CICERO’NUN PRO LIGARIO ADLI SÖYLEVİNDE DEPRECATIO

Yıl 2021, Cilt: 15 Sayı: 2, 357 - 383, 31.12.2021

Serap Kalaycıoğulları

https://doi.org/10.46931/aran.974642

Öz

Pro Ligario (Ligarius Savunması), Caesar ile Pompeius arasındaki İç Savaş sonrasında Cicero’nun forumda yaptığı ilk dava konuşmasıdır ve aynı zamanda Cicero’nun söylevleri arasında bildiğimiz tek deprecatio (eylemin taammüden yapıldığının kabul edilmesi ve bağışlanma talep edilmesi) örneğidir. Çalışmada öncelikle Quintus Ligarius’u yargıya götüren süreç ve dava hakkında genel bilgi verilecektir. Daha sonra Cicero’nun davada Ligarius’u savunmak için başvurduğu deprecatio, antik kaynaklar ışığında tanımlanacaktır. Ardından savunma metni, kuramsal yapısı çerçevesinde deprecatio açısından incelenecektir. Nihayet Cicero’nun hangi ölçüde deprecatio’ya başvurduğu ve metnin tamamının bir deprecatio örneği olarak nitelenmesinin uygun olup olmadığı sorularına yanıt verilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Cicero, Caesar, deprecatio, Ligarius, Roma Hukuku

Kaynakça

• App. Pun. = Appianus, Punica = Appian. Roman History, Volume I. Tr. Brian McGing. Loeb Classical Library. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1912.
• Aşkit, Çağatay. “Yargısal Söylev Türünde Cicero’nun Kuramları ve Uygulamaları.” Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, 2006.
• Bauman, Richard. “A Study of the Crimen Maiestatis Imminutae in the Roman Republic and Augustan Principate.” PhD diss., Universirty of the Witwatersrand, 1963.
• Bringmann, Klaus. “Der Dictator Caesar als Richter? Zu Ciceros Reden ‘Pro Ligario’ und ‘Pro Deiotaro’,” Hermes 141 (1986): 72-88.
• Caes. BC = Caesar, Bellum Civile = Caesar. Notlar, İç Savaş Üzerine. Çev. Samet Özgüler. Doğu Batı Yayınları, 2018.
• … Bell. Afr. = de Bello Africo = Caesar. Alexandrian War. African War. Spanish War. Tr. A. G. Way. Loeb Classical Library. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1955.
• Cass. Dio = Dio Cassius. Roman History, Volume IV: Books 41-45. Tr. Earnest Cary, Herbert B. Foster. Loeb Classical Library. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1916.
• Cic. ad. fam. = Cicero, ad familiares = Cicero, Epistulae ad Familiares Vol. II. ed. Shackleton Bailey. Cambridge, 2004.
• … inv. = de inventione = Cicero, On Invention. The Best Kind of Orator. Topics. Tr. H. M. Hubbell. Loeb Classical Library. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1949.
• … Lig. = Pro Ligario = Cicero: The Speeches, Pro M. Marcello, Pro Q. Ligario, Pro Rege Deiotaro. Tr. Watts, N.H. London: William Heinemann Ltd., 1931.
• Craig, P. Christopher, “The Central Argument of Cicero’s Speech for Ligarius”, The Classical Journal 79/3 (1984): 193-199 Dülger, Rezzan İtişgen. “Vatana İhanet Suçunun Kökenleri Üzerine bir İnceleme”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 23/2 (2017): 103-142.
• Fausset, W. Y. Cicero, Orationes Caesarianae, Pro Marcello, Pro Ligario, Pro Rege Deiotaro, Part II. Oxford, 1893.
• Gotoff, Harold. “Cicero’s Caesarian Orations”, ed. James M. May, Brill’s Companion to Cicero, Oratory and Rhetoric. 219-271. Brill, 2002.
• Gürten, Kadir, “Roma’da Devlete Karşı İşlenen Bazı Suçlar ve Cezaları”, Ankara Barosu Dergisi 3 (2017): 54-79.
• Jones, Brandtly Neal. “Caesar: Slain with Daggers but Stabbed with Words” or “Cicero as a Failure and Fraud”. Chancellor’s Honors Program Projects, 1998.
• Kumaniecki, Kazimierz. “Der Prozess des Ligarius”, Hermes 95 (1967): 434-457.
• Long, G. M. Tulli Ciceronis Orationes, Vol. 4. London, 1858.
• May, James. Trials of Character: The Eloquence of Ciceronian Ethos. The University of North Carolina Press, 1988.
• McDermott, William C. “In Ligarianam”, TAPA 101 (1970): 317-347.
• Montague, Holly W. “Advocacy and Politics: The Paradox of Cicero’s Pro Ligario”, AJPh 113/4 (1992): 559-574.
• Plut. Caes. = Plutarkhos, İskender-Sezar, Paralel Hayatlar. Çev. İo Çokona. İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2015.
• … Cic. = Plutarkhos, Demosthenes-Cicero, Paralel Hayatlar. Çev. İo Çokona. İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2017.
• … Sull. = Plutarkhos, Yaşamlar XXI, Lysandros-Sulla. Çev. A. Sarıgöllü, N. Gürsoy. Cumhuriyet Yayınları, İstanbul, 1999.
• Quint. inst. = Quintilianus, institutio oratoria = Quintilian. The Orator's Education. Tr. Donald A. Russell. Loeb Classical Library. Cambridge, MA: Harvard University Press, 2002.
• Ramos, Charles Edwars. “Politics and Rhetoric: Studies in Cicero’s Caesarian Speeches.” PhD diss., University of Texas, 1994.
• Rhet. Her. = Cicero. Rhetorica ad Herennium. Tr. Harry Caplan. Loeb Classical Library. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1954.
• Rozeboom, Aaron. “The Rhetorical Implications of Clementia in Cicero’s Caesarian Speeches”, McNair Scholars Journal 11/1 (2007): 82-90.
• Schol. Gronov. = Scholia in orationes Ciceronis Gronouiana
• Settle, James Norwood. “The Publication of Cicero’s Orations.” PhD diss., University of North Carolina, 1962.
• Walser, Gerold. “Der Prozess gegen Q. Ligarius im Jahre 46 v.Chr”, Historia 8 (1959): 90-96.