PANDEMİ SÜRECİNDE YEŞİL ALTYAPI BİLEŞENLERİ OLARAK KONUT YEŞİL ALANLARININ SOSYAL AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 205 - 221, 31.12.2022

Esra Bayazıt , Şule Kısakürek

https://doi.org/10.57165/artgrid.1196995

Öz

Yeşil altyapı, iklim değişikliği sürecinde en önemli çözüm araçlarından biri olarak ön plana çıkmakta ve ekosistem hizmetlerinin sunulmasını sağlamaktadır. Yeşil altyapının en küçük bileşenlerini konut avlu ve bahçeleri oluşturmaktadır. COVID-19 pandemisi açık yeşil alanlara olan talebi artırmakla birlikte, açık yeşil alanların kullanımı fiziksel teması azaltmak üzere alınan önlemler kapsamında kısıtlanmıştır. Bu kısıtlamalar kapsamında sokağa çıkma yasakları ile büyük yeşil alanların yürüyüş mesafesinde olmaması, park ve bahçelerinin dağılımındaki yetersizlikler nedeniyle insanlar yeşil alanlara ulaşamamıştır. COVID-19 döneminde bahçeli konut ve sitelerde yaşayan bireylerin doğaya ulaşmanın refahını yaşamışlardır. Bu çalışmada Kahramanmaraş kentinde pandemi sürecinin, bireylerin konutlarda peyzaj düzenlemesi yapılmış alanlara algısında meydana getirdiği değişimi araştırmak ve değerlendirmek amaçlanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket formu kullanılmış, anket verileri frekans analizi ve yüzde analizleri ile değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda bireylerin konut bahçelerini ve balkonlarını pandemi sürecinde aktif olarak kullandıkları ve sosyalleştikleri alanlar olduğu belirlenmiştir. Sokağa çıkma yasaklarında konut ve site bahçeleri bireylerin yaşamlarının bir parçası olduğu ve yaşam kalitelerini artırdığı ortaya konulmuştur. Konut ve site bahçelerinin yeşil altyapının bir bileşeni olarak değerlendirilmesi gerektiği ve pandemi dönemleri için sosyal açıdan önemli alanlar olduğu vurgulanmıştır. Gelecek senaryosunda kentleri pandemi durumlarına hazırlamak için yeşil altyapı sistemlerine önem verilmesi vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

COVID-19 Pandemisi, Konut Bahçeleri, Avlu ve Balkon, Konut, Kent

SOCIAL EVALUATION OF RESIDENTIAL GREEN AREAS AS COMPONENTS OF GREEN INFRASTRUCTURE IN THE PANDEMIC PROCESS

Öz

Green infrastructure stands out as one of the most important solution tools in the climate change process and ensures the provision of ecosystem services. Residential courtyards and gardens constitute the smallest components of green infrastructure. While the COVID-19 pandemic has increased demand for open green spaces, their use has been restricted by measures to reduce physical contact. Within the scope of these restrictions, people could not access green areas due to curfews, the lack of large green areas within walking distance, and inadequate distribution of parks and gardens. During the COVID-19 period, individuals living in houses and estates with gardens experienced the prosperity of access to nature. In this study, it was aimed to investigate and evaluate the change in individuals' perception of landscaped areas in residences caused by the pandemic process in the city of Kahramanmaraş. In the study, a questionnaire form was used as a data collection tool, and the survey data were evaluated by frequency analysis and percentage analysis. As a result of the research, it was determined that individuals actively used their residential gardens and balconies during the pandemic and socialized. It has been revealed that residential and housing estate gardens are a part of individuals' lives and increase their quality of life during curfews. It was emphasized that residential and housing estate gardens should be considered as a component of green infrastructure and are socially important areas for pandemic periods. The future scenario emphasizes the importance of green infrastructure systems to prepare cities for pandemic situations.

