THE LEADERSHIP TRAITS OF MANAGERS AND LEADERS ACCORDING TO THE ISLAMIC TRADITION

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 72 - 96, 15.06.2020

Nilüfer Rüzgar

Öz

Islam religion approaches leadership in the frame of hilafet (khilafah)/imamet (imamate). The leadership traits that the managers should display, are both commanded in Kur’an-ı Kerim in terms of hilafet/imamet and suggested in the masterpieces of Islamic philosophers. The main purpose of this study is to reveal the required leadership traits of managers in the frame of Islamic tradition by scrutinizing the verses (ayahs) in Kur’an-ı Kerim, the sources about the last Prophet Muhammed (s.a.v) and examining the masterpieces of Islamic philosophers. In addition, it is aimed to put forward the fact, if businessmen, who are members of Independent Industrialists and Businessmen Association (Müstakil Sanayici ve İş Adamları Derneği-MÜSİAD) carry these qualities or not. The method of the research is literature review and interview. In this sense, the hadiths in Koran, Islamic masterpieces and the masterpieces that are written for Islamic managers by Islamic philosophers are scrutinized. Upon that, an interview is conducted with the members of MÜSİAD Bursa branch and the data is analysed via qualitative analysis. According to the findings, members of MÜSİAD carry all these qualifications.

Anahtar Kelimeler

Islam, Koran, Management, Leadership, MUSİAD, Businessmen

İSLAM GELENEĞİNE GÖRE YÖNETİCİLERİN VE LİDERLERİN TAŞIMASI GEREKEN ÖZELLİKLER

Öz

İslam dininde yöneticilik/liderlik, imamet ve hilafet kavramları üzerinden açıklanmaktadır. Yöneticilerin taşıması gereken liderlik özellikleri yine imamet/hilafet kavramları bağlamında hem Kur’an-ı Kerim’de hükmedilmekte hem de İslam düşünürlerinin yöneticilere yönelik yazdıkları ve günümüzde de geçerliliğini koruyan tavsiye niteliğindeki eserlerde vurgulanmaktadır. Bu bağlamda bu çalışmanın amacı, Kur’an-ı Kerim’deki ayetleri, son Peygamber Hz. Muhammed’in (s.a.v) hayatını anlatan kaynakları ve İslam düşünürlerinin eserlerini inceleyerek İslam geleneğinde yöneticilerin sahip olması gereken özellikleri ortaya çıkarmanın beraberinde MÜSİAD üyesi iş adamlarının bu özellikleri taşıyıp taşımadığını ortaya koymaktır. Araştırmanın yöntemi, önce literatür taraması şeklinde gerçekleştirilmiş olup Kur’an-ı Kerim’de yer alan ayetler, İslami eserler ve İslam düşünürleri tarafından İslami yöneticilere yönelik yazılan eserler detaylı bir biçimde incelenmiştir. Sonrasında, Müstakil Sanayici ve İş Adamları Derneği (MÜSİAD) Bursa şubesi üyeleriyle mülakat yapılmış olup elde edilen veriler nitel olarak analiz edilmiştir. Bu bağlamda, yapılan mülakatların analiz edilmesiyle elde edilen bulgular, MÜSİAD üyesi iş adamlarının tüm bu özellikleri taşıdığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

