Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleriyle Taşeron Firma Seçimi: Kırıkkale İlinde Bir Uygulama

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 2, 25 - 33, 03.08.2018

Neşet Bedir Hamza Yalçın Emir Hüseyin Özder , Tamer Eren

https://doi.org/10.21541/apjes.328325

Cited By: 2

Öz

Günümüz piyasalarında firmaların hayatta kalabilmeleri için rekabet etmeleri gerekmektedir. Arz talep dengesinin yön değiştirdiği günümüzde, firmalar, asıl işlerini kendileri yapıp diğer işlerini o alanda çalışan yetkin firmalara bırakmaktadırlar. Bu sayede iş gücü ve malzeme envanterlerini minimum seviyede tutarak fazla işgücü ve stok maliyetlerinden kurtulmaktadırlar. Taşeron işçiler günümüzde birçok şirket tarafından yardımcı işlerde kullanılmaktadır. Bunun başlıca sebebi büyük işletmeler için dış kaynak kullanımı yoluyla esas yaptıkları üretime odaklanmak iken küçük işletmeler için kendi bünyesinde çalıştırdıkları işçilerin sigorta, sosyal imkân, vb. masraflarından kurtularak üzerlerindeki bu yükü atarak daha fazla kâr etmektir. Gayrimenkul ve proje şirketleri de ev satmanın yanında tadilat işleri de yapmaktadır. Bunun için taşeron firma kullanmaktadırlar. Taşeron firma kullanımına en fazla ihtiyaç duyulan sektörlerden birisi de inşaat sektörüdür. Bu amaçla Kırıkkale ilinde faaliyet gösteren bir gayrimenkul ve proje şirketinin anahtar teslim tadilat işi için taşeron firma seçimi problemi ele alınmıştır. Problemin çözümünde çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemlerinden Analitik Ağ Süreci ve PROMETHEE yöntemlerinden yararlanılmıştır. Taşeron firma seçimine etkiyen kriterlerin ağırlıklarının belirlenmesinde Analitik Ağ Süreci yöntemi kullanılmıştır. Analitik Ağ Süreci yöntemi ile bulunan kriter ağırlıkları kullanılarak PROMETHEE yöntemi ile alternatif firmaların sıralaması yapılmıştır. PROMETHEE I kısmi sıralama sonucuna göre MAK firması diğer alternatiflere tam üstünlük sağlarken, diğer alternatiflerin net sıralaması çıkarılamamaktadır. Bu sebeple PROMETHEE II ile net üstünlükler sıralandığında yine MAK şirketi net üstünlük sağlayarak yapılacak işi almıştır.

Anahtar Kelimeler

Dış kaynak kullanımı, PROMETHEE, Analitik Ağ Süreci, Çok Kriterli Karar Verme

Subcontractor Company Selection with Multiple Criteria Decision Making: An application in Kırıkkale

Öz

Competition is necessary for companies to survive in today's markets. To change the direction of supply demand equilibrium nowadays, the firm is authorized to make according to others and to act according to others. On this basis, they keep their labor and material inventories at a minimum level to get rid of labor and inventory costs. Subcontractor workers are now used in many aids for many companies. The main reason for this is the outsourcing principles for large enterprises, the focus is on production, while for small businesses workers themselves employ insurance, social facilities, and so on. to make more profit by getting rid of the costs and throwing this burden on them. Real estate and project companies also do renovation works. It uses a subcontractor for this. One of the most needed sectors for subcontractor use is the construction sector. For this purpose, the problem of subcontractor selection for a turnkey renovation work of a real estate and project company operating in the province of Kırıkkale has been discussed. It is based on the method of multi-criteria decision making (MCDM) methods and it is benefited from Ağrı Süreci and PROMETHEE methods. The Method of Aperture Process is used. PROMETHEE method was used to rank the companies selected. PROMETHEE According to the result of the partial selection, the MAK firm provides a superiority to the other alternatives, but the net order of the other alternatives can not be obtained. For this reason, when PROMETHEE II is listed as a net superiority, again MAK company has got a net profit and got the job to be done first.

