COCOBOLO (Dalbergia retusa Hemsl.,) ODUNUNDA AĞARTMA UYGULAMASININ DENENMESİ

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 80 - 95, 30.06.2024

Osman Çamlıbel , Ümit Ayata

https://doi.org/10.57165/artgrid.1364661

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada, cocobolo (Dalbergia retusa Hemsl.,) ahşabına ait renk parametreleri, parlaklık değerleri ve beyazlık indeksi değerleri üzerine tek ve çift bileşenli ahşap ağartıcı kimyasallarının etkileri araştırılmıştır. Tek ve çift bileşenli ağartıcı kimyasalları ahşap malzeme yüzeylerine firma önerileri doğrultusunda sürme tekniği ile uygulanmıştır. Ağartma işlemi görmüş ve görmemiş ahşap malzemeler üzerinde test ölçümleri yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar birbirleri ile kıyaslanmıştır. Belirlenmiş olan sonuçlara göre, ışıklılık (L*) değeri, kroma (C*) değeri, kırmızı (a*) renk tonu değeri, sarı (b*) renk tonu değeri, ton (ho) açısı değeri, liflere dik (⊥) ve paralel (║) yönlerdeki 60o’de parlaklık değerleri, liflere paralel (║) yöndeki 85o’de parlaklık değeri ile liflere dik (⊥) ve paralel (║) yönlerdeki beyazlık indeksi değerleri (WI*) anlamlı olarak belirlenmiştir. ∆E* değerleri çift komponentlide 10.22 ve tek komponentlide 2.31 olarak bulunmuştur. Çift komponentli ağartma kimyasalı L*, b*, a*, C* ve ho değerleri için artışa sebep verirken, tek komponentli ağartıcı kimyasalında azalışa sebep vermiştir. Bütün WI* değerleri çift komponentli ağartıcı kimyasalı ile artmıştır. Liflere dik ve paralel yönlerdeki 60o’de parlaklık değerleri tek komponentli ağartıcı kimyasal ile azalmıştır. Çalışmada kullanılan ağartıcı kimyasalları ahşap malzeme yüzeylerinde farklı sonuçların elde edilmesine sebep vermiştir.

Anahtar Kelimeler

Cocobolo, Dalbergia retusa Hemsl., ahşap, ağartma, renk, beyazlık indeksi, parlaklık

TESTING OF BLEACHING ON COCOBOLO (Dalbergia retusa Hemsl.,) WOOD

Öz

In this study, the effects of single and double component wood bleaching chemicals on the color parameters, glossines values and whiteness index values of cocobolo (Dalbergia retusa Hemsl.,) wood were investigated. Single and double component bleaching chemicals were applied to the wood material surfaces with the application technique in line with the company’s recommendations. Test measurements were made on bleached and unbleached wood materials. Obtained results were compared with each other. According to the determined results, lightness (L*) value, chroma (C*) value, red (a*) color tone, yellow (b*) color tone, hue (ho) angle value, glossiness values perpendicular to fibers (⊥) and parallel (║) directions at 60o, glossiness value at 85o in parallel (║) direction to the fibers, and whiteness index (WI*) values in perpendicular (⊥) and parallel (║) directions to the fibers were determined. The ∆E* values were found to be 10.22 in the double component and 2.31 in the single component. While the two-component bleaching chemical caused an increase in L*, b*, a*, C* and ho values, it caused a decrease in the one-component bleach chemical. All WI* values were increased with two component bleaching chemicals. The glossiness values at 60° in the perpendicular and parallel directions to the fibers were decreased with one component bleaching chemical. The bleaching chemicals used in the study caused different results on wood material surfaces.

