DİJİTAL HALKLA İLİŞKİLER KAPSAMINDA SAĞLIKTA ŞİDDET BAŞLIKLI INSTAGRAM PAYLAŞIMLARININ ANALİZİ

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 58 - 81, 11.08.2023

Serra Koçak Algül , Yasemin Gürsoy-özdemir , Coşkun Yorulmaz , Ayten Övür

Öz

Sağlıkta şiddet vakaları son yıllarda artış gösteren, halk sağlığını ilgilendiren bir toplumsal sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Sağlık çalışanlarının uğradıkları şiddet nedeniyle ya mesleklerini bıraktıkları ya da yurt dışına gittikleri çeşitli raporlarda belirtilmektedir. Yetişen insan kaynağının kaybı ise, değer kabı olarak ülke kaynaklarının doğru kullanılmaması sorununu karşımıza çıkarmaktadır. Çalışma kapsamında ortaya çıkan bu toplumsal sorunun, konun çözümüne katkı sağlaması açısından dijital ortama nasıl yansıdığının belirlenmesi hedeflenmiştir. Medyada da çeşitli şekilde haberlere yansıyan ve gündem olan sağlıkta şiddet kapsamında Dr. Ekrem Karakaya’nın ölümü sonrası Instagram’daki #sağlıktaşiddet ve #sağlıktaşiddetehayır hashtaglerine 06.07.2022 tarihindeki toplamda 941 hashtag paylaşımı içerik analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Sağlıkta şiddet ve sağlıkta şiddete hayır hashtaglerine yönelik gerçekleştirilen içerik analizi, sağlıkta şiddete hayır’ı destekler nicelikte çok sayıda paylaşım yapıldığını, ancak yapılan paylaşımların çok dağınık olduğunu, görsel ve metin alanlarının bir bütün olacak şekilde kullanılmadığını, paylaşımların çok sesli, dağınık bir görsel ve metin dilinden oluştuğunu, görsel ve metin içeriğinde kullanılan metin dilinin kamuoyu oluşturma, kamuoyunu bilgilendirme niteliği taşımadığını, link ve mention kullanımının yeterli düzeyde olmadığını, kamuoyu oluşumunu sağlayacak toplum tarafından kabul gören önemli kişi, medya, örgütlenmiş topluluk gibi unsurların yeterince değerlendirilemediğini ortaya koymaktadır. Araştırma sonucu, kurumsal seviyede sağlık alanına ilişkin okuryazarlığın arttırılması amacıyla, dijital halkla ilişkiler kampanyaları, uygulamalarının öncelikle kamu sonrasında da özel kurumlar dâhilinde süreklilik sağlayacak şekilde ele alınması, sahiplenilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. Ülkedeki sayıları bir milyonu aşan sağlık çalışanlarının bu konuda bilgilendirilmesi, profesyonel ve gönüllü iletişim teknikleri desteği sağlanması, sağlıkta şiddet konusunda yeterli bir kamuoyu desteği sağlamalarını sağlayabilir. Bu da bir halk sağlığı sorununa daha hızlı çözüm bulunması ile sonuçlanabilir.

