Örgütlerde İnsan Unsuruna Helal Perspektifinden Bakış

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 50 - 58, 31.12.2022

Ahmet Diken , Ömer Kayadibi

https://doi.org/10.53569/apjhls.1176687

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada örgütsel yaşam helal perspektifiyle ele alınarak, özellikle insan unsuru açısından irdelenmekte ve helalyaşam tarzı içerisindeki yeri tartışılmaktadır. Helal yaşam tarzı ve farkındalığı ile ilgili çalışmalar, işletme literatüründe helal akreditasyon çalışmalarının da hızlandırıcı etkisi ile, özellikle üretim yönetimi, pazarlama ve finansman alanlarında yoğunlaşmakla birlikte, örgütsel yaşam ve yönetsel yaklaşım çalışmaları konuya henüz çok ilgili görünmemektedir. Halbuki, örgütsel yaşamdaki çeşitlilik ve zenginliğin artması, farklı din, dil, renk, ırk, cinsiyet, kültür ve alt kültür temsilcilerinin bir arada ortak amaçları gerçekleştirmek için var olmalarını gerekli hale getirmiştir. Bu değişim, birçok üstünlükleri barındırmakta ve fırsatlara kapı açmakla birlikte, farklılıkların örgütsel ortamda birlikte yaşama becerilerinin geliştirilmesi noktasında bazı önemli standartların karşılanmasını da beraberinde getirmektedir. Burdan hareketle, helal yaşam tarzını önceleyen ve benimseyenler açısından örgütsel yaşam ve yönetsel yaklaşımın unsur ve boyutları ikincil kaynaklardan taranarak derlenmiş ve analitik çalışmalar için bir teorik düzlem oluşturulmuştur. Helal organizasyonlarda, insan odaklı süreçler olan performans yönetimi, motivasyon, İslami iş ve çalışma ahlakı, çalışanların performanslarının adil olarak değerlendirilmesi, ehliyet, liyakat ve itidalin sağlanmasında helal perspektifi yönetimlere açılımlar sunabilirken, aynı hassasiyeti paylaşan çalışanlar açısından örgütsel bağlılık ve motivasyonun artırılmasına katkıda bulunacaktır. Helal insan kaynakları yönetimi uygulamaları, helal ilkelerin insan kaynakları yönetimine entegrasyonu ve helal organizasyon ve yönetimin ön şartıdır. Bu kapsamda, organizasyonların işe alım yönetimi, mülakat, performans gibi entegre uygulamalarla, değerlendirme ve mesleki sürdürülebilirliğe yönelik insan kaynakları altyapısı oluşturmak gibi taahhütlere helal ilkeleri uygulamaları beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Örgüt, helal, helal örgüt, helal yaşam tarzı

Human in Organizations: A Halal Perspective

Öz

In this study, organizational life is handled with a halal perspective, especially in terms of human factor and its place in halal lifestyle is discussed. Although studies on halal lifestyle and awareness concentrate especially on production management, marketing and finance, with the accelerating effect of halal accreditation studies in the business literature, organizational life and managerial approach studies do not seem to be very relevant to the subject yet. However, the increase in diversity and richness in organizational life has made it necessary for representatives of different religions, languages, colors, races, genders, cultures and subcultures to exist together to achieve common goals. While this change includes many advantages and opens doors to opportunities, it also brings with it the meeting of some important standards in terms of developing the skills of living together in the organizational environment. From this point of view, the elements and dimensions of organizational life and managerial approach in terms of those who prioritize and adopt the halal lifestyle have been compiled from secondary sources and a theoretical platform has been created for analytical studies. In halal organizations, human-oriented processes such as performance management, motivation, Islamic work and work ethic, fair evaluation of the performance of employees, and halal perspective in ensuring competence, merit and restraint can provide openings to the managements, while it will contribute to increasing organizational commitment and motivation for employees who share the same sensitivity. Halal human resources management practices are the prerequisite for the integration of halal principles into human resources management and halal organization and management. In this context, organizations are expected to apply halal principles to commitments such as creating a human resources infrastructure for evaluation and professional sustainability through integrated practices such as recruitment management, interview, performance.