İslam, Kur’an-ı Kerim, Yöneticilik, Liderlik, MÜSİAD

Kaynakça

• Ak, U. ve Ak, E. (2015). Gazali’nin Düşünce Yapısında Din-Devlet İlişkisi, 1. Türk İslam Siyasi Düşüncesi Kongresi Bildiriler Kitabı, 8-10 Ekim Aksaray.
• Akbal, İ. ve Küçükaslan, Z. (2015). Gazali’nin Siyasi Düşüncesinde Devlet, Devlet Adamı ve Bürokrasi Meselesi, 1. Türk İslam Siyasi Düşüncesi Kongresi Bildiriler Kitabı, 8-10 Ekim Aksaray.
• Akpınar, A. (T.Y.), http://aliakpinar.net/index.Php?Option=Com_Content&View=Article&İd=239:Kurandan-Liderlik-Lkeleri&Catid=42&Itemid=77 (Erişim tarihi: 18 Temmuz 2019).
• Ali İmran Suresi 159. Ayet, Kur’an-ı Kerim ve Yüce Meali, Elmalılı Hamdi Yazır.
• Armstrong, K. (2017). Hz. Muhammed, Yeniçeri, S. (Çev.), İstanbul: Koridor Yayıncılık.
• Aydın, A. (2016). http://www.yenimesaj.com.tr/Liderlik-Vasiflari-H1265949.Html (Erişim tarihi: 18 Temmuz 2019).
• Barney G. Glaser, A. ve Strauss, I. (1967). The Discovery of Grounded Theory Strategies for Oualitative Research, Chicago: Aldine Publishing Company.
• Buhârî, Cuma 11, Cenâiz 32.
• Buhârî, Ahkâm 7.
• El-Maverdi, Ebu’l-H. (1994). El-Ahkamü’s Sultaniye, (İslam’da Devlet Ve Hilafet Hukuku), Şafak, A. (Çev.), Ankara: Bedir Yayınevi.
• Ergül, A. (2010). Şahsiyet Dili Ve Geliştiren Liderlik, İstanbul: Erkam Yayınları.
• Furkan Suresi, 74. Ayet, Kur’an-ı Kerim ve Yüce Meali, Elmalılı Hamdi Yazır.
• Hacc Suresi 22/41. Ayetler, Kur’an-ı Kerim ve Yüce Meali, Elmalılı Hamdi Yazır.
• Hacip, Y. H. (2012). Kutadgu Bilig, Çağbayır, Y. (Ed.), Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Heysemî, Mecmaü’z-Zevâid, Iı, 280.
• Hud Suresi 112. Ayet, Kur’an-ı Kerim ve Yüce Meali, Elmalılı Hamdi Yazır.
• İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec, Zâdu’l-Mesîr Fî İlmi’t-Tefsîr, Beyrut: El-Mektebü’l-İslâmî, 1423/2002.
• İsra Suresi 71. Ayet, Kur’an-ı Kerim ve Yüce Meali, Elmalılı Hamdi Yazır.
• Koç, A. (2014). http://www.konyadiyanetsen.org.tr/Adil-Bir-Yonetici-Nasil-Olmalidir.Html (Erişim tarihi: 17 Haziran 2019).
• Lambton, A. ve Say, S. (2014). Gazzâlî’nin Nasîhatü’l-Mülûk’unda Saltanat Teorisi, Marmara Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Cilt 1, Sayı 2, Sonbahar. 209-220.
• Münâvî, Feyzü’l-Kadir, Nşr. Muhyiddin Abdülhamîd, Kahire, Nâşirin Girişi, I, 431.
• Müslim, İmare 30.
• Nesâî, Bey’at 39, Kudât 5.
• Öztuna, Y. (1964). Başlangıcından Zamanımıza Kadar Türkiye Tarihi, 5. Cilt, İstanbul: Hayat Yayınları.
• Rahman, A. (1996). Siret Ansiklopedisi, Dönmez, K. (Çev.). Hakan Bayrak, Yusuf Balcı, C.1. İstanbul: İnkılab Yayınları.
• Sezer, K. (2017). Mevlana İle İş Hayatı, İstanbul, Hayykitap.
• Sühreverdi, E. N. (2013). Nehcu’s- Süluk Fi Siyaseti’l Muluk (Yönetenlerin Yönetimi), Doğu, Ç. (Ed.), İstanbul: İlgi Kültür Sanat Yayıncılık.
• Türk Dil Kurumu (TDK) Sözlüğü. (2018).
• Tirmizî, Cihad 27. Kütüb-i Sitte, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi.
• Türkmen, T. (2013). https://www.sakaryarehberim.com/Yazar/A-Taha-Turkmen/İslamda-Liderlik/1472 (Erişim tarihi: 19 Haziran 2019).
• Üzüm, İ. (1997). İslam’da Devlet Yönetiminin Yeri. Köprü Dergisi, 58. Sayı.
• Watt, M. (2001). Peygamber Ve Devlet Adamı Hz. Muhammed, Çağlar, Ü. (Çev.), İstanbul: Yöneliş Yayınları.
• Yakıt, İ. (2015). Türk-İslam Düşüncesinde Devlet Kavramı, Türk İslam Siyasi Düşüncesi Kongresi, Ekim, 3-4.
• Yıldıran, C. (2017). Konya İlindeki İşletmelerde Mevlana’nın Yönetime Özgü Fikirlerinin Etkileri Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi, T.C. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, 11. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• https://sorularlaislamiyet.com/blog/yonetici-ve-idareci-peygamber-olarak-hz-muhammed-sav “Yönetici ve İdareci Peygamber Olarak Hz. Muhammed (sav)” (Erişim tarihi: 27 Temmuz 2019).