Anahtar Kelimeler

Halkla İlişkiler, Dijital Halkla İlişkiler, Sağlıkta Şiddet, Instagram

Kaynakça

• Allahverdi, S. (2020). ABD'de Kadın Cinayetleri ve Aile İçi Şiddet Konusunda Karanlık Tablo. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/abdde-kadin-cinayetleri-ve-aile-ici-siddet-konusunda-karanlik-tablo/1998453 (Erişim Tarihi: 09.06.2023).
• Alver, F. (2003). Basında Yabancı Tasarımı ve Yabancı Düşmanlığı. Der Yayınları, İstanbul.
• Aronson, E. (1972). The Social Animal. Viking, New York.
• Aydın, N. (2019). Sağlığın teşviki ve geliştirilmesi. Black Sea Journal of Health Science, 2(1); 21-29.
• Aytekin, H. (2022). İnsan İlişkileri ve İletişim. Ankara: Pegem Akademi. https://depo.pegem.net/9786052412978.pdf (Erişim Tarihi: 03.01.2023).
• Bulut, S. (2013). Sağlıkta sosyal bir belirleyici; fiziksel aktivite. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 70(4); 205-214.
• Das, S. (2003). Harmful health effects of cigarette smoking. Molecular and Cellular Biochemistry, 53; 159-165.
• Erbaydar, T. (2003). Halk sağlığı açısından sağlık iletişimi. Cumhuriyet Üniversitesi Dergisi, 25(4); 45-51.
• Fiske, J. (2003). İletişim Çalışmalarına Giriş. İrvan, S. Çeviri, Bilim Sanat Yayınları, Ankara.
• Galderisi, S., Heinz, A., Kastrup, M., Beezhold, J. & Satorius, N. (2015). Toward a new definition of mental health. World Psychiatry, 14 (2); 231-233.
• Gökçe, O. (2001). İçerik Çözümlemesi, Teori-Metod-Uygulama. Selçuk Üniversitesi Yaşatma ve Geliştirme Vakfı Yayınları, Konya:
• Gökçe, O. (2019). Klasik ve Nitel İçerik Analizi-Felsefe, Yöntem, Uygulama. Çizgi Kitabevi, Konya.
• Güngör, N. (2001). İletişim Kuramlar Yaklaşımlar. Siyasal Kitabevi, Ankara.
• Tanyıldız, N.İ. (2020). Covid-19 Salgın Sürecinde Sağlık İletişiminde Sosyal Medya. İksad Yayınevi, Ankara.
• Boulos, M.N.K., Giustini, D.M. ve Wheeler, S. (2016). Instagram and WhatsApp in Health and Healthcare: An Overview. Future Internet, 8(37). doi:10.3390/fi8030037
• Kara, T. (2017). Instagram’ın sağlık iletişimi bağlamında kullanımı: özel hastaneler üzerine bir inceleme. Global Media Journal TR Edition, 7(14); 7-22.
• Keskiner, N. (2019). Toplumsal huzuru kemiren tehdit: Şiddet. https://www.trthaber.com/haber/turkiye/toplumsal-huzuru-kemiren-tehdit-siddet-441578.html (Erişim Tarihi: 09.06.2023).
• Luyster, F., Strollo, P., Zee, P. & Walsh, J. (2012). Sleep: A health ımperative. Sleep, 6 (1); 727-734.
• Maslow, A.H. (1943). A Theory of human motivation. Psychological Review, 50(4); 370-396.
• McQuail, D. ve Windahl, S. (2010). İletişim Modelleri. Yumlu, K. Çeviri, İmge Kitabevi, İstanbul.
• O'Sullivan, T., Hartley, D., Montgomery, M. ve Fiske. J. (2006). Key Concepts in Communication and Cultural Studies. 2. Basım. Routledge, London.
• O'Sullivan, T., Hartley, J., Saunders, D., Montgomery, M. ve Fiske, J. (1994). Key Concepts in Communication and Cultural Studies. Routledge, London.
• Öztunç, G. (2006). Examination of ıncidents of workplace verbal abuse against nurses. Journal of Nursing Care Quality, 21(4); 360-365.
• Sarıaslan, E. (2021). İsviçre’de Kadına Yönelik Şiddet: Kadın Cinayetleri Artıyor, Göçmen Kadınlar Korunmasız. https://ekmekvegul.net/sinirlarin-otesi/isvicrede-kadina-yonelik-siddet-kadin-cinayetleri-artiyor-gocmen-kadinlar-korunmasiz (Erişim Tarihi: 09.06.2023).
• Sayar, K. (2013). Abraham Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi 2013’te Yeniden Tanımlanırsa. https://twitter.com/mkemalsayar/status/406377721519149056 (Erişim Tarihi: 07.02.2020).