Kaynakça

• Hatush, Z., Skitmore, M., Contractor selection using multicriteria utility theory: an additive model" Building and environment, 33(2), 105-115, 1998.
• Topçu, Y.I.. A decision model proposal for construction contractor selection in Turkey, Building and environment, 39(4), 469-481, 2004.
• Mulavdic, E., Multi Criteria Optimization of Construction Technology of Residential Building Upon The Principles of Sustainable Development, Thermal Science, 9(3), 39-52, 2005.
• Gül, H., Dış kaynak kullanma nedenleri ve taşıdığı riskler: imalat sanayiinde bir uygulama, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 3(4), 157-184, 2005.
• Singh, D., Tiong, R.L., A fuzzy decision framework for contractor selection, Journal of Construction Engineering and Management, 131(1), 62-70, 2005.
• Tzeng, G. H., Lin, C. W., Opricovic, S., Multi-criteria analysis of alternative-fuel buses for public transportation, Energy Policy, 33(11), 1373-1383, 2005.
• Soner, S., Önüt, S., Multi-Criteria Supplier Selection: An ELECTRE-AHP Application, Sigma, 4, 110-120, 2006.
• Opricovic, S., Multicriteria optimization of civil engineering systems, Faculty of Civil Engineering, Belgrade, 2(1), 5-21, 1998.
• Chu, M.T., Shyu, J., Tzeng, G.-H., Khosla, R., Comparison Among Three Analytical Methods For Knowledge Communities Group Decision Analysis .Expert Systems with Applications, 33(4), 1011-1024, 2007.
• Lixin, D., Ying, L., Zhiguang, Z., Selection of logistics service provider based on analytic network process and VIKOR algorithm. InNetworking, Sensing and Control, ICNSC, IEEE International Conference, 1207-1210, April 2008.
• Wua, H.Y., Tzeng, G.H., Chen, Y.H., A Fuzzy Mcdm Approach For Evaluating Banking Performance Based On Balanced Scorecard, Expert Systems with Applications, 36:10135-10147, 2009.
• Ertuğrul, İ., Karakaşoğlu, N., Banka şube performanslarının VIKOR yöntemi ile değerlendirilmesi. Endüstri Mühendisliği Dergisi, 20(1), 19-28, 2009.
• Sanayei, A., Mousavi, S. F., Yazdankhah, A., Group decision making process for supplier selection with VIKOR under fuzzy environment. Expert Systems with Applications, 37(1), 24-30, 2010.
• Kaya, T., Kahraman, C., Multicriteria Renewable Energy Planning Using an Integrated Fuzzy VIKOR & AHP Methodology: The Case of Istanbul, Energy, 35:2517-2527, 2010.
• Akyüz, G., Bulanık VIKOR yöntemi ile tedarikçi seçimi, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(1), 197-214, 2012.
• Ravi, V., Selection of third-party reverse logistics providers for End-ofLife computers using TOPSIS-AHP based approach, International Journal of Logistics Systems and Management, 11(1), 24-37, 2012.
• Abbasianjahromi, H., Rajaie, H., Shakeri, E., A Framework for Subcontractor Selection in the Construction Industry, Journal of Civil Engineering and Management, 19(2), 158-168, 2013.
• İraz, R., Çakıcı, A. B., Tekin, İ. Ç., Yenilik yönetimi açısından KOBİ’lerde dış kaynak kullanımının araştırılması: Konya ili örneği, Global Journal of Economics and Business Studies, 3(6), 51-68, 2014.
• Rençber, Ö. F., Kazan, H., Büyük Çaplı Projelerde Taşeron Firma Seçiminde Teklif Değerlendirme: Analitik Hiyerarşi Süreci Yöntemi İle Karar Verme, International Journal of Social Science Research, 3 (4), 11-24, 2014.
• Bedir N., Özder E.H., Eren T., The Third Party Logistics Fırm Selection Using Of AHP-PROMETHEE Methods, XIII. International Logistics and Supply Chain Congress 22-, Izmir, Turkey, 23 October 2015.
• Kalkan, M., Sökmen, A., Bıyık, Y., Sağlık hizmetlerinde dış kaynak kullanımı: Ankara halk sağlığı müdürlüğü uygulaması, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 35-56, 2015.