Anahtar Kelimeler

Cocobolo, Dalbergia retusa Hemsl., wood, bleaching, colour, whiteness index, glossiness

Kaynakça

• Acuña, L., Sepliarsky, F., Spavento, E., Martínez, R.D., and Balmori, J.A. (2020). Modelling of impact falling ball test response on solid and engineered wood flooring of two Eucalyptus species. Forests 11(9), 933. DOI: 10.3390/f11090933.
• Allen, O.N., and Allen, E.K. (1981). The Leguminosae, A source book of characteristics, uses and Nodulation, WI: University of Wisconsin Press. 812 p.
• Anonim, (1999). INBio, Instituto Nacional de Biodiversidad UBIs: Unidades básicas de información.
• ASTM D 2244-3, (2007). Standard practice for calculation or color tolerances and color, differences from instrumentally measured color coordinates, ASTM International, West Conshohocken, PA.
• ASTM E313-15e1, (2015). Standard practice for calculating yellowness and whiteness indices from instrumentally measured color coordinates, ASTM International, West Conshohocken, PA.
• Ayata, Ü., ve Bal, B.C. (2023b). Ilomba (Pycnanthus angolensis Exell) odununda bazı yüzey özellikleri üzerine çeşitli ağartıcı kimyasallarının uygulanması, European Conferences 2. Uluslararası Sağlık, Mühendislik Ve Uygulamalı Bilimler Kongresi, 4-6 Ağustos 2023 Belgrad, 95-105.
• Ayata, Ü., ve Çamlıbel, Ç. (2023). İç ve dış mekânda kullanılan satinwood ceylon (Chloroxylon swietenia DC) ahşabında ağartma uygulamasının yapılması üzerine bir çalışma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 14(2), 273-281. DOI: 10.29048/makufebed.1343434.
• Bennett, B.C. (2016). The sound of trees: wood selection in guitars and other chordophones. Economic Botany 70(1), 49-63. DOI: 10.1007/s12231-016-9336-0.
• Berendsohn, W.G., and Araniva de González, A.E. (1989). Listado básico de la flora salvadorensis: Familia 118: Leguminosae. Cuscatlania 1(2), 1-16.
• Cai, J., Yang, X., Cai, L., and Shi, S.Q. (2013). Impact of the combination of densification and thermal modification on dimensional stability and hardness of poplar lumber. Drying Technology 31(10), 1107-1113. DOI: 10.1080/07373937.2013.775147.
• Chudnoff, M. (1984). Tropical timbers of the World, Agric. Handb. 607. Madison, WI: U.S. Department of Agriculture, Forest Service. 464 p.
• Chudnott, M. (1979). Tropical Timbers of the World, U.S. Forest Products Laboratory, Madison.
• Cogulet, A., Blanchet, P., and Landry, V. (2016). Wood degradation under UV irradiation: a lignin characterization. Journal of Photochemistry and Photobiology B: Biology 158, 184-191. DOI: 10.1016/j.jphotobiol.2016.02.030.
• Croat, T.B. (1978). Flora of Barro Colorado Island, Stanford University Press, Stanford, California.
• Çamlıbel, O., ve Ayata, Ü. (2023a). Ihlamur (Tilia tomentosa - Moench.) odununda ağartma uygulaması, Uzakdoğu 2. Uluslararası Uygulamalı Bilimler Kongresi, 20-22 Ekim 2023, Manila, Filipinler, 107-116.
• Çamlıbel, O., ve Ayata, Ü. (2023b). Ahşap ağartıcı kimyasallarının ekop (Tetraberlinia bifoliolata Haum.) ahşabında uygulanması, Uzakdoğu 2. Uluslararası Uygulamalı Bilimler Kongresi, 20-22 Ekim 2023, Manila, Filipinler, 125-135.
• Dagher, R., Stevanovic, T., and Landry, V. (2022). Photostability of white oak wood stained with metal salts during indoor sunlight exposure. European Journal of Wood and Wood Products 80, 313-330. DOI: 10.1007/s00107-021-01775-2.
• De Lima, H.C. (1990). Tribe Dalbergieae (Legumi nosae, Papilionoidae). Morfologia dos frutos, sementes e plántulas e sua applique NA sys tematic. Arquivos de Jardin Botánico do Rio de Janeiro 30: 1-42.
