KONUT ÜRETİM METOTLARININ 2000 YILI SONRASI İSTATİSTİKSEL DEĞİŞİMİ: KONYA ÖRNEĞİ

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 2, 126 - 146, 31.12.2023

Nurcihan Şengül Erdoğan , Murat Erdemir , İlhan Koç

https://doi.org/10.57165/artgrid.1283838

Öz

Günümüzde, konut konusu mevcut toplumsal sistemin önde gelen sorunlarından biridir. Türkiye’de hızlı bir şehirleşme ve nüfus artışı yaşanırken, konut açığı her geçen gün daha da artmaktadır. Söz konusu konut üretim sorunu ile ilgili tespitlerde bulunularak, bu tespitlere yönelik çözümlerin geliştirilmesi ve yönlendirici veriler üretilmesi için teorik ve pratik araştırmalar yapılması gerekmektedir. Ülke genelinde 1980 senelerine kadar bilimsel planlamaya dayalı olmayan geleneksel konut üretim metotlarıyla sağlanan konut edinme durumunda, 1980'lerin başından itibaren değişim yaşanmıştır. Bu yıllarda ön plana çıkan konut kooperatifleri, dar gelirli bireylere ek olarak toplumun tüm kesimleri tarafından konut edinme yöntemi olarak benimsenmiştir. 1981 ve 1984 tarihli Toplu Konut Kanunlarının yürürlüğe girmesi ile sağlanan iyileştirmeler ve gerek ekonomi gerekse yapım sektöründe meydana gelen büyük gelişmelerle birlikte bireylerin konut edinmesi desteklenmiştir. Bahsedilen konular odağında hazırlanan ve literatüre dayalı karşılaştırmalı analiz yönteminin kullanıldığı bu çalışmada, 2000 yılı sonrasında Konya’da uygulanan konut üretim metotları irdelenmiştir. İnsanların gereksinimlerine bağlı olarak çeşitlilik gösteren konut biçimleriyle ortaya çıkan konut üretim metotları araştırılarak ilgili yöntemlerin değişim süreçlerine dair sayısal veriler kullanılarak ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Konut üretim metotları, Konut, Konut kooperatifi, Toplu konut, Konya

STATISTICAL CHANGES IN HOUSING PRODUCTION METHODS AFTER THE YEAR 2000: THE CASE OF KONYA

Öz

Housing is currently one of the most pressing issues within the existing social system. As rapid urbanization and population growth continue in Türkiye, the housing shortage is increasing day by day. Research should be conducted, both theoretically and practically, to identify the issues related to the housing production problem in question, develop solutions based on these findings, and generate guiding data. Until 1980, the traditional housing production methods that were not based on scientific planning were used to acquire housing throughout the country. However, a change occurred in the early 1980s, with housing cooperatives taking the forefront and becoming the preferred method of housing acquisition for all segments of society, in addition to low-income individuals. Improvements made with the enactment of the Mass Housing Laws of 1981 and 1984, as well as significant developments in the economy and construction sector, supported individuals in acquiring housing. This study, which uses a comparative analysis method based on literature and focuses on these issues, examines the housing production methods implemented in Konya after the year 2000. Housing production methods, which emerge with housing forms that vary depending on the needs of people, are investigated by using numerical data on the change processes of the relevant methods.