• Görener, A., Sabuncuoglu, O., Bulanık TOPSIS Metodu ile Karar Verme: İnşaat Projelerinde Yüklenici Seçimi (Decision Making Through the Fuzzy TOPSIS Method: Contractor Selection in Construction Projects).International Journal of Research in Business and Social Science, 5(2), 71-82, 2016
• Bedir, N., Özder, E. H., Eren, T., Course Selection with AHP & PROMETHEE Methods for Post Graduate Students: An Application in Kirikkale University Graduate School of Natural and Applied Sciences, The 3rd International Conference on Industrial Engineering and Applications (ICIEA) in Hong Kong, during April 28-30, 2016.
• Bağ, N., Özdemir, N. M., Eren, T., 0-1 Hedef Programlama ve ANP Yöntemi ile Hemşire Çizelgeleme Problemi Çözümü, International Journal of Engineering Research and Development, 4(1), 2-6, 2012.
• Timor, M., Analitik Hiyerarşi Prosesi. İstanbul, Türkmen Kitabevi, 2001.
• Lin C.T., Lee C. and Chen W.Y., “An Expert System Approach To Assess Service Performance Of Travel İntermediary”, Expert Systems with Applications, 36, 2987-2996, (2009). 122
• Yurdakul M., “Measuring Long-Term Performance Of A Manufacturing Firm Using The Analytic Network Process”, International Journal of Production Research, 41(11):2501-2529, (2003).
• Bhattacharya, A., Mohapatra, P., Kumar, V., Dey, P. K., Brady, M., Tiwari, M. K., & Nudurupati, S. S. (2014). Green supply chain performance measurement using fuzzy ANP-based balanced scorecard: a collaborative decision-making approach. Production Planning & Control, 25(8), 698-714.
• Meade M.L. and Presley A., “R&D Project Selection Using The Analytic Network Process”, IEEE Transactions on Engineering Management, 49(1): 59-66, 2002.
• Gencer C. and Gürpınar D., “Analytic Network Process In Supplier Selection: A Case Study İn An Electronic Firm”, Applied Mathematical Modelling, 31, 2475-2486, 2007.
• Cheng, E.W. L., Li, H. ve Y. Ling, “The Analytic Network Process Approach to Location Selection: A Shopping Mall Illustration”, Construction Innovation, 5, 83-97, 2005.
• Burnaz, S. ve İ. Topcu, “A Multiple-Criteria Decision-Making Approach for The Evaluation of Retail Location”, Journal of Multi-Criteria Decision Analysis, 14, 67–76, 2006.
• Partovi, F.Y., “An Analytic Model for Locating Facilities Strategically”, The International Journal of Management Science, 34, 41-55, 2006.
• Tuzkaya,G., Önüt, S., Tuzkaya, U.R., Gülsün B., “An Analytic Network Process Approach for Locating Undesirable Facilities: An Example from Istanbul”, Journal of Environmental Management, 88(4):970-983, 2008.
• Brans, J.P. L'ingenierie de la decision: Elaboration d'instruments d'aide a la decision. La Methode PROMETHEE. Universite Laval, Colloque d'aide a la Decision, Quebec, Canada,183-213, 1982.
• Bedir, N.,Eren, T.,“AHP-PROMETHEE Yöntemleri Entegrasyonu ile Personel Seçim Problemi: Perakende Sektöründe Bir Uygulama”, Social Sciences Research Journal,4 (4), 46-58, 2015.
• Bedir, N., Özder, E. H., Eren, T., “ Course Selection with AHP & PROMETHEE Methods for Post Graduate Students: An Application in Kirikkale University Graduate School of Natural and Applied Sciences” The 3rd International Conference on Industrial Engineering and Applications (ICIEA 2016) in Hong Kong, during April 28-30.
• Özder, E. H., Bedir, N., Eren, T., “Academic Staff Selection With Anp & Promethee Method: A Case Study In Turkey” International Academic Conference on Engineering, Technology and Innovations (IACETI), Dubai, UAE, March 5th, 2016.
• Bedir N., Özder E.H., Eren T.,“The Third Party Logistics Fırm Selection Using Of AHP-PROMETHEE Methods”, XIII.International Logistics and Supply Chain Congress 22-23 October 2015, Izmir, Turkey.
• Bedir, N., Alağaş, H.M., Eren, T.,“ Çok Ölçütlü Karar Verme İle Demontaj Hattı Dengeleme”, Uluslararası Mühendislik Araştırma ve Geliştirme Dergisi, 9(1), 11-18, 2017.