeology. University of Pennsylvania Press.
• Schmid, E. (1972), Atlas of Animal Bones for Prehistorians, Archaeologist and Quaternary Geologists, Elsevier Publishing Co. Amsterdam, London, New York.
• Silibolatlaz-Baykara, D., Girginer, K. S. (2018). “Tatarlı Höyük Faunal Çalışmaları”. Anadolu Dergisi, 44: 53-73.
• Silibolatlaz-Baykara, D. (2019). “Tatıka Erken Tunç Çapı (I-II) Ritüel Uygulamalarının Zoaarkeolojik Açıdan Değerlendirilmesi”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,18: xx-xx. Baskıda.
• Silver, I.A. (1969). “The Ageing of the Domestic Animals”. In: D., Brothwell, E.S. Higgs (Eds.), Science in Archaeology (pp.283-302). London: Thames and Hudson.
• Siracusano, G. (2014). “Third Millennium BC Fauna at Tell Beydar”. In L. Milano&M. Lebeau (Eds.), Tell Beydar Environment and Technical Studies (Subartu XXXIII), (pp.271-304). Turnhout :Brepols Publishers.
• Stein, G.,J. “Regional Economic Integrating in Early State Societies: Third Millennium B.C Pastoral Production at Gritille, Southeast Turkey”.Paleorient, 13(2),101-111.
• Uerpmann, H.P. (1979). Probleme der Neolithisierung des Mittelmeerraums, Wiesbaden-Germnay: Ludwig Reichert Verlag.
• Von Den Driesch, A. (1976).A guide to the Meausurement Of Animal Bones from Archaeological Sites: Peabody Museum Bulletin I,Harvard University, Massachusetts, 1976.
• Yaylalı, S. (2007). “Doğu Anadolu Erken Tunç Çağ Kültürü”. B. Can, M. Işıklı (Ed.), Atatürk Üniversitesi 50. Kuruluş Yıldönümü Arkeoloji Bölümü Armağanı: Doğu’dan Yükselen Işık Arkeoloji Yazıları (ss.165-189) içinde. İstanbul: Graphis Matbaa.
• Yılmaz, D. (2006). “Erken Tunç Çağın’da Güneydoğu Anadolu’da Oda Mezar Geleneği”. Anatolia, 31, 57-69.
• Zeder, M. (1991). Feeding Cities: Specialized Animal Economy in the Ancient Near East, Washington: Smithsonian Institution Press.
• Zeder, M. A ve Lapham, H. A. (2010 ). “Assessing the Reliability of Criteria Used to Identify Postcranial Bones in Sheep, Ovis and Goats, Capra”, Journal of Archaeological Science 37, 225-242.