Investigation of Secondary School Students' Perceptions of Individual Values and School Culture

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 23, 01.06.2019

Yusuf Alpaydın İlkay Alp

Öz

The aim of this study was to determine whether secondary school students' perceptions of their individual values and school culture perceptions differed at a significant level according to their gender, school type, grade level, parental level of education. In this research designed in the relational screening model, students studying in state secondary school, imam hatip secondary school and private secondary school in Üsküdar district, and 8th grade students, 389 people. Personal data form as data collection tools, School Culture Scale developed by Battal Göldağ and Schwartz et al. 2001 developed by Demirutku and Sumer 2010 in the Turkish version of the Portrait Values Questionnaire. As a result of the research, students' perceptions of school culture were significantly different in all dimensions according to their parental education levels, class levels and school types. The value preferences of the students were determined as universalism, orientation, security, arousal, benevolence, hedonism, self-interest, tradition, success and power, universality as the most important value and power as the least importance. According to parents' education level, there was a significant difference in traditionality and self-direction dimensions. According to the variance of school types, there is a difference in the power and achievement values

Anahtar Kelimeler

Organizational Culture, School Culture, Value, Individual / Personal Values

Ortaokul Öğrencilerinin Bireysel Değerleri İle Okul Kültürüne İlişkin Algılarının İncelenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin bireysel değerleri ile okul kültürüne ilişkin algılarının cinsiyet, okul türü, sınıf seviyesi, anne - baba eğitim seviyelerine göre anlamlı seviyede farklılaşıp farklılaşmadığını tespit etmektir. İlişkisel tarama modelinde desenlenen bu araştırmada Üsküdar ilçesindeki devlet ortaokul, imam hatip ortaokulu ve özel ortaokulda okuyan 6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerinden, 389 kişi oluşturmuştur. Veri toplama araçları olarak kişisel bilgi formu, Battal Göldağ tarafından geliştirilen Okul Kültürü Ölçeği ve Schwartz ve vd. 2001 geliştirdiği, Demirutku ve Sümer 2010 tarafından Türkçe uyarlaması yapılan Portre Değerler Anketi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda öğrencilerin okul kültürünü algılama düzeyleri anne ve baba eğitim seviyeleri, sınıf düzeyleri ve okul türlerine göre tüm boyutlarda anlamlı bir şekilde farklılaşma tespit edilmiştir. Öğrencilerin değer tercihlerinin evrenselcilik, yönelim, güvenlik, uyarılım, iyilikseverlik, hazcılık, özyönelim, geleneksellik, başarı ve güç şeklinde bulunmuş, en fazla önem verdikleri değerin evrensellik, en az önem verdikleri değerin ise güç değeri olarak tespit edilmiştir. Anne baba eğitim seviyesine göre geleneksellik ve özyönelim değerlerinde anlamlı bir farklılaşma gözlenmiştir. Okul türleri değişkenine göre güç ve başarı değerlerinde anlamlı bir farklılaşma gözlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Örgüt Kültürü, okul kültürü, değer, bireysel değerler, öğrenci değerleri

Kaynakça

• Akın, M. (2013). Okul Değerleri İle Okul Başarısı Arasındaki İlişkinin Analizi (Doktora Tezi), İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Aktaş, N. Ve Nalçacı, A. (2010). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler programında verilen değerleri edinme düzeyleri (Erzincan örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Bağcı, E. (2013). Çocuk edebiyatı ürünleriyle çocuklar için yazılmış eserlerin değerler eğitimi bağlamında karşılaştırılması. Celal Bayar Üniversitesi: Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Başyayla, Y. (2016). Lise Öğretmenlerinin Bireysel ve Örgütsel Değerlerinin Uyumu (Antalya Örneği). Akdeniz Üniversitesi: Yüksek Lisans Tezi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü,Antalya
• Başol, O., Bilge, E., ve Kuzgun, Ş. (2012). Öğrencilerin Kariyer Değerlerini Etkileyen Unsurların Tespitine Yönelik Bir Araştırma: Bireysel Değerler.
• Çelik, V. (2013). Eğitimsel Liderlik. Ankara: Pegem Yayınları.
• Çelik, V. (2012). Okul Kültürü ve Yönetimi (5. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Demirtaş, H. (1997) Etkili Eğitim Yöneticisi Davranışları. Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dilmaç, B. (2007). Bir Grup Fen Lisesi Öğrencisine Verilen İnsani Değerler Eğitimin İnsani Değerler Ölçeği İle Sınanması.Yayınlanmamış Doktora
• Doğan, İ. (2007). Değerler ve Eğitimi. (1. baskı). İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
• Ekşi, H. (2003). Temel İnsanî Değerlerin Kazandırılmasında Bir Yaklaşım: Karakter Eğitimi Programları. Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (1),79-96.
• Göldağ B. (2015). Orta Öğretim kurumlarında okul kültürü yoluyla değerler eğitimi (Malatya ili örneği) Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya
• Gömleksiz, M. N. (2007). Lise Öğrencilerinin Toplumsal Değerleri Benimseme Düzeyleri ve Bu Değerlerin Kazandırılmasında Karşılaşılan Güçlükler (Elazığ ili Örneği), R. Kaymakcan, S. Kenan, H. Hökelekli, Z. Ş. Arslan, M Zengin (Editörler). Değerler ve Eğitimi. İstanbul. Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları, 717–741.
• Gümüş, M. (1996). Örgütsel değerler sistemi işletme başarısının temelleri ve etik yönetim kararları (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi.
• Güngör, E. (1998).Değerler psikolojisi üzerine araştırmalar. İstanbul: Ötüken yayınları
• Hökelekli, H. ve Gündüz T. (2007). Üstün Yetenekli Çocukların Değer Yönelimleri ve Eğilimleri, R. Kaymakcan, S. Kenan, H. Hökelekli, Z. Ş. Arslan, M Zengin (Editörler). Değerler ve Eğitimi. İstanbul. Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları, 371–396.
• İpek, C. (1999). Resmi Liseler İle Özel Liselerde Örgütsel Kültür ve Öğretmen-Öğrenci İlişkisi (). Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 19(19), 411–442.
• Kılıç, F. (2012),”Ortaöğretim Okulları Yöneticilerinin Değerlerle yönetime İlişkin Algıları” Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Milli Eğitim Temel Kanunu (1973). T.C. Resmi Gazete, 14574, 24 Haziran 1973.
• Pehlivanoğlu, K.(1999).Özel Ortaöğretim Kurumlarındaki Yönetici ve Öğretmenlerin Örgüt Kültürü Oluşturmadaki Yeterlilik Derecesi. Yayınlanmamış yüksek Lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Polat, S., ve Çalışkan, M. (2013). Ortaokul öğrencilerinin değer yönelimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(2).
• Sağnak, Ş. (2007). Orta öğretim okullarında öğrenim gören öğrencilerin okulun örgütsel değerlerine ilişkin algıları ile kişisel değerleri arasındaki uyum düzeyleri. R. Kaymakcan, S. Kenan, H. Hökelekli, Z. Ş. Aralan ve M. Zengin (Ed.), Değerler ve eğitimi uluslararası sempozyumu içinde (s. 715-726). İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
• Sarı, E. (2005). Öğretmen adaylarının değer tercihleri, Giresun Eğitim Fakültesi Örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 3(10), 73–88.
• Savi,F. (2008).12-15 yaş arası ilköğretim öğrencilerinin davranış sorunları ile aile işlevleri ve anne-baba kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Şimşek, Y(2005). Okul Müdürlerinin İletişim Becerileri ile Okul Kültürü Arasındaki İlişki. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. Yayın No: 1620.
• Şirin, F. (2012). Okul ve özellikleri. İçinde S. Özdemir, (Ed.). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi (ss. 49–77). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Şişman, M. (2002). Örgütler ve Kültürler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Turan, S. ve Aktan, D. (2008). Okul Hayatında Var Olan ve Olması Düşünülen Sosyal Değerler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6 (2), 227-259.
• Türk, N. ve Nalçacı ı, A. (2011). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler programında verilen değerleri edinme düzeyleri (Erzincan örneği). Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 39-56.
• Ural, S., N. ve Sağlam, H., İ. (2011) . İlköğretim öğrencilerinin demokratik tutum düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi, Değerler Eğitimi Dergisi, 9,(22), 161–180.
• Vurgun, L. ve Öztop, S. (2011). Yönetim ve Örgüt Kültüründe Değerlerin Önemi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(13),217- 230.
• Yavuz, Y. ve Yılmaz, E. (2012). Resmi ve Özel İlköğretim Okullaının Okul Kültürü Üzerine Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science.
• Yeşil, R. ve Aydın, D. (2007). Demokratik değerlerin eğitiminde yöntem ve zamanlama. TSA Dergisi, http://www.tsadergisi.org/arsiv/agustos2017 /05.pdf internetten indirilmiştir. Erişim: 28.07.2017 tarihinde