Social cost-benefit analysis of the improving of urban recreation facilities: The case of Iskenderun-Arsuz-Payas urban area

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 24 - 43, 31.12.2022

Onur Güngör , Mehmet Faruk Altunkasa

https://doi.org/10.55198/artibilimfen.1180964

Öz

Facilities for public recreation are having an increasing impact on physical and social life. The overvaluation of urban lands raises economic concerns in rapidly expanding cities. Therefore, in this study, it is aimed to reveal the social costs and benefits of the development of recreational facilities in the urban area of Iskenderun-Arsuz-Payas. Although public recreation facilities are a broad concept, these facilities are limited to active open-green spaces and cultural areas in the research, based on the current conditions and concepts in the development legislation. In the social benefit estimation, the present and future use values of recreation areas were taken as the basis, and for this purpose, a survey was conducted with 309 households. Within the scope of the survey, the monetary values spent for participation in recreational activities and the monetary values willing to pay (WTP) for the development of areas were questioned. Initial facility costs were taken into account in cost calculations. The total benefit was calculated as 1.956.310.884 TL, the total cost was 418.414.364 TL, and the social benefit-cost ratio was calculated as 1:4.67. The results show that the users will bear the cost of the benefit they will gain from an urban environment with qualified recreational areas. It is thought that the results of the study will shed light on the professional disciplines that play an active role in the planning of public open-green spaces and cultural spaces and the decision-makers in local governments.

Anahtar Kelimeler

Net present value, Recreational planning, Social cost-benefit

Destekleyen Kurum

Cukurova University Scientific Research Projects Unit

Proje Numarası

ZF2007D1

Teşekkür

Acknowledgements: This study was supported by Cukurova University Scientific Research Projects Unit (Project No: ZF2007D1) and titled "Developing a Recreation Design Based on Recreational Resource and User Researches in Payas-Iskenderun-Arsuz Urban Area" and was conducted in the Department of Landscape Architecture at Cukurova University, Institute of Natural and Applied Sciences. It was produced from the doctoral thesis, which was completed on February 5, 2010.

Kentsel Rekreasyon Olanaklarının Geliştirilmesinin Toplumsal Maliyet-Fayda Analizi: Iskenderun-Arsuz-Payas Kentsel Alanı Örneği

Öz

Kamusal rekreasyon olanakları, bir kentin fiziksel ve mekansal yaşam niteliğinin önemli bir belirleyicisi olmanın yanında, sosyal yaşam niteliği üzerinde de yükseltici etkiye sahiptir. Ancak, hızlı büyüyen kentlerde kentsel toprakların aşırı değer kazanması ekonomik kaygıları ön plana çıkardığından bu olanakların tesisi geri planda kalabilmektedir. Bundan dolayı çalışmada, İskenderun-Arsuz-Payas kentsel alanında rekreasyon olanaklarının geliştirilmesinin toplumsal maliyet ve faydalarının ortaya konması amaçlanmıştır. Kamusal rekreasyon olanakları geniş içerikli bir kavram olmakla birlikte mevcut koşullar ve imar mevzuatındaki kavramlar temel alınarak bu olanaklar araştırmada, aktif açık-yeşil alanlar ve kültürel alanlarla sınırlı tutulmuştur. Sosyal fayda tahmininde rekreasyon alanlarının şimdiki ve gelecek kullanım değeri esas alınmış, bu amaçla 309 hane ile anket çalışması yürütülmüştür. Anket kapsamında rekreasyon etkinliklerine katılım için harcanan parasal değerler ve alanların geliştirilmesi için ödemeye istekli olunan parasal değerler (ÖİD) sorgulanmıştır. Maliyet hesaplamalarında ilk tesis maliyetleri dikkate alınmıştır. Toplam fayda 1.956.310.884 TL, toplam maliyet 418.414.364 TL ve sosyal fayda-maliyet oranı 1: 4.67 olarak hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlar kullanıcıların nitelikli rekreasyonel alanlara sahip bir kentsel çevreden sağlayacakları faydanın karşılığı olan maliyete katlanacaklarını göstermektedir. Çalışma sonuçlarının kamusal açık-yeşil alanların ve kültürel mekânların planlanmasında etkin rol üstlenen meslek disiplinleri ile yerel yönetimlerdeki karar vericilere ışık tutacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Net bugünkü değer, Rekreasyonel planlama, Sosyal maliyet-fayda, Net present value, Recreational planning, Social cost-benefit

Proje Numarası

ZF2007D1

Kaynakça

• [1] Hanley, N., Spash, C.L. (1993). Cost-Benefit Analysis and the Environment. Department of Economics, University of Stirling, Scotland, Published by Edward Elgar Publishing Limited.
• [2] Turner, R., Pearce, D., Bateman, I. (1994). Environmental Economics: An Elementary Introduction. Harvester Wheatsheaf, London.
• [3] Bateman, I., Willis, K.G. (1999). Valuing Environmental Preferences: Theory and Practice of the Contingent Valuation Method in US, EU and Developing Countries. Oxford University Press, New York.
• [4] Field, B.C., Field, M.K. (2001). Environmental Economics: An introduction. McGraw-Hill, New York.
• [5] HGM - Harita Genel Komutanlığı (2022). İl ve İlçe Yüzölçümleri. https://www.harita.gov.tr/il-ve-ilce-yuzolcumleri (Erişim tarihi 10.05.2022).
• [6] TÜİK (2022). Payas, İskenderun, Arsuz ilçeleri 2021 yılı Adrese Dayalı Kayıt Nüfus Sistemi (ADKNS) Sonuçları. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr
• [7] Bonnieux, F., Le Goffe, P. (1998). Cost-Benefit Analysis of Landscape Restoration: A Case Study in Western France, The Economics of Landscape and Wildlife Conservation, p 85-96.
• [8] Kahn, J.R. (1997). The Economic Approach to Environmental and Natural Resources, 2nd edition, Dryden Press, Fort Worth.
• [9] Çabuk, A. (1999). Sosyal Fayda Maliyet Analizinin Peyzaj Mimarlığı Çalışmalarında Uygulanabilirliği Üzerine Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara.
• [10] Uslu, C. (2002). Adana Sofulu Çöp Depolama Alanı Örneğinde Faaliyet Sonrası Alternatif Kullanımların Toplumsal Fayda ve Maliyet Değerlendirmeleri. Ç. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Adana.
• [11] Boyacıgil, O. (2003). Hedonic Pricing Yönteminin İskenderun Kenti Örneğinde Uygulanması. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 141s.
• [12] Altunkasa, M.F. (2003). Çevresel Sürdürülebilirlik. Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü Ders Kitabı, Yayın No: A-83. 223 s.
• [13] Mitchell, R., Carson, R. (1989). Using Surveys to Value Public Goods: The Contingent Valuation Method Washington DC: Resources for the Future.
• [14] Hite, D. (2000). Information Impacts on Stated vs. Revealed Preference Valuation of Environmental Quality. 2000 Annual meeting, July 30-August 2, Tampa, FL 21791, American Agricultural Economics Association (New Name 2008: Agricultural and Applied Economics Association). 20 p.
• [15] Gold, S.M. (1980). Recreation Planning and Design. McGraw-Hill, New York, 322 p.
• [16] Gümüş, T. (1994). Sosyal Fayda Maliyet Analizi ve Bir Uygulama: Ankara Mamak Çöplüğü Rehabilitasyon Projesinin Olası Yararlarının Saptanması. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Maliye Anabilim Dalı Doktora Tezi, Ankara.
• [17] Oğuz, D. (2000). User Surveys of Ankara's Urban Parks. Landscape and Urban Planning, 52 (2-3): 165-171. https://doi.org/10.1016/S0169-2046(00)00130-4
• [18] Mansuroğlu, S. (2002). Akdeniz Üniversitesi Öğrencilerinin Serbest Zaman Özellikleri ve Dış Mekân Rekreasyon Eğilimlerinin Belirlenmesi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 15(2): 53-62. https://dergipark.org.tr/tr/pub/akdenizfderg/issue/1586/19703.
• [19] Altunkasa, M.F, Uslu, C., Boyacıgil, O. (2007). Adana Kuzeybatı Üst Kentsel Gelişme Alanında Bisikletli Bağlantı Olanaklarının Değerlendirilmesine Ekolojik ve Ekonomik Yaklaşım. Çukurova Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Sonuç Raporu, Proje No: ZF2004BAP11, 132 s.
• [20] Uslu, C., Altunkasa, M.F., Yücel, M., Boyacıgil, O. (2008). Adana Halkının Serbest Zaman Eğilimlerinin Rekreasyonel Planlama ve Tasarımı Çalışmalarında Kullanımı. Çukurova Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Sonuç Raporu, Proje No: ZF2006BAP7, 78 s.
• [21] Pulido A. (1972). Estadistica y Tecnicas de Investigacion Social. Ediciones Anaya, Madrid.
• [22] TÜİK (2009). Payas, İskenderun, Arsuz ilçeleri 2007 yılı Adrese Dayalı Kayıt Nüfus Sistemi (ADKNS) Sonuçları. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr
• [23] TMMOB-PMO (2009). Türkiye Mühendis ve Mimar Odaları Birliği - Peyzaj Mimarları Odası 2009 Yılı Ajandası.
• [24] T.C. Resmi Gazete (2008). Mimarlık ve Mühendislik Hizmet Bedellerinin Hesabında Kullanılacak 2008 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkında Tebliğ. Tarih: 26.03.2008, R.G. Sayı: 26828, Ankara.
• [25] TÜİK (2008a). Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla Sonuçları. T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni, Sayı: 57, 31 Mart 2008.
• [26] Vair, P., Loomis, J. (1993). Household’s Valuation of Alternative Levels of Hazardous Waste Risk Reductions an Application of the Referendum Format: Contingent Valuation Method. Journal of Environmental Management, Cambridge.
• [27] Lockwood, M., Loomis, J., Lacy, T. (1993). A Contingent Valuation Survey and Benefit Cost Analysis of Forest Preservation in East Gippsland. Journal of Environmental Management. Cambridge.
• [28] Kramer, R.A., Sharpma, N., Shyamsundar, P., Munasinghe M. (1994). Cost and Compensation Issues in Protecting Tropical Rainforest. Case Study of Madagascar. Environment Department Working Paper, World Bank, Washington DC.
• [29] Altunkasa, M.F. (2004). Adana’nın Kentsel Gelişim Süreci ve Yeşil Alanlar. Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Adana Kent Konseyi Çevre Çalışma Grubu Bireysel Raporu, Adana, 23 s.
• [30] TÜİK (2008b). İstatistik Göstergeler 1923-2007. ISBN: 978-975-19-4415-3. Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Ankara. 720 s.
• [31] T.C. Resmi Gazete (1999). Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelik EK-1 (Kentsel Sosyal ve Teknik Altyapı), Tarih: 02.09.1999, Sayı: 23804, Ankara.
• [32] Boyacıgil, O. (2010). Payas-İskenderun-Arsuz Kentsel Bölgesinde Rekreasyonel Kaynak ve Kullanıcı Araştırmalarına Dayalı Bir Rekreasyon