• DIN 5033, (1979). Deutsche Normen, Farbmessung. Normenausschuß Farbe (FNF) im DIN Deutsches Institut für Normung eV, Beuth, Berlin März.
• Dunningham, E.A., Plackett, D.V., and Singh, A.P. (1992). Weathering of chemically modified wood, Natural weathering of acetylated radiata pine: Preliminary results. Holz als Roh- und Werkstoff, 50, 429-432.
• Dwyer, J.D. (1965). Leguminosae-Papilionoideae Dalbergieae. Annals of the Missouri Botanical Garden, 52(1), 1-54.
• Frankie, G.W., Vinson, S.B., Thorp, R.W., Rizzardi, M.A., Tomkins, M., and Newstrom-Lloyed, L.E. (2002). Monitoring: an essential tool in bee ecology and conservation. In: Kevan, P and Imperatriz Fonseca, V.L. (Eds). Pollinating bees - the conservation link between agriculture and nature. Ministry of Environment. Brasília. pp. 187-198.
• Franklin, A.M., and Ospina-Rozo, L. (2021). Gloss. Current Biology 31(4), R172-R173.
• Ganz, E. (1976). Whiteness: photometric specification and colorimetric evaluation. Applied Optics 15(9), 2039-2058.
• Hall, J.H., and Ashton, M.S. (2016). Guía de Crecimiento y Sobrevivencia Temprana de 64 Especies de Árboles Nativos de Panamá y el Neotrópico, Instituto Smithsonian de Investigaciones Tropicales, Balboa, Panamá. Holdridge, L.R., and Poveda, L.J. (1975). Arboles de, Costa Rica. San Jose, Costa Rica: Centro Cien tífico Tropical. 546 p.
• ISO 2813, (1994). Paints and varnishes - determination of specular gloss of non-metallic paint films at 20 degrees, 60 degrees and 85 degrees, International Organization for Standardization, Geneva, Switzerland.
• ISO 2813, (2014). Paints and varnishes - Determination of gloss value at 20°, 60° and 85°, Standard, International Organization for Standardization, Geneva, Switzerland.
• Janzen, D.H., and Liesner, R. (1980). Annotated check list of plants of lowland Guanacaste province, Costa Rica, exclusive of grasses and non -vascu lar cryptograms. Brenesia, 18, 15-90.
• Jiménez Madrigal, Q. (1993). Arboles maderables en peligro de extincion en Costa Rica. San José, Costa Rica: Museo Nacional de Costa Rica. 121 pp.
• Lange, D.R. (1999). Fundamentals of Colourimetry - Application Report No. 10e. DR Lange: New York, NY, USA.
• Lavers, G.M. (2002). The strength properties of timber, Department of the Environment, Building Research Establishment, HMSO, London.
• Leary, G. (1968). Photochemical production of Quinoid structures in wood. Nature 217, 672-673. DOI: 10.1038/217672b0.
• Liu, Y., Guo, H., Gao, J., Zhang, F., Shao, L., and Via, B.K. (2015). Effect of bleach pretreatment on surface discoloration of dyed wood veneer exposed to artificial light irradiation. BioResources 10(3), 5607-5619. DOI: 10.15376/biores.10.3.5607-5619.
• Lu, D., Xiong, X., Lu, G., Gui, C., and Pang, X. (2023). Effects of NaOH/H2O2/Na2SiO3 bleaching pretreatment method on wood dyeing properties. Coatings 13(2), 233. DOI: 10.3390/coatings13020233.
• Marín, W.A., and Flores, E.M. (2003). Dalbergia retusa Hemsl. In: Vozzo, J.A. 2003. Tropical Tree seeds, Manual. Part II Species descriptions. United States Department of Agriculture Forest Service. pp. 429-431.
• Mehats, J., Castets, L., Grau, E., and Grelier, S. (2021). Homogenization of maritime pine wood color by alkaline hydrogen peroxide treatment, Coatings 11(7), 839. DOI: 10.3390/coatings11070839.
• Molina, M., Brenes, G., and Morales, D. (1996). Descripción y viverización de 14 especies fore stales nativas del bosque tropical seco. VI. San José, Costa Rica: Ed. Esfera. 91 p.