Anahtar Kelimeler

COVID-19 Pandemic, Residential Gardens, Courtyard and Balcony, Residence, City

Kaynakça

• Altunkasa, M. F., Berberoğlu, S., Uslu, C. (2011). Sosyal Donatı Alanlarının Kentsel Yaşam Niteliği Yönünden Değerlendirilmesi: Kültürel Mekanlar, Açık Alanlar ve Yeşil Alanlar Açısından Adana Kenti İçin Bir Model Önerisi. Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Projesi, Proje No:109Y153
• Assi, E. (2001). Typological Analysis Of Palestinian Traditional Court House, International Millennium Congress-Archi 2000, Bethlehem, Palestine, Israil, January 22-25.
• Bayraktar, A. (1973). İzmir Şehrinin İmarında Peyzaj Mimarlığı ile İlgili Problemler ve Prensipleri Tespiti. İzmir. = kızılaslan, 2007.
• Berardi, U., GhaffarianHoseini, A., & GhaffarianHoseini, A. (2014). State-of-the-art analysis of the environmental benefits of green roofs. Applied energy, 115, 411-428.
• Berg, R. (2020). How Will COVID-19 Affect Urban Planning?. The CityFix, https://thecityfix.com/blog/willcovid19affecturbanplanningrog (Erişim Tarihi: 22 Nisan 2020).39
• Bernatzky, A. (1975). Gardens for stepped terrace housing. Urban Ecology, 1(1), 49-62.
• Campion, J., Javed, A., Sartorius, N., & Marmot, M. (2020). Addressing the public mental health challenge of COVID-19. The Lancet. Psychiatry.
• Cinderby, S. (2020). Lockdown highlights the value of green space in cities. Stockholm Environment Institute. Erişim adresi: https://www. sei.org/perspectives/covid19-value-of-green-space-in-cities/
• Combs, T. (2020). Local Actions to Support Walking and Cycling During Social Distancing Dataset. Erişim adresi: https://www.pedbikeinfo. org/resources/resources_details.cfm?id=5209
• Contesse, M., Van Vliet, B. J., & Lenhart, J. (2018). Is urban agriculture urban green space? A comparison of policy arrangements for urban green space and urban agriculture in Santiago de Chile. Land use policy, 71, 566-577.
• Çörek Öztaş, Ç. (2020). Korona Krizinde Kentler: "İnsan Ölçeğinin Ne Denli Önemli Olduğu Anlaşıldı", https://wrisehirler.org/ [Erişim: 15.06.2020].
• Dönmez, Y., Özyavuz, M., & Gökyer, E. (2015). Safranbolu Kentinin Konut Ve Site Alanlarının Yeşil Alan Durumlarının Saptanması, İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 5(11), 1-12.
• Ekenyazıcı Güney, E., Tulum, H. (2020). 19. Yüzyıldan 2020’ye İdeal Ev Kavramı: Covid-19 Sürecinin Etkilerine İlişkin Bir Okuma [The Notion of Home from 19th Century to 2020: A Reading on the Effects of Covid-19 Period]. Türk İslâm Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi-Journal of the Academic Studies of Turkish-Islamic Civilization, 16/31: 337-360.
• Ekim, E. (2012). Türk Evinde Yaşam Alanı: Avlu, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Elizalde, L., & Lambertucci, S. A. (2022). Private gardens in a town immersed in a National Park: Potential for conservation and highly valued under COVID lockdown. Landscape and Urban Planning, 226, 104481.
• Emiral, E., Çevik, Z.A. ve Gülümser, Ş. (2020). Covıd-19 Pandemisi ve İntihar, ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 5, 138-47.
• Erdoğan, E. (1996). Anadolu Avlularının Özellik ve Düzenleme İlkeleri Üzerinde Karşılaştırmalı Bir Araştırma, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Finucane, M. L., Beckman, R., Ghosh-Dastidar, M., Dubowitz, T., Collins, R. L., & Troxel, W. (2022). Do social isolation and neighborhood walkability influence relationships between COVID-19 experiences and wellbeing in predominantly Black urban areas?. Landscape and Urban Planning, 217, 104264.
• Gascon, M., Mas, M.T., Martínez, D., Dadvand, P., et all. (2015). Mental health benefits of long-term exposure to residential green and blue spaces: A systematic review. Int. Journal of Env. Research and Public Health. 12(4): 4354–4379.
• Geniş, B., Gürhan, N., Koç, M., Geniş, Ç., Şirin, B., Çırakoğlu, O. C., & Coşar, B. (2020) Development Of Perception And AttitudeScalesRelatedWith Covid-19 Pandemia. PearsonJournal Of SocialSciences&Humanities, 5(7), 306-326.
• Gül, A., Küçük, V. (2001). Kentsel Açık-Yeşil Alanlar ve Isparta Kenti Örneğinde İrdelenmesi, S.D.Ü. Orman Fakültesi Dergisi A Serisi, 2: 27-48, Isparta.
• Hindistan, A. (2006). Avluların Peyzaj Tasarım Kriterleri Yönünden Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Holmes, E. A., O'Connor, R. C., Perry, V. H., Tracey, I., Wessely, S., Arseneault, L., ... & Ford, T. (2020). Multidisciplinary research priorities for the COVID-19 pandemic: a call for action for mental health science. The Lancet Psychiatry.
• Karadağ, A. A., & Gültekin, Y. S. (2019). Açık ve yeşil alanların konut seçimine etkisinin belirlenmesi temelinde bir ölçek geliştirme çalışması. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 7(1), 223-238.
• Karagöz, Y. (2017). SPSS ve AMOS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Nobel Akademik Yayıncılık ve Danışmanlık, Ankara.
