Ankara Vakıf Eserleri Müzesi’nde Bulunan Bir Grup Etütlük Madalyonlu Uşak Halısının İncelenmesi

Yıl 2012, Sayı: 7, 86 - 101, 03.03.2012

Elvan Özkavruk , Berna İleri

https://doi.org/10.34242/akmbaris.2019.31

Öz

Ankara Vakıf Eserleri Müzesi, Vakıflar Genel
Müdürlüğü tarafından 2007 yılında kurulmuştur. Önceki yıllarda Ankara’da Vakıflar Genel
Müdürlüğü’ne ait küçük bir halı ve kilim sergi salonu bulunan Genel Müdürlük, Türkiye’nin dört
bir yanından topladığı vakıf eserlerini Ankara’da
bir müze kurarak sergileme kararı almıştır. Bu
doğrultuda yapılan çalışmalar sonucu bugünkü
müze binası, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından 7 Mayıs 2007 tarihinde Ankara Vakıf Eserleri
Müzesi adıyla hizmete açılmıştır.

Müze’de etütlük ve müzelik olmak üzere
toplam 90 adet Uşak Halısı bulunmaktadır. Bu
halılar, Ankara’dan Hoca İbadullah Camii, Ahi
Elvan Camii, Telli Hacı Halil Mescidi, İkişerefeli
Camii, Sultan Alâeddin Camii, Hacı Arab Camii,
Yozgat’tan Çapanoğlu Camii, Elazığ’dan Harput Sare Hatun Camii, Kastamonu’dan Nasrullah Camii ve Bursa’dan Yeşil Camii’den, ayrıca
Samsun Vakıflar Bölge Müdürlüğü, Manisa ve
Kastamonu illerinden Müze’ye kazandırılmıştır.

Bu çalışmada etütlük grupta yer alan 15 adet
Madalyonlu Uşak Halısı incelenecektir. Halıların
hammaddesi, çözgü ve atkı ipliklerinin büküm
yönü, kat adedi, düğüm türü ve düğüm sıklığı
gibi teknik özellikleri verilirken bu bilgiler görsel
malzeme eşliğinde sunulmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Ankara Vakıf Eserleri Müzesi, Uşak Halısı, Madalyonlu Uşak Halısı, Uşak Halıları teknik özellikleri

Kaynakça

• Anmaç, Elvan (1999), “XIX.Yüzyıl Sonu XX.Yüzyıl Başı Batı Anadolu Ticari Halıcılığı”, Osmanlı, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, Cilt: 3, s.522- 526.
• Aslanapa, Oktay (10/1999), “17.yüzyılda Türk Halı Sanatı’nın Gelişmesi”, Erdem Özel Sayısı 1, Cilt: 10, sayı: 28, s.23- 26.
• Aslanapa, Oktay (1987), Türk Halı Sanatı’nın Bin Yılı, İstanbul: Eren Yayıncılık.
• Atalay, Besim (1967), Türk Halıcılığı ve Uşak Halıları, [y.y.]: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Balpınar, Belkıs ve Udo Hirsch (1988), Carpets of the Vakıflar Museum İstanbul, Almanya: Uta Hülsey Yayınevi.
• Batari, Ferenc (1994), Ottomon Turkish Carpets, BudapestKeszthely: The Collections of the Museum of Aplied Arts Budapest 1. Berınstaın, Valerie, vd. (1996), Great Carpets of the World, New York: The Vendone Press.
• Black, David (1994), The Atlas of Rugs Carpets, London: Tiger Book International,
• Deniz, Bekir (1999), “Osmanlı Dönemi Halıları”, Osmanlı, Cilt:11, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, s.381-394
• Deniz, Bekir (2000), Türk Dünyasında Halı ve Düz Dokuma Yaygıları, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları
• Deniz, Bekir (7/2005), “Anadolu- Türk Halı Sanatı’nın Serüveni-1”, Sanat Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, Erzurum Atatürk Üniversitesi, 10. yıl Özel Sayısı, s.24-38.
• Dirik, Kazım (1938), Eski ve Yeni Türk Halıcılığı ve Cihan Halı Tipleri Panoraması, İstanbul: Alaaddin Kıral Basımevi.
• Erdmann, Kurt; Der Türkische Teppich Des 15. Jahrhunderts (15. Asır Türk Halısı), Çeviren: Haldun Taner, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1957, 134 S.
• Güngör, İ. Hulusi (1984), Türk Halıları, İstanbul: Keskin Color Basımevi, Cilt:1.
• Harris, Jennifer (1993), 5000 Years of Textiles, London: Biritish Museum
• İleri, Berna (2010), Ankara Vakıf Eserleri Müzesi’nde Bulunan Uşak Halılarının İncelenmesi, İzmir: D.E.Ü, Güzel Sanatlar Enst., Geleneksel Türk El Sanatları Anasanat Dalı Yüksek Lisans Tezi.
• İnalcık, Halil (2008), Türkiye Tekstil Tarihi Üzerine Araştırmalar–1, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Özel, Ali (1989), Halıcılık-El Halısı Dokumacılığı, Ankara: Başbakanlık Basımevi, Devlet Bakanlığı Yayınları, No: 44
• Öztürk, İsmail (2007), Dokumaya Giriş, Ankara: Mor Fil Yayınları.
• Pasztor, Emese (2007), Ottomon Turkish Carpets, Budapest: Museum of Aplplied Arts.
• Pınner, Robert (1988), “Multiple and Substrate Design in Early Anatolian East Mediterranean Carpets”, Halı, November/December, Issue:42, Vol; 10, Number:6, s.28-38.
• Suriano, Carlo Maria (2001), “Oak Leaves and ArabesquesUshak Large Madallion Carpets With Pseudo- Kufic Borders”, Halı, May- June, Issue:116, s.109-115. Turkish Handwoven Carpets (1987), Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı, DÖSİM, Katolog 1.
• Turkish Handwoven Carpets (1988), Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı, DÖSİM, Katolog 2.
• Turkish Handwoven Carpets (1990), Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı, DÖSİM, Katolog 3.
• Turkish Handwoven Carpets (1990), Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı, DÖSİM, Katolog 4.
• Turkish Handwoven Carpets (1995), Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı, DÖSİM, Katolog 5.
• Yazıcıoğlu, Yahşi (1992), El Dokusu Halıcılık, Ankara: Menekşe Yayınevi.
• Yetkin, Şerare (1991), Türk Halı Sanatı, Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.