Yaşlı Bireylerin Yaşam Doyumları ve Dini Tutumları Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 2, 208 - 231, 30.12.2020

Arif Durğun , Kübra Nur Durğun

Öz

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de yaşlı nüfus her geçen gün artmaktadır. Doğum oranlarının azalmasıyla birlikte toplumumuz da giderek yaşlanmaktadır. Bu da yaşlı bireylere yönelik çeşitli boyutlarda bilimsel araştırmaların yapılmasını gerekli kılmaktadır. Bu araştırmada ise yaşlı bireylerin yaşam doyumlarının ne olduğu ve dini tutumlarının yaşam doyumunu nasıl etkilediğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma Bolu ili Seben ilçesinde ikamet eden 60 yaş üstü bireylerle sınırlıdır. Çalışma 2019 yılı ekim-aralık ayları arasında tesadüfi örnekleme bağlı kalarak katılımcı 84 yaşlı ile gerçekleştirilmiştir. Katılımcıların %58,3’si kadın, %41,7’si erkektir. Katılımcıların cinsiyet, medeni durum, eğitim durumu, aylık gelir durumu değişkenlerine göre yaşam doyumları arasında anlamlı fark bulunmamıştır. Deneklerin yaş, maddi durumlarını değerlendirme, reçeteli ilaç kullanımı, sosyal yardımlardan yararlanma ve yakınlarıyla görüşme biçimi değişkenlerine göre yaşam doyumları arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. Katılımcıların dini tutumları ile yaşam doyumları arasında pozitif yönlü korelasyon bulunmuştur. Dini tutumun yaşam doyumu üzerindeki etkisinin ne olduğunu belirlemek için yapılan regresyon analizi neticesinde β1= 0,582 olarak bulunmuştur. Katılımcıların dini tutumlarının yüksek seviyede (29,952±3,456), yaşam doyumlarının orta düzeyde olduğu (16,690±5,280) bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yaşlı, Yaşam Doyumu, Dini tutum

A Study on the Life Satisfaction and Religious Attitudes of Elderly People

Öz

The elderly population is increasing day by day in our country as well as all over the world. Our society is getting older with the decrease in birth rates. This makes it necessary to conduct scientific researches in various dimensions about elderly people. In this study, it was aimed to determine the level of life satisfaction of elderly people and how their religious attitudes affect their life satisfaction. The research was carried out with individuals over 60 years old residing in Seben district of Bolu province. The study was conducted between October and December 2019 with 84 elderly participants, adhering to a random sample. 58.3% of the participants are women and 41.7% are men. No significant difference was found between the life satisfaction of the participants according to the variables of gender, marital status, education level, and monthly income. A significant difference was found between the life satisfaction of the subjects according to the variables of age, assessment of their financial situation, use of prescription drugs, benefiting from social assistance and interviewing with their relatives. A positive correlation has found between the religious attitudes of the participants and their life satisfaction. As a result of the regression analysis to determine what the effect of religious attitude on life satisfaction was, it was found to be β1 = 0.582. It was found that the religious attitudes of the participants were at a high level (29,952 ± 3,456) and their life satisfaction was at a medium level (16,690 ± 5,280).

