ÖZEL VE DEVLET ORTAOKULLARINDA ÇALIŞAN ÖĞRETMENLERİN ÖĞRETİMSEL LİDERLİK DAVRANIŞLARININ BİR BİLEN VE BİR ÖĞRENEN PROFİLİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 305 - 318, 31.12.2021

Aynur Özakdağ

Öz

Bu araştırmanın amacı özel ve kamu ortaokul kuruluşlarında çalışan öğretmenlerin öğretimsel liderlik davranışlarının bir bilen ve bir öğrenen profilinde incelenmesidir. Bu araştırmanın alt amaçları; Öğretimsel liderlikten ne anlaşılmaktadır, Öğretimsel liderlikte bir bilen profilinin eğitsel ilişkideki sonuçlarının neler olduğu, Öğretimsel liderlikte bir öğrenen profilinin eğitsel ilişkideki sonuçlarının neler olduğudur. Nitel araştırma yöntemi ile yapılan bu çalışmada görüşme tekniği kullanılmıştır. Ayrıca verilerin çeşitlenmesini sağlamak ve araştırmanın geçerliğine katkıda bulunmak amacıyla doküman incelemesi tekniği de kullanılmıştır. Çalışma grubu, gönüllük esasına dayalı kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemine göre belirlenmiştir. Ortalama olarak istenilen özellikleri yansıtacak alt kümeler arasından rastgele seçim yapılmıştır. Yakın ve erişilebilir ama evrenin özelliklerine sahip alt gruplardan oluşan çalışma grupları oluşturulmuştur. İstanbul’daki Şişli ilçesine bağlı özel ve devlet ortaokullarında çalışan öğretmenler araştırmanın evrenini oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu İstanbul’daki özel bir ortaokuldaki 12 öğretmen ve resmi bir ortaokuldaki 15 öğretmen olmak üzere 27 öğretmen oluşturmaktadır.
Araştırma sonucunda katılımcı öğretmenlerin çoğunluklu olarak bir bilen profilinde davranışlar sergilediği ortaya çıkmıştır. Kamu okulundaki bir bilen profilindeki öğretmen sayısı özel okuldaki bir bilen profilindeki öğretmen sayısından fazladır. Erkek öğretmen sayısının ve lisansüstü düzeyde öğretmen sayısının azlığı araştırmada sınırlayıcı faktörler olmuştur. Çalışmanın sonunda uygulamacılara ve araştırmacılara yönelik önerilerde bulunulmuştur. Uygulamacılara yönelik öneriler içerisinde öğretmenlerin lisansüstü eğitim ile öğrenmelerini sürdürüp kendilerini ve okulu bir öğretim lideri olarak geliştirme konusunda teşvik edilmesi yer almaktadır. Araştırmacılar için ise aynı çalışmanın Şişli dışında bir ilçede yapılıp ilçeler arasında karşılaştırma yapılabileceği önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Öğretimsel liderlik, bir bilen profili, bir öğrenen profili

Kaynakça

• Cotien, L. & Manion, L. (1994). Research Methods in Education (4[" ed.). London: Routlenge.
• Çelik,V., 2003, Eğitimsel Liderlik, Pegem A Yayıncılık, 3. Baskı, Ankara.
• Erdoğan, İ. (2003). Okul Yönetimi ve Öğretim Liderliği (4.bs.). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Gümüşeli, A., İ., 2001, "Çağdaş Okul Müdürlerinin Liderlik Alanları". Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi,2001 Yılı Güz, Sayı:28, s.531-548.
• Hoy, W. K. ve Miskel, C. G. (2010). Eğitim Yonetimi Teori, Arastırma ve Uygulama. (S.Turan Çev.) Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Şişman, M. (2004). Öğretim Liderliği (2.bs.). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Uğurlu, C. T. ve Üstüner, M. (2011). Öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerine yöneticilerinin etik liderlik ve örgütsel adalet davranışlarının etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41.