• Kuş Şahin, C., 2008. Isparta kent merkezi konut bahçelerindeki bitkisel materyalin incelenmesi üzerine bir araştırma / A research on study of plant materials in home garden of the Isparta city. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı, Isparta, 287s.
• Köse, A. (2007), Balıkesir Çevresinde Geleneksel Avlu Peyzajı ve Değişimi. Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı:18, Erzurum.
• Liberalesso, T., Cruz, C. O., Silva, C. M., & Manso, M. (2020). Green infrastructure and public policies: An international review of green roofs and green walls incentives. Land use policy, 96, 104693.
• Litman, T. (2020). Pandemic-resilient community planning: Practical ways to help communities prepare for, respond to, and recover from pandemics and other economic, social and environmental shocks.
• Matsler, A. M., Meerow, S., Mell, I. C., & Pavao-Zuckerman, M. A. (2021). A ‘green’chameleon: Exploring the many disciplinary definitions, goals, and forms of “green infrastructure”. Landscape and Urban Planning, 214, 104145.
• Mentens, J., Raes, D., & Hermy, M. (2006). Green roofs as a tool for solving the rainwater runoff problem in the urbanized 21st century?. Landscape and urban planning, 77(3), 217-226.
• Moore, H. E., Hill, B., Siriwardena, A. N., Tanser, F., & Spaight, R. (2022). Rethinking the health implications of society-environment relationships in built areas: An assessment of the access to healthy and hazards index in the context of COVID-19. Landscape and Urban Planning, 217, 104265.
• Pekpostalcı, A. (2009). Tarihi Perspektif İçinde “Ev”Kavramı, Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Perini, K., & Rosasco, P. (2013). Cost–benefit analysis for green façades and living wall systems. Building and Environment, 70, 110-121.
• Poortinga, W., Bird, N., Hallingberg, B., Phillips, R. ve Williams, D. (2021). The Role of Perceived Public and Private Green Space in Subjective Health and Wellbeing During and After the First Peak of the COVID-19 Outbreak. Landscape and Urban Planning, 0(211), 1-11.
• Quick, J. S., Robishaw, S. B., Baylor, K. A., Snyder, D. I., & Han, J. J. (2017). Vegetable garden as therapeutic horticulture for patients with chronic pain. Pain Medicine, 18(11), 2252-2254.
• Ransing, R., Adiukwu, F., Pereira-Sanchez, V., Ramalho, R., Orsolini, L., Teixeira, A. L. S., ... & El Hayek, S. (2020). Mental Health Interventions during the COVID-19 Pandemic: A Conceptual Framework by Early Career Psychiatrists. Asian Journal of Psychiatry, 51, 102085-102085.
• Shafique, M., Kim, R., & Rafiq, M. (2018). Green roof benefits, opportunities and challenges–A review. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 90, 757-773.
• Shafique, M., Kim, R., & Rafiq, M. (2018). Green roof benefits, opportunities and challenges–A review. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 90, 757-773.
• Sofo, A., & Sofo, A. (2020). Converting Home Spaces Into Food Gardens At the Time of Covid-19 Quarantine: All the Benefits of Plants in This Difficult and Unprecedented Period. Human Ecology, 1-9.
• Şensoy, N., & Karadağ, A. A. (2012). Sosyal etkileşimin komşuluk düzeyinde geliştirilmesine yönelik bir araştırma: Ankara TOKİ atakent sitesi örneği. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 2(6).
• T.C. Sağlık Bakanlığı, (2020)., https://www.saglik.gov.tr/ [Erişim: 14.06.2020].
• Tazebay, İ., & Akpınar, N. (2010). Türk Kültüründe Bahçe, Bilgi Dergisi, 54, 243-253.
• Teotónio, I., Silva, C. M., & Cruz, C. O. (2018). Eco-solutions for urban environments regeneration: The economic value of green roofs. Journal of Cleaner Production, 199, 121-135.
• Tuğaç, Ç. (2020). Kentsel Sürdürülebilirlik ve Kentsel Dirençlilik Perspektifinden Tarihteki Pandemiler ve Covid-19 Pandemisi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Salgın Hastalıklar Özel Sayısı, 259-292.
• Van den Bosch, M., & Sang, Å. O. (2017). Urban natural environments as nature-based solutions for improved public health–A systematic review of reviews. Environmental research, 158, 373-384.
• Velarde, M. D., Fry, G., & Tveit, M. (2007). Health effects of viewing landscapes–Landscape types in environmental psychology. Urban forestry & urban greening, 6(4), 199-212.
• WHO, (2016). Urban green spaces and health. Erişim adresi: https:// www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0005/321971/Urbangreen-spaces-and health-review-evidence.pdf (Erişim Tarihi: 27.04.2020).
• WHO, (2020). https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public. (Erişim Tarihi: 23.04.2020).
• Xie, J., Luo, S., Furuya, K., Sun, D. (2020). Urban parks as green buffers during the COVID-19 pandemic. Sustainability. 12: 1-17.
• Yeşil, M., ve Yılmaz, S. (2007). Erzurum Kentinde Konut Bahçelerinin Peyzaj Tasarım İlkelerine Göre İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 38 (1), 25-35.
• Yücedağ, C., Kaya, L. G., & Altunay, U. L. U. (2017). Burdur kenti toplu konut ve site alanlarının peyzaj tasarım yeterliliğinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(2), 114-122.
• Yüksel A., H, Hepcan Coşkun Ç. (2021). Pandemi – Sürdürülebilir Kent Hedefleri: Chj; 2(2):91-98