Anahtar Kelimeler

Organization, halal, halal organization, halal lifestyle

Kaynakça

• Ahmad, M. S., (2011). Work ethics: An Islamic prospective. International Journal of Human Science, 8(1), pp. 850-859.
• Ahmad, S. (2015). Green human resource management: policies and practices. Cogent Business & Management,, 2(1), 10-17.
• Arslan, R., & Hotamışlı, M. (2004). Kurumsal Çevrenin İşletmelerin Yapı ve Uygulamaları Üzerinde Oluşturduğu Etki ve Sonuçlar. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(2), 1–20.
• Atalay, H. (2013). Görgü Kuralları. Konya: Özdemir Kitabevi.
• AÜ. (2022). Örgütsel Yapı ve Çalışanların İşle İlgili Davranışları. Ankara: Ankara Üniversitesi
• Bingöl, D. (2019). İnsan Kaynakları Yönetimi (11 Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Çayıroğlu, Y. (2018). Helâl ve Haramlarla İlgili Kaide ve İlkeler. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 18(1), 597–633.
• Çeker, H. (2022). Helal Örgütlenme Konusunda Yapılan Mülakat Özeti.
• Çelikkol, Ş. (2017). Helal Konseptli Pazarlama Stratejilerinin, Müslüman Tüketicilerin Davranışları Üzerindeki Etkisi. Uluslararası İslam Ekonomisi, Finans ve Etik Kongresi, 29-30 Nisan 2017 İstanbul, Türkiye
• Çubukcu, M. (2018). Organizasyon Yapısını Belirleyen Faktörler ve Yapının Önemi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 175–190.
• Diyanet İşleri Başkanlığı. (2022, Temmuz 10). Nisa Suresi 58. Ayet. https://kuran.diyanet.gov.tr/tefsir/Nisâ-suresi/551/58-ayet-tefsiri
• Diken, A. (2020). Genel İşletme, Ankara: Nobel Bilimsel Eserler.
• Es-Sadr, M. B. (1979). İslam Ekonomi Doktrini Tercüme: Mehmet Keskin, Sadettin Ergün (II Baskı). İstanbul: Hicret Yayınları.
• Gazali, İ. (1975). İhyau Ulumid-din Cilt:2 (Çeviren: Ahmed Serdaroğlu). İstanbul Bedir Yayınevi.
• Güngör, N. (2019). İslam’ın İlk Yıllarında Liyakat İlkesi. Ombudsman Akademik, 6(11), 113–130.
• Jackson, S. E., Renwick, D. W., Jabbour, C. J., & Muller-Camen, M. (2011). State-of-the-art and future directions for green human resource management: Introduction to the special issue. German Journal of Human Resource Management, 25(2), 99-116.
• Jackson, S. E., Schuler, R. S., & Jiang, K. (2014). An aspirational framework for strategic human resource management. Academy of Management Annals, 8(1), 1-56.
• Jaffee, D. (2008). Organization Theory Tension and Change (First). Glasgow: The McGraw-Hill.
• Kamaluddin, N. & Abdul Manan, S. K., (2010). The Conceptual Framework of Islmaic Work Ethic (IWE). Malaysian Accounting Review, 9(2), pp. 57-70.
• Karabulut, R. (2014). Üstün Yetenekli Çocukların Eğitiminde Bir Model Önerisi: Bilim Evi Kulüp Çalışması. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(37), 61–69.
• Karim, A., Setiawan, M., Indrawati, N. K., & Mugiono, M. (2021). Impact of Halal Standards on Logistic Employee Performance. Acta Logistica, 8(3), 269-276.
• Khurshid, R., & Darzi, M. A. (2016). Go green with green human resource management practices. Clear International Journal of Research in Commerce & Management, 7(1), 19-21.