• Molino, J.A., Kennedy, J.F., Beuse, P.A., Miller, C.C., Davis, W., and Andersen, C.K. (2013). Daytime color appearance of retroreflective traffic control sign materials (No. FHWA-HRT-13-018). United States. Federal Highway Administration.
• Mononen, K., Jääskeläinen, A.S., Alvila, L., Pakkanen, T.T., and Vuorinen, T. (2005). Chemical changes in silver birch (Betula pendula Roth) wood caused by hydrogen peroxide bleaching and monitored by color measurement (CIELab) and UV-Vis, FTIR and UVRR spectroscopy, Holzforschung 59, 381-388. DOI: 10.1515/HF.2005.063.
• Möttönen, V., Asikainen, A., Malvaranta, P., and Öykkönen, M. (2003). Peroxide bleaching of parquet blocks and glue lams, Holzforschung 57(1), 75-80. DOI: 10.1515/HF.2003.012.
• Müller, U., Rätzsch, M., Schwanninger, M., Steiner, M., and Zöbl, H. (2003). Yellowing and IR-changes of spruce wood as result of UV-irradiation. Journal of Photochemistry and Photobiology B: Biology 69(2), 97-105. DOI: 10.1016/S1011-1344(02)00412-8.
• Nguyen, Q.T., Nguyen, T., and Nguyen, N.B. (2019). Effects of bleaching and heat treatments on Indosasa angustata bamboo in Vietnam. Bioresources 14(3), 6608-6618. DOI: 10.15376/biores.14.3.6608-6618.
• Oberhofnerová, E., Pánek, M., and García-Cimarras, A. (2017). The effect of natural weathering on untreated wood surface. Maderas. Ciencia y tecnología 19(2), 173-184. DOI: 10.4067/S0718-221X2017005000015.
• Pandey, K.K. (2005). Study of the effect of photo-irradiation on the surface chemistry of wood. Polymer Degradation and Stability 90(1), 9-20. DOI: 10.1016/j.polymdegradstab.2005.02.009.
• Park, K.C., Kim, B., Park, H., and Park, S.Y. (2022). Peracetic acid treatment as an effective method to protect wood discoloration by UV light. Journal of the Korean Wood Science and Technology 50(4), 283-298. DOI: 10.5658/WOOD.2022.50.4.283.
• Peker, H. (2023a). Canelo (Drimys winteri J.R. Forst. & G. Forst.) ahşabında ağartma uygulamaları, ICAFVP 3. Uluslararası Tarım, Gıda, Veteriner Ve Eczacılık Bilimleri Kongresi, 10-12 Kasım 2023, Beyrut, Lübnan, 165-174.
• Peker, H. (2023b). Lotofa (Sterculia rhinopetala) odununda tek ve çift bileşenli ağartıcılarının uygulanması, ICAFVP 3. Uluslararası Tarım, Gıda, Veteriner Ve Eczacılık Bilimleri Kongresi, 10-12 Kasım 2023, Beyrut, Lübnan, 173-182.
• Peker, H., Bilginer, E. H., Ayata, Ü., Çamlıbel, O., ve Gürleyen, L. (2023a). Ağartıcı kimyasallarının (oksalik asit ve hidrojen peroksit + sodyum hidroksit) bulletwood (Manilkara bidentata (A.DC.) A. Chev.) ahşabında uygulanması. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi 1(2), 48-54.
• Peker, H., Bilginer, E. H., Ayata, Ü., Çamlıbel, O., ve Gürleyen, L. (2024). Ahşap ağartma kimyasalları uygulandıktan sonra balmumu ile muamele edilmiş balau red (Shorea guiso) odununda bazı yüzey özelliklerinin belirlenmesi. Türk Bilim ve Mühendislik Dergisi, basım aşamasında.
• Peker, H., Bilginer, E. H., Ayata, Ü., Gürleyen, L., ve Çamlıbel, O. (2023c). İç ve dış mekânlara ait tasarımlarda kullanılan izombé (Testulea gabonensis Pellegr.) ahşabında farklı ahşap ağartıcı kimyasallarının uygulanması, 2. Uluslararası Kültür, Sanat ve İletişim Sempozyumu (UKSANİL 2), Bayburt, 15-17 Aralık 2023, 289-303.
• Peker, H., Bilginer, E. H., Ayata, Ü., ve Çamlıbel, O. (2023b). Mobilya sektöründe kullanılan movingui (Distemonanthus benthamianus Baillon) odununda tek ve çift bileşenli ahşap ağartıcı kimyasallarının uygulanması üzerine bir araştırma. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi 2(2), 73-79.
• Peker, H., ve Ayata, Ü. (2023). Olon (Zanthoxylum heitzii) odununun bazı yüzey özellikleri üzerine ağartıcı kimyasalların etkileri. Mobilya ve Ahşap Malzeme Araştırmaları Dergisi, 6(2), 210-218. DOI:10.33725/mamad.1369843.
• Peker, H., ve Ulusoy, H. (2023). Ahşap ağartıcı kimyasalları uygulanmış yalancı akasya (Robinia pseudoacacia L.) odununda bazı yüzey özelliklerinin belirlenmesi, 8. Asya Pasifik Uluslararası Modern Bilimler Kongresi, 11-12 Eylül 2023, Delhi, India, 464-465.
• Pittier, H. (1922). Botany-on the species of Dalbergia of Mexico and Central America. Journal of The Washington Academy of Science 12(3), 54-65.
• Qian, J., Li, J., Wang, Z., Qu, L., Ding, Y., Yi, S., and He, Z. (2019). Effects of wax and dimethyl silicone oil mixed impregnation on dimensional stability of two hardwoods. Wood Research 64(1), 165-176.
• Record, S.J., and Garratt, G.A. (1923). Cocobolo. Yale University School of Forestry Bulletin 8, 5-43.
• Record, S.J., and Hess, R.W. (1949). Timbers of the New World. New Haven, CT: Yale University Press. 640 p.
• Saha, S., Shilpi, J., Mondal, H., Hossain, F., Anisuzzman, M., Hasan, M.M., and Cordell, G.A. (2013). Ethnomedicinal, phytochemical, and pharmacological profile of the genus Dalbergia L. (Fabaceae). Phytopharmacology 4(2), 291-346.
• Stevens, W.D., Ulloa, C., Pool, A., and Montiel, M. (2001). Flora de Nicaragua. Monographs in Systematic, Botany from the Missouri Botanical Garden.
• TS ISO 13061-1, (2021). Odunun fiziksel ve mekanik özellikleri - Kusursuz küçük ahşap numunelerin deney yöntemleri - Bölüm 1: Fiziksel ve mekanik deneyler için nem muhtevasının belirlenmesi, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, Türkiye.
• Ulay, G., ve Ayata, Ü. (2023a). Farklı uygulama yöntemleri kullanılarak iç mekân temizlik kimyasalı ile muamele edilmiş sipo (Entandrophragma utile) odununda renk parametrelerinin araştırılması, ICHEAS 4. Uluslararası Sağlık, Mühendislik Ve Uygulamalı Bilimler Kongresi, 14-16 Nisan 2023, Dubai, 24-31.
• Ulay, G., ve Ayata, Ü. (2023b). İç mekân temizlik kimyasalına maruz kalmış sapelli (Entandrophragma cylindricum) odununda renk parametrelerinin incelenmesi, Duvar Kitapevi, Küreselleşen Dünyada Ziraat, Orman Ve Su Ürünleri, Editör: Prof. Dr. Alaeddin BOBAT, Bölüm Sayfaları: 61-75. ISBN: 978-625-6945-39-5.
• Ulay, G., ve Ayata, Ü. (2023c). Sarıçam (Pinus sylvestris L.) odununda renk parametreleri üzerine sodyum hipoklorit (NaClO) kimyasalının etkisi, Karadeniz 12. Uluslararası Uygulamalı Bilimler Kongresi, 3-5 Mart 2023, Rize, 380-388.
• Ulay, G., ve Ayata, Ü. (2023d). Isıl işlem görmüş Anadolu kestanesi (Castanea sativa Mill.) odununda bazı yüzey özellikleri üzerine çeşitli kimyasalların etkileri, Latin Amerika 5. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi, Medellin, 17-19 Mart 2023, 114-124.
• Van Roosmalen, M.G.M. (1985). Fruits of the Guianan flora. Institute of systematic botany, Wageningen, Netherlands: Ultrecht University, 483 p.
• Velásquez Runk, J., Mepaquito, P., and Peña, F. (2004). Artisanal non-timber forest products in Darién Province, Panamá: the importance of context. Conservation and Society, 2(2), 217-234.
• Wagenführ, R., and Scheiber, C.H.R. (1974). Holzatlas. VEB Fachbuchverlag Leipzig. 720 S.
• Yamamoto, A., Rohumaa, A., Hughes, M., Vuorinen, T., and Rautkari, L. (2017). Surface modification of birch veneer by peroxide bleaching, Wood Science and Technology 51, 85-95. DOI: 10.1007/s00226-016-0880-7.