Anahtar Kelimeler

Elderly, Life Satisfaction, Religious Attitude

Kaynakça

• Akbolat, A. (2014). Yaşlılık döneminde yaşam kalitesi ve dindarlık ilişkisi (Şanlıurfa ili örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Akgül, A. ve Çevik, O. (2003). İstatistiksel analiz teknikleri. Ankara: Emek Ofset.
• Akgül, M. (2004). Yaşlılık ve dindarlık: dindarlık, hayattan zevk alma ve mutluluk ilişkisi –Konya Huzurevi örneği. Dini Araştırmalar, 7(19), 19-56.
• Aksu, G. (2020). Birinci basamağa başvuran yaşlı bireylerde başarılı yaşlanma ile yaşam doyumu arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Erzincan.
• Andrews, F. M. andWithey, S. B. (1976). Social indicators of well-being American’s perceptions of life quality. New York: Plenum Press.
• Appleton, S. ve Song, L. (2008). Life satisfaction in urban China: components and determinants. World Development, (36), 11.
• Arseven, A. D. (1993). Alan araştırma yöntemi. Ankara: Gül Yayınları.
• Ata, Z. ve Ekinci, N. (2020). Yaşlı bireylerde yaşam doyumu: İzmir’de bir sağlıklı yaş alma merkezi örneği. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(1), 1 – 16
• Çetin, A. (2002). Geriatriklerde yaşam kalitesi ve rehabilitasyon, GÖKÇE-KUTSAL, Y. Kutsal Gökçe (Yay. Haz.). Geriatri 2002 Sempozyumu Bildirileri içinde (s. 218-221). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Geriatrik Bilimler Araştırma ve Uygulama Merkezi yayını.
• Dağlı, A. ve Baysal, N. (2016). Yaşam doyumu ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59), 1250-1262.
• Danış, Z. ve Kara, H.Z. (2017). Üniversite öğrencilerinin yaşlı bireylere ilişkin görüşleri üzerine bir araştırma. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (AEÜSBED), 3(2), 221-233.
• Denney, D. (1998). Social policy and social work. New York: Oxford University Press.
• Durğun, A. (2017). Hastanelerde bakım hizmeti veren meslek elemanlarının manevi bakıma ilişkin düşüncelerinin belirlenmesi (Bolu örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Erci, B., Yılmaz, D. ve Budak, F. (2017). Yaşlı bireylerde özbakım gücü ve yaşam doyumunun umut düzeylerine etkisi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 8(2),72–76.
• Erol, S., Sezer, A., Şişman, F.N. ve Öztürk, S. (2016). Yaşlılarda yalnızlık algısı ve yaşam doyumu, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(3), 60-69.
• Eser, E. (2004). Yaşam kalitesinin sınıflandırılması ve sağlıkla ilgili yaşam kalitesinin ölçümü, 1. Sağlıkta Yaşam Kalitesi Sempozyumu 8-10 Nisan 2004 içinde (s. 4-6). İzmir.
• Genç, Y. ve Seyyar, A. (2010). Sosyal hizmet terimleri. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Genç, Y. ve Durğun, A. (2018). Sağlık çalışanlarının dini tutum düzeyleri. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 20(38), 253-281.
• Hablemitoğlu, Ş ve Özmete, E. (2010). Yaşlı refahı yaşlılar için sosyal hizmet. Ankara:Kilit Yayınları.
• Haybron, D.M. (2001). Happiness and the ımportance of life satisfaction”, http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.199.9197&rep=rep1&type=pdf
• Johnson, R. B., & Christensen, L. (2014). Educational research: Quantitative, qualitative, and mixed approaches (5th Edition). California: Sage Publications.
• Kalaycı, Ş., vd. (2006). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ş. Kalaycı (Yay. Haz.). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kaptanoğlu Yıldırım, A. (2013). Sağlık alanında hipotezden teze: veri toplama ve çözümleme serüveni. İstanbul: Beşir Kitabevi.
• Karagöz, Y. (2010). Nonparametrik tekniklerin güç ve etkinlikleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(33), 18-40.
• Karagöz, Y. (2019). SPSS-AMOS-META uygulamalı istatistiksel analizler (Güncellenmiş 2. Basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Karakoç, Y. (2019). Emeklilerin yaşam doyumu, benlik saygısı ve sosyal istenirlik düzeylerinin incelenmepolatsi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yakın Doğu Üniversitesi, Lefkoşa.
• Karasar, N. (1995). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Araştırma Eğitim Danışmanlık Ltd.
• Moum, T. (1981). Quality of life : problems of assesment and measurement socio-economic studies: 5, UNESCO.
• Ok, Ü. (2011). Dini tutum ölçeği: ölçek geliştirme ve geçerlik çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(2), 528-549.
• Shin, D. C. and Johnson, D. M. (1978). Avowed happiness as an overall assessment of the quality of life. Social Indicators Research, 5, 475-492.
• Softa Kaçan, H., Karaahmetoğlu Ulaş, G., Erdoğan, O. ve Yavuz, S. (2015). Yaşlılarda yaşam doyumunu etkileyen bazı faktörlerin incelenmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, (1), 12-21.
• Şahin Ercan, N. ve Özçetin Üzar, Y.S. (2020). Huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam doyumu ve umutsuzluk düzeyi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(2), 167-176
• Tel, H., Koç, M. ve Aydın Tel, H. (2020). Evde yaşayan yaşlılarda yalnızlık, yaşam doyumu ve ölüm kaygısının belirlenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (Özel sayı), 1-10.
• TÜİK. (2020). Demografik göstergeler. https://data.tuik.gov.tr/tr/main-category-sub-categories-sub-components2/ adresinden erişildi.
• Tüzün, E. H. ve Eker, L. (2003). Sağlık değerlendirme ölçütleri ve yaşam kalitesi, Sağlık ve Toplum, 13(2), 3-8.