• Koçel, T. (2020). Sanayi Toplumundan Bilgi Toplumuna İşletme Yöneticiliği (18. baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Leblebici, D. N. (2008). Örgüt Kuramında Paradigmalar ve Metaforlar. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 8(15), 345–360.
• Mandip, G. (2012). Green HRM: People management commitment to environmental sustainability. Research Journal of International Science Congress Association, 1(3), 244-252.
• Okur, K. H. (2009). İslam Hukuku Açısından Helal ve Haram Olan Gıdalar ve Bazı Güncel Meseleler. Usûl İslam Araştırmaları, 11(11), 7–40.
• Özkalp, E. (1989). Örgütlerde Stres. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1), 143–166.
• Pearce, J. A., Robinson, R. B. (2015). Stratejik Yönetim Geliştirme, Uygulama ve Kontrol (Strategic Management Formulation, Implementation, and Control) Çeviren: Mehmet Barca (12. Baskı, ss. 294–305). Ankara: Nobel Yayınları.
• Poornima, S. (2013). Environmental Sustainability and Human Resource Management Initiatives. AdarshJournal of Management Research, 6(1), 61-74.
• Possumah, B. T., Ismail, A. G. & Shahimi, S. (2013). Bringing Work Back in Islamic Ethics. Journal of Business Ethics, 112(2), pp. 257-270.
• Razimi, M. S. A., & Rahman, M. M. (2021). Halal Human Resource Management: A New Catalyst For Occupational Sustainability in Malaysian’s Industry. 3rd International Halal Management Conference Book, 135-143
• Renwick, D. W., Redman, T., & Maguire, S. (2013). Green human resource management: A review and research agenda. International journal of management reviews, 15(1), 1-14.
• Sarwar, S. & Abugre, J. B. (2013). An Assessment of Islamic Work Ethic of Employee in Organization: Insight From The United Arab Emirates. Problems of Management in the 21st Century, 29 March, Volume 6, pp. 60-72.
• Soysaldı, M. (2005). Kur’an’da İsraf Kavramı. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18(18–19), 93–127.
• Şen, M. L. (1995). Liyakat İlkesi ve Türk Personel Sistemindeki Uygulaması. Amme İdaresi Dergisi, 28(1), 77–92.
• Şimşek, M. Ş., & Çelik, A. (2018). Yönetim ve Organizasyon (20. Baskı). Konya: Eğitim Yayınevi.
• Toksarı, A. (2022, Ağustos 15). Emanet. https://islamansiklopedisi.org.tr/emanet#1
• Topçu, N. (2014). Yarınki Türkiye (10. Baskı). İstanbul: Dergah Yayınları.
• Uddin, M. M., & Islam, R. (2016). Green HRM: Goal Attainment through Environmental Sustainability. Journal of Nepalese Business Studies, 9(1), 14-19
• Wehrmeyer, W. (Ed.) (1996). Greening people: Human resources and environmental management. Greenleaf Publishing, 416 pp.
• Wilson, J.A.J. and Liu, J. (2010), "Shaping the Halal into a brand?", Journal of Islamic Marketing, Vol. 1 No. 2, pp. 107-123.
• Yazıcı, G. (2009). Mevlana’nın Mesnevi’sinde Ehliyet ve Liyakat Kavramları. Turkish Studies, 4(7), 928-938.
• Yılmaz, B. K. (2021). Kitap Değerlendirmesi: Yönetim ve Örgüt Teorilerinde Metafor. International Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 7(41), 1151–1163.
• Zulfikar, Y. F. (2012). Do Muslims Believe More in Protestant Work Ethic than Christians? Comparison of People witj Different Religious Background Living in the US. Journal of Business Ethics, Volume 105, pp. 489-502.