Türkiye’de Evlilik Öncesi İlişki Geliştirme Programları ile İlgili Tezlerin Doküman Analizi Yöntemi ile İncelenmesi

Yıl 2023, , 57 - 74, 30.06.2023

Zeynep Kızıl Aslan

https://doi.org/10.58434/apdad.1290332c

Öz

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de evlilik öncesi ilişki geliştirme programlarını konu alan tezleri inceleyerek mevcut durumu ortaya koymaktır. Evlilik öncesi eğitimler önleyici çalışmalar kapsamında değerlendirilmektedir ve sorunlar ortaya çıkmadan çiftlerin potansiyel sorun alanlarında bilgi ve beceri yönünden güçlendirilmesini hedefler. Evlilik öncesi eğitimler çeşitli bakanlıklar, belediyeler, sivil toplum kuruluşları, özel danışmanlık merkezleri ve üniversiteler tarafından yürütülebilmektedir. Üniversitelerde yürütülen çalışmalar kuramsal ve görgül açıdan daha güçlü olma özelliği taşıyabildiklerinden ileride yapılacak çalışmalar için temel oluşturabilir. Dolayısıyla bu çalışma kapsamında yedi tez dokuman analizi yöntemi ile incelenmiş ve sonuçlar okuyucu ile paylaşılarak bazı öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Evlilik öncesi, ilişki geliştirme programı, doküman analizi.

Kaynakça

• Addis, M. E., and Mahalik J. R. (2003). Men, masculinity, and the contexts of help seeking. American Psychologist., 58, 5–14. doi: 10.1037/0003-066X.58.1.5
• Baltacı, S. (2017). Nitel veri analizinde Miles-Huberman modeli. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 1-15.
• Baucom, B. R., Atkins, D. C., Rowe, L. S., Doss, B. D., and Christensen, A. (2015). Prediction of treatment response at 5-year follow-up in a randomized clinical trial of behaviorally based couple therapies. Journal of Consulting and Clinical Psychology., 83, 103–114. doi: http://dx.doi.org/10.1037/a0038005.
• Blair, J. M., and Cordova, J. V. (2009). Commitment as a predictor of participation in premarital education. THE Famıly Journal: Counselıng and Therapy For Couples and Famılıes, 17(2), 118-125. doi: 10.1177/1066480709332634
• Bowen, G. A. (2009), Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40. doi: 10.3316/QRJ0902027
• Bradbury T. N., and Lavner, J. A. (2012). How can we improve preventive and educational interventions for intimate relationships? Behavior Therapy, 43 (113–122). doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.beth.2011.02.008.
• Bruhn, D.M., and Hill, R. (2004). Designing a premarital counseling program. The Family Journal: Counseling and Therapy For Couples and Familıes, 12(4), 389-391.
• Carroll, J., and Doherty, W. (2003). Evaluating the effectiveness of premarital prevention programs: A meta-analytic review of outcome research. Family Relations, 52, 105-118.
• Casquarelli, E. J., and Fallón, K. M. (2011). Nurturing the relationships of all couples: Integrating lesbian, gay, and bisexual concerns into premarital education and counseling programs. Journal of Humanistic Counseling, 50, 149-160.
• Cowan, P. A., and Cowan, C. P. (2014). Controversies in couple relationship education (CRE): Overlooked evidence and implications for research and policy. Psychology, Public Policy, and Law, 20, 361–383. doi: http://dx.doi.org/10.1037/law0000025.
• Çelik, D. B. (2018). Yatırım modeline dayalı evlilik öncesi ilişki sürdürme becerileri psiko-eğitim grubunun ilişki istikrarına etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Davies, P. T., and Cummings, E. M. (1994). Marital conflict and child adjustment: An emotional security hypothesis. Psychological Bulletin, 116, 387–411.
• Doss, B. D., Atkins, D. C., and Christensen, A. (2003). Who’s dragging their feet? Husbands and wives seeking marital therapy. Journal of Marital and Family Therapy, 29, 165–177. doi: 10.1111/j.1752-0606.2003.tb01198.x Duran, Ş. (2010). Evlilik öncesi ilişki geliştirme programının romantik ilişkiler yaşayan üniversite öğrencilerinin iletişim becerileri, çatışma iletişim tarzları ve ilişki istikrarları üzerine etkisinin incelenmesi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Halford, W. K., and Behrens, B. C. (1996). Prevention of marital difficulties. In P. Cotton & H. Jackson (Eds.), Early intervention and prevention in mental health (p. 21-58). Carlton South, Australia: Australian Psychological Society.
• Halford, W. K., and Bodenmann, G. (2013). Effects of relationship education on maintenance of couple relationship satisfaction. Clinical Psychology Review, 33, 512–525. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.cpr.2013.02.001.
• Halford, W. K., Markman, H. J., Kline, G. H., and Stanley, S. M. (2003). Best practice in couple relationship education. Journal of Marital & Family Therapy, 29, 385-406.
• Halford, W. K.., Kelly, A., and Markman, H. J. (1997). The concept of a healthy marriage. In: Halford, W. K., Markman, H. J. (Eds.), Clinical handbook of couple relationships and couple interventions (p. 3-12). Chichester: Wiley.
• Haskan Avcı, Ö. (2013). Evliliğe hazırlık programının çift ilişkileri ve ilişki istikrarı üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Kızıl, Z. (2017). Üniversite öğrencilerinde evliliğe yönelik inançlar: bir müdahale programının etkililiği. Yayınlanmış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Kiecolt-Glaser, J. K., Malarkey, W. B., Chee, M., Newton, T., Cacioppo, J. T., Mao, H., et al. (1993). Negative behavior during marital conflict is associated with immunological downregulation. Psychosomatic Medicine, 55, 395–409.
• Markman, H. J., Stanley, S. M., and Blumberg, S. L. (1994). Fighting for your marriage: Positive steps for preventing divorce and preserving a lasting love. San Francisco: Jossey-Bass.
• Miles, M, B., and Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook (2nd ed). California: Sage.
• O'Leary, Z. (2017). The essential guide to doing your research project. London:Sage.
• Olson, D. H., DeFrain, J., and Skogrand, L. (2006). Marriages and Families: Intimacy, Diversity, and Strengths. CA: Mountain View.
• Ökten, B. (2022). Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın evlilik öncesi eğitim programlarının evlilik uyumu açısından değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Rapley, T. (2007). Doing Conversation, Discourse and Document Analysis. Great Britain: The Cromwell Press.
• Senediak, C. (1990). The value of premarital education. Australian and New Zealand Journal of Family Therapy, 11, 26-31.
• Silliman, B., and Schumm, W. R. (2000). Marriage preparation programs: A literature review. The Family Journal, 8(2), 133-142.
• Stanley, S. M. (2001). Making a case for premarital education. Family Relations, 50, 272–280. doi: 10.1111/j.1741-3729.2001.00272.x
• Stanley, S. M., Amato, P. R., Johnson, C. A., and Markman, H. J. (2006). Premarital education, marital quality, and marital stability: Findings from a large, random, household survey. Journal of Family Psychology, 20, 117–126.
• Stanley, S. M., Rhoades, G. K. and Markman, H. J. (2006). Sliding vs. deciding: Inertia and the premarital cohabitation effect. Family Relations, 55, 499–509.
• Sullivan, K. T. and Bradbury, T. N. (1997). Are premarital prevention programs reaching couples at risk for marital dysfunction? Journal of Consulting and Clinical Psychology, 65, 24–30.
• TÜİK (2022). Türkiye aile yapısı araştırması, 2021. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Turkiye-Aile-Yapisi-Arastirmasi-2021-45813 adresinden erişildi.
• TÜİK (2023). Evlenme ve boşanma istatistikleri, 2022. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Evlenme-ve-Bosanma-Istatistikleri-2022-49437 adresinden erişildi.
• van Acker, L. (2003). Administering romance: Government policies concerning premarriage education programs. Australian Journal of PublicAdministration, 62(1), 15–23.
• Whisman, M. A., Uebelacker, L. A., and Bruce, M. L. (2006). Longitudinal association between marital discord and alcohol use disorders. Journal of Family Psychology, 20, 164–167.
• Williamson, H. C., Trail T. E., Bradbury, T. N., and Karney. B. R. (2014). Does premarital education decrease or increase couples’ later help seeking? Journal of Family Psychology, 28, 112–117. doi: 10.1037/a0034984
• Yalçın, İ. (2010). İlişki geliştirme programının üniversite öğrencilerinin ilişki doyum düzeylerine etkisi. Yayımlanmış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Yalçıntaş-Sezgin, E. (2015). Ergen romantik ilişkisinde sağlıklı ilişkiler geliştirme programının kız ergen bireylerin romantik ilişki sürecinde yaşadıkları çatışma eğilimine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, T. (2009). Evlilik öncesi ilişkileri geliştirme programının çiftlerin ilişki doyum düzeylerine etkisi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.