• T.C. Sağlık Bakanlığı (2011). Sağlığın Teşviki ve Geliştirilmesi Sözlüğü. Ankara: Anıl Matbaacılık. ISBN: 978-975-590-361-3.
• T.C. Sağlık Bakanlığı (2017). Sağlık Bakanlığı Faaliyet Raporu 2017. https://sgb.saglik.gov.tr/Eklenti/34224/0/tc-saglik-bakanligi-faaliyet-raporu-2017pdf.pdf?_tag1=74EE31ED7661C2397D9E758F51661198C7D24AF8 (Erişim Tarihi: 06.06.2023).
• T.C. Sağlık Bakanlığı (2018). Sağlık Bakanlığı Faaliyet Raporu 2018. https://sgb.saglik.gov.tr/Eklenti/34225/0/tc-saglik-bakanligi-faaliyet-raporu-2018pdf.pdf?_tag1=D41FAD613499B70338F7A1337C05BF50936BB04F (Erişim Tarihi: 06.06.2023).
• T.C. Sağlık Bakanlığı (2019). Sağlık Bakanlığı Faaliyet Raporu 2019. https://sgb.saglik.gov.tr/Eklenti/36626/0/tc-saglik-bakanligi-faaliyet-raporu-2019pdf.pdf?_tag1=B2C121BEA48144C0FF27ACC9B9796D4ACE1846DB (Erişim Tarihi: 06.06.2023).
• T.C. Sağlık Bakanlığı (2020). Sağlık Bakanlığı Faaliyet Raporu 2020. https://sgb.saglik.gov.tr/Eklenti/40174/0/2020-faaliyet-raporupdf.pdf?_tag1=CFE4DA6D46D2723FAEA3B955BC4E198FEDE93BBE (Erişim Tarihi: 06.06.2023).
• T.C. Sağlık Bakanlığı (2021). Sağlık Bakanlığı Faaliyet Raporu 2021. https://sgb.saglik.gov.tr/Eklenti/42666/0/2021-faaliyet-raporupdf.pdf?_tag1=A479EA3416AA5E001B71B4D2F670F3588B41D42C (Erişim Tarihi: 06.06.2023).
• Theodorson, S.A. ve Theodorson, A.G. (1969). A Modern Dictionary of Sociology. Crowell, New York.
• Tognetti, M. (2014). Social Health. In: Michalos, A.C. (Ed.). Encyclopedia of Quality of Life and Well-Being Research. Springer, London, pp.6069-6070.
• Tutar, H. Ve Yılmaz, M.K. (2003). Genel İletişim. Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Ulutürk, S. (2015). Sağlık ekonomisi, sağlık statüsü, sağlığın ölçülmesinde kullanılan ölçütler ve önemi: türkiye örneği. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 52(603); 47-63.
• Vingilis, E., Wade, T. & Adlaf, E. (1998). What factors predict student self-rated physical health? Journal of Adolescence, 21(1); 83-97.
• World Health Organızatıon (WHO). (1998). Health promotion. http://www.who.int/healthpromotion/en/ (Erişim Tarihi: 09.06.2023).
• Şafak, Y. (2023). ABD'de 2021'de Her 11 Dakikada Bir Kişi Silahlı Şiddet Sonucu Hayatını Kaybetti.
• https://www.yenisafak.com/dunya/abdde-2021de-her-11-dakikada-bir-kisi-silahli-siddet-sonucu-hayatini-kaybetti-4536635 (Erişim Tarihi: 09.06.2023).
• Yeşilbaş, H. (2016). Sağlıkta şiddete genel bakış. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 1(3); 44-54.
• Yıldırım, B. (2015). İçerik Çözümlemesi Yönteminin Tarihsel Gelişimi Uygulama Alanları ve Aşamaları. İletişim Araştırmalarında Yöntemler: Uygulama ve Örneklerle içinde. LİTERA-TURK, Konya, ss.105-155.
• Yi-Frazier, J.P., Cochrane, K., Mitrovich, C., Pascual, M., Buscaino, E., Eaton, L., Panlasigui, N., Clopp, B. ve Malik, F. (2015). Using ınstagram as a modified application of photovoice for storytelling and sharing in adolescents with type 1 diabetes. Qualitative Health Research, (25); 1372-1382.
• Yüksel, A.H. (2011). İletişimin tanımı ve temel bileşenleri. In: Demiray, U. (Ed.). Etkili İletişim. Pegem Yayınları, Ankara.
• Zafarmand, N. (2010). Halkla İlişkiler Alanında Yeni Mecra ve Uygulamaların Yeri ve Önemi: Sosyal Medya ve PR 2.0. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı, Ankara.
• Žuškin, E., Lipozenčić, J., Jukić, V., Matošić, A., Mustajbegović, J., Turčić, N., Schachter, E.N. ve Milošević, M. (2006). Alcohol - health effects, working environment and prevention. Acta Dermatovenerol Croat, 14(2); 117-131.