Kent Parklarda Kullanılan Donatıların Standartlara Uygunluğunun Belirlenmesi: Ankara Örneği

Yıl 2019, Sayı: 38, 54 - 64, 20.12.2019

Sibel Önal

https://doi.org/10.33613/antropolojidergisi.633411

Cited By: 4

Öz

Kentsel donatılar kullanıcılar için kenti yaşanabilir ve algılanabilir hale getirmektedir. Donatılar kentlere olduğu gibi parklara da kimlik kazandırmaktadır, bu nedenle donatıların bir süreklilik göstermesi ve parkın kimliğiyle uyumlu olması gereklidir. Araştırmanın konusunu Ankara’da yer alan Altınpark, Gençlik Parkı, Göksu Parkı ve Seğmenler Parkı oluşturmaktadır. Araştırmanın amaçlarından biri, Ankara’daki kent parklarında kullanılan oturma birimleri, çöp kutuları ve aydınlatma elemanlarının TSE standartlarına uygunluğunun belirlenmesidir. Çalışmada kullanıcıların da donatılarla ilgili görüşlerinin alınması için 1091 (533 erkek ve 558 kadın) kullanıcıya kullanıcı memnuniyeti anketi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda parklarda kullanılan aydınlatmaların tümünün standarda uygun olduğu ancak oturma birimlerinin bazılarının ve çöp kutularının çoğunluğunun standartları karşılayamadığı saptanmıştır. Anket sonuçlarına göre kullanıcıların oturma birimlerini sayı olarak yetersiz buldukları, Seğmenler Parkı dışında çöp kutularını sayı olarak yeterli buldukları belirlenmiştir. Parkların tümünde aydınlatmayı yeterli bulan kullanıcılar aynı zamanda parklarda kendilerini güvende hissetmektedirler. Yapılacak olan çok disiplinli bir araştırma ile donatıların tasarımında kullanılacak olan antropometrik veri tabanının oluşturulmasının önem arz ettiği kanısındayız. Böylece kentsel donatılar, okul sıraları, ofis mobilyaları gibi yaşamın her alanında kullanılan eşyaların tasarımı için ülkemize ait standartlar belirlenebilecektir.

Anahtar Kelimeler

Ankara, Kent parkı, Park donatıları, Ergonomi

Determining the Suitability of Urban Park Furnitures to Standards: The Case of Ankara

Öz

Urban furnitures make the city livable and perceptible for users. Furnitures provide identity to the parks as well as to the cities, so the furnitures must be consistent and compatible with the identity of the park. The subject of the study consists of Altınpark, Gençlik Park, Göksu Park and Seğmenler Park in Ankara. Purpose of this study was to determine the suitability of furniture used in the parks to the TSE standards. In the study, user satisfaction survey was applied to 1091 users (533 males and 558 females) to get their opinions about the furnitures. As a result of the research, it was determined that the lighting units used in the parks were suitable to the TSE standards but some benches and most of the trash cans could not meet the standards. According to the results of the survey, users found the number of seating units as insufficient and they found the number of trash cans as sufficient except in Seğmenler Park. Users thought that lighting is sufficient in all of the parks also they felt safe in parks. We believe that it is important to obtain anthropometric data that will be used in the design of urban furnitures with a multidisciplinary research and to create a database to be used in ergonomics studies. Thus, the standards of our country can be determined for the design of the objects used in all areas of life such as urban furnishings, school desks, office furniture.

Anahtar Kelimeler

Ankara, urban park, park furniture, ergonomics

Kaynakça

• Aksoy, Y., ve Akpınar, A. (2011). Yeşil alan kullanımı ve yeşil alan gereksinimi üzerine bir araştırma İstanbul ili Fatih ilçesi örneği. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 10(20), 81-96.
• Bayraktar, N., Tekel, A., ve Yalçıner Ercoşkun, Ö. (2008). Ankara Atatürk Bulvarı üzerinde yer alan kentsel donatı elemanlarının sınıflandırılması, değerlendirilmesi ve kent kimliği ilişkisi. Gazi Üni. Müh. Mim. Fak. Der., 23(1), 105-118.
• Bayramoğlu, E., ve Özdemir, B. (2012). Trabzon kent merkezi, Uzun Sokak kentsel donatı elemanlarının kent kimliği açısından değerlendirilmesi. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 12(2), 182-191.
• Bulut, Y., Atabeyoğlu, Ö., ve Yeşil, P. (2008). Erzurum kent merkezi donatı elemanlarının ergonomik özelliklerinin değerlendirilmesi üzerine bir araştırma. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 14(2), 131-138.
• Çelik, M. (2013). Kent parklarının görsel peyzaj algısının Denizli ili örneğinde değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Isparta.
• Doğan, C., ve Altan, A. (2007). Kamusal alanda oturma eylemi ve ergonomik ilkeler. Megaron, YTÜ Mim. Fak. E-Dergisi, 2(3), 159-166.
• Erdoğan, R., Oktay, H. E., ve Yıldırım, C. (2011). Antalya-Konyaaltı parklarında kullanılan donatı elemanları tasarımlarının kullanıcı görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 12(1), 1-8.
• Gülgün, B., ve Türkyılmaz, B. (2001a). Peyzaj mimarlığında antropometri ve Bornova örneğinde bir araştırma. Ege Üni. Ziraat Fak. Derg., 38(2-3), 135-142.
• Gülgün, B., ve Türkyılmaz, B. (2001b). Peyzaj mimarlığında ve insan yaşamında ergonominin yeri-önemi ve Bornova örneğinde bir araştırma. Ege Üni. Ziraat Fak. Derg., 38(2-3), 127-134.
• Kartay, A., ve Korkut, A. B. (2009). Peyzaj mimarlığı antropometri ilişkisi: İstanbul örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 6(3), 245-255.
• Kiavar, D. (2011). User assessment in public spaces by gender: a survey on Seğmenler and Keçiören Parks in Ankara (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). ODTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kurt, S. S., ve Cindik, Y. (2013). A study on street furniture of Trabzon City. International Caucasian Forestry Symposium, (ss. 712-718). Artvin, Türkiye. https://ekonferans.artvin.edu.tr/index.php/ICFS/ICFS/paper/viewFile/296/68 adresinden edinildi (Son Erişim: 11.12.19)
• Main, B., ve Hannah, G. G. (2009). Site Furnishing: A Complete Guide to the Planning, Selection and Use of Landscape Furniture and Amenities. New Jersey: John Wiley & Sons Inc.
• Memlük, N. O. (2012). Inclusivity of public space: changing inclusivity of an urban park, Gençlik Parkı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). ODTÜ Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, Ankara.
• Mexi, A., ve Tudora, I. (2012). Livable urban spaces. Public benches and quality of daily life. Scientific Papers, Series B, Horticulture, 56, 367-376.
• Olgun, R., ve Yılmaz, T. (2014). Parkların erişilebilirlikleri üzerine bir araştırma: Niğde Kızılelma Parkı örneği. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 15(1), 48-63. DOI: 10.17474/acuofd.96765
• Onsekiz, D., ve Sezer, O. (2009). Kumarlı semt parkında tasarım özelliklerinin değerlendirilmesi. İTÜ Dergisi/A: Mimarlık, Planlama, Tasarım, 8(2), 3-14.
• Sağlık, A., Sağlık, E., ve Kelkit, A. (2014). Kentsel donatı elemanlarının peyzaj mimarlığı açısından incelenmesi: Çanakkale kent merkezi örneği. I. Uluslararası Kentsel Planlama-Mimarlık-Tasarım Kongresi Bildiriler Kitabı, (ss. 1023-1035). Kocaeli.
• Şişman, E. E., ve Gültürk, P. (2016). Tekirdağ kent merkezi dış mekân tasarım elemanlarının antropometrik açıdan irdelenmesi. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 6(14), 1-12.
• Şişman, E. E., ve Yetim, L. (2004). Tekirdağ kentinde donatı elemanlarının peyzaj mimarlığı açısından irdelenmesi. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 5(1), 43-51.
• Yenioğlu, F. (2010). Kent parklarında aydınlatma elemanlarının kullanımının peyzaj mimarlığı açısından irdelenmesi: Ankara-Altınpark örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bartın Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Bartın.
• Yörük, İ., Gülgün, B., Sayman, M., ve Ünal Ankaya, F. (2006). Peyzaj planlama çalışmaları kapsamında Ege Üniversitesi kampüs örneğindeki peyzaj donatı elemanlarının ergonomik-antropometrik açıdan irdelenmesi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 43(1), 157-168.
• Yücel, G. F. (2006). Kamusal açık alanlarda donatı elemanlarının kullanımı. Ege Mimarlık, 4(59), 26-29.