Yassıtepe Höyüğü’nde Erken Tunç Çağı Dokumacılık Buluntularının Işığında Deneysel Bir Çalışma

Yıl 2021, Sayı: 82, 77 - 89, 31.08.2021

Merve Mamikoğlu , Zafer Derin

Öz

Bu çalışmada Yassıtepe Höyüğü’ndeki dokumacılık faaliyetleri incelenmiştir. Bu amaçla ağırşaklar ve dokumacılığa ait olabilecek diğer buluntular çalışılmıştır. 26 âdeti bezemeli ağırşak, 62 âdeti bezemesiz ağırşak olmak üzere toplamda 118 adet dokumacılığa ait buluntu içeren yerleşimdeki tekstil üretiminin boyutu anlaşılmaya çalışılmıştır. Erken Tunç Çağ’ındaki dokumacılık tekniklerini anlayabilmek adına deneysel bir çalışma yapılmıştır. Bu deneysel çalışmada kilden ağırşaklar şekillendirildikten sonra kullanıma hazır hale getirilmiş, yünden ip eğrilmiş ve tarihöncesi dönemlerde kullanılmış olabilecek tezgâh türünün bir canlandırılması kurulmuştur.
Yapılan bu çalışma, dönem insanının düşünme şeklini, akıl yürütme yollarını yaşayarak değerlendirerek elde edilen bulguları daha nitelikli yorumlama fırsatı sunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yassıtepe Höyüğü, Dokumacılık, Deneysel Arkeoloji, Ağırşak

Kaynakça

• Barber, E. J. W. 1991:Prehistoric Textiles The Development of Cloth in the Neolithic and Bronze Ages. Princeton University Press.
• Bilen, G. 2017: Urartu’da Dokumacılık, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
• Bilen, G., Gökçe, B. 2019: “Doğu Anadolu Bölgesi Urartu Dönemi Dokuma Aletleri”, Anatolia 45, 33-56.
• Blegen, C. 1950: Troy, Vol.I 1- 2: The First and Second Settlements; Princeton.
• Bernabo - Brea L. 1964:Poliochni: citta prehistorica nell’ isola di Lemnos. Vol. I, " L'Erma" di Bretschneider,
• Corbman, B.P. 1983:Textiles: Fiber to Fabric, Mgraw – Hill International Editions, Home Economics Series, Singapore.
• Çelik, H. 2014: Eski Çağ’da Anadolu’da Dokuma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Derin, Z. 2012: “Yeşilova Höyüğü”, Ege Üniversitesi Arkeoloji Kazıları, İzmir, 169-180.
• Derin, Z. 2019: “İzmir’de 5 Bin Yıllık Yerleşim Alanı Yassıtepe’de Yeni Keşifler”, Smyrna/İzmir Kazı ve Araştırmaları III, 1-16.
• Derin, Z., Öner, E. 1997:“Ulucak Höyük Kazıları ve Paleo - Coğrafya Araştırmaları 1995”, XVIII. KST, Cilt I, Ankara, 1997, 411 - 440.
• Derin, Z., Caymaz, T., Sümer, G., 2015: “İzmir’in Prehistorik Yerleşim Alanı - Yeşilova Höyüğü 2013 Çalışmaları”, 36. KST, Cilt 2, Ankara, 447 - 466.
• Duru, R. 1994: Kuruçay Höyük I, TTK Basımevi, Ankara.
• Duru, R. 1996: Kuruçay Höyük II, TTK Basımevi, Ankara.
• Hood, S. 1982: Excavations at Chios 1938 - 1955: Prehistoric Emporio and Ayio Gala, Vol. II, BSA Suppl. 16, British School at Athens and Thames and Hudson, London.
• Joukowsky, M.S. 1986: Prehistoric Aphrodisias I, Archaeologia Transatlantica III, Belgium.
• Kadish, B. 1971: “Excavations of Remains at Prehistoric Aphrodisias 1968 - 1969, American Journal of Archaeology, 75(2), 121-140.
• Kamil, T. 1982: Yortan Cemetery in The Early Bronze Age of Western Anatolia, Oxford.
• Kellner, H.J. 1991: Gürtelbleche aus Urartu, Prähistorische Bronzefunde Abteilung XII. Band 3, Stuttgart: Steiner.
• Lamp, W. 1936: Excavations at Thermi in Lesbos, Cambridge.
• Lloyd, S., Mellaart, J. 1962: Beycesultan Vol. I The Chalcolithic and Early Bronze Ages Levels, London.
• Maner,Ç. 2018:“Anadolu’da Dokuma Devrimi: Neolitik Çağ’dan Demir Çağı’na Yünün Tarihi ve Maddi Değeri”, in: F. Yenişehirlioğlu, G. Çerçioğlu Yücel, Tarihi Dokumak: Bir Kentin Gizemi, Sof, Koç Üniversitesi VEKAM, 43-63.
• Oyman, N.R. 1998: Ulaşılabilen Yayınlarda ve Bazı Müzelerimizde Bulunan Anadolu Kökenli Arkeolojik Tekstiller (M.Ö. 8000-1000 Sonu) Teknik Çözümlemeleri ve Konservasyonu, Yayınlanmamış Sanatta Yeterlilik Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Geleneksel Türk El Sanatları Anasanat Dalı, İzmir.
• Öner, B. 2009: Küllüoba Höyüğü Geç Kalkolitik ve İlk Tunç Çağ Küçük Buluntuları (Yontmataş Aletler Ve Metal Eserler Hariç), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji Anabilim Dalı, İstanbul.
• Seeher, A.B., Obladen-Kauder, J. 1996: Demirci Höyük IV: Die Kleinfunde.
• Spencer, N., Lambrianides, K., 2008: “The Early Bronze Age Sites of Lesbos and Madra Çay Delta: New Light on a Discrete Regional Centre of Prehistoric Settlement and Socienty in the Northeast Aegean”, The Aegean in the Neolithic, Chalcolithic and the Early Bronze Age, Erkanal, H., Hauptmann, H., Şahoğlu, V., Tuncel, R. (eds.), Ankara University Anküsam Publication No:1, Ankara, 333-351.
• Warner, J.L. 1994: Elmalı - Karataş II The Early Bronze Age Village of Karataş, Bryn Mawr College.
• Yağan, Ş.Y. 1978: Türk El Dokumacılığı, Türkiye İş Bankası Kültür Yay., İstanbul.