Anahtar Kelimeler

Housing production methods, Housing, Housing cooperative, Mass housing, Konya

Kaynakça

• Amasya, F. (2020). Türkiye’de Konut Üretiminde Açık ve Yarı Açık Mekanların Değişimi [Yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü].
• Ardıçlı. (2023). Ardıçlı Konutları. Retrieved 02.07.2023 from https://ardcl-toki.business.site/?utm_source=gmb&utm_medium=referral#gallery
• Arslan, G. (2021). Kullanıcı, Çevre, İç Mekân Bağlamında 21. Yüzyıl Barınma Eğilimlerine Uygulanabilir Bir Öneri Küçük Ev/Tiny House [Yüksek lisans tezi, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü].
• Berk, İ. (2019). Approaching A Squatter Settlement as A “Place”: A Study on Mollafenari and İvazpaşa Neighborhoods in Bursa [Master's thesis, The Graduate School of Natural And Applied Sciences of Middle East Technical University ].
• Çağlayan, N. (2010). Kooperatifçilik Yolu ile Konut Üretiminin Konya Örneğinde İrdelenmesi [Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü].
• Çeçener, H. B. (2003). Evden Apartmana. Mimar.ist: TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi, 7, 47-48. http://www.mimarist.org/mimar-ist-sayi-7-kis-2003/
• Erdem, R., Yıldırım, H., & Meşhur, M. Ç. (1998). Konya'nın Şehirleşmesi. Sanatsal Mozaik, 33.
• Gök, S. F. A. (2010). Konut Ediniminde Kullanıcı Kararlarını Etkileyen Faktörler; İstanbul İli Toplu Konut Projeleri Örneği [Yüksek Lisans Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Mühendislik ve Fen Bilimleri Enstitüsü].
• Karaca, M. (2008). Toplu Konutlarda Enerji Etkinliği; Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) Toplu Konut Projeleri Üzerinden Bir İnceleme [Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü].
• Kılıç. (2023). Kılıç İnşaat. Retrieved 02.07.2023 from https://www.kilicinsaatkonya.com.tr/tr
• Kocatürk, G. A. (2021). Gecekondu Hareketleri: Gülensu/Gülsuyu Mahalleleri Örneği. Enderun Dergisi, 5(1), 55-69.
• Koç, İ. (2000). Konut Kooperatif Yapılarında Görülen Hasar ve Kusurların, Kooperatiflerin Yapısal Özellikleri Bakımından İrdelenmesine İlişkin Bir Model Önerisi; 1980 Sonrası Konya Örneği [Doktora tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü].
• KTO. (2023). Konya Ticaret Odası. Retrieved 08.01.2023 from https://www.kto.org.tr/bilgi-bankasi/raporlar/konya-ekonomisi
• Ocak, A. (2006). Türk Konut Sektöründe Maliyet-Etkinlik Analizi: Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, Yerel Yönetim, Konut Yapı Kooperatifleri ve Özel Kesimde Karşılaştırmalı Bir Analiz [Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü].
• Özdoğan, M., Coşgun, N., & Mayuk, S. G. (2023). Konut Üretim Sektöründe Sanal Gerçeklik Sistemlerinin Kullanımın İncelenmesi. ArtGRID, 5(1), 33-47.
• Riley, L. W., Ko, A. I., Unger, A., & Reis, M. G. (2007). Slum Health: Diseases of Neglected Populations. BMC International Health and Human Rights, 7(2).
• Tekeli, İ. (1982). Türkiye’de Konut Sunumunun Davranışsal Nitelikleri ve Konut Kesiminde Bunalım. In Konut 81 (pp. 59-101). Kent-Koop Yayınları, Ankara.
• Tekeli, İ. (1996). Türkiye'de Yaşamda ve Yazında Konut Sorununun Gelişimi. Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, Ankara.
• Tekeli, İ. (2010). Konut Sorununu Konut Sunum Biçimleriyle Düşünmek. Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• TOBB. (2023). Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği. Retrieved 08.01.2023 from https://www.tobb.org.tr/BilgiErisimMudurlugu/Sayfalar/KurulanKapananSirketistatistikleri.php
• TOKİ-a. (2023). Toplu Konut İdaresi Başkanlığı İllere Göre Projeler. Retrieved 11.01.2023 from https://a.toki.gov.tr/illere-gore-projeler
• TOKİ-b. (2023). Toplu Konut İdaresi Başkanlığı Sosyal Konut Hamlesi. Retrieved 11.01.203 from https://www.toki.gov.tr/Projeler/sosyal-konut.html
• TÜİK-a. (2023). Türkiye İstatistik Kurumu Nüfus ve Demografi. Retrieved 08.01.2023 from https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=nufus-ve-demografi-109&dil=1
• TÜİK-b. (2023). Türkiye İstatistik Kurumu Yapı İzin İstatistikleri. Retrieved 09.01.2023 from https://biruni.tuik.gov.tr/yapiizin/giris.zul
• TÜİK-c. (2023). Türkiye İstatistik Kurumu İnşaat ve Konut. Retrieved 09.01.2023 from https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Insaat-ve-Konut-116
• Türk Dil Kurumu Sözlüğü. (2022). TDK Sözlükleri. Retrieved 11.01.2022 from https://sozluk.gov.tr/
• Ulusoy, M., & Ulusoy, H. E. (2015). Kültürel Değişim Bağlamında Konut; Konya Örneği. ARTiUM, 3(1), 30-38.
• Yenice, M. S. (2012). Konya Kentinin Planlama Tarihi ve Mekânsal Gelişimi. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 28(4), 343-350.
• Yıldırım, H. (2021). Neoliberal bir Politika Olgusu Olarak Türkiye'de Gecekondu Mekanı. Kamu Yönetimi ve Politikaları Dergisi, 2(2), 257-275.
• Yönder, A. (1987). Informal Land and Housing Markets: the Case of Istanbul, Turkey. Journal of the American Planning Association, 52(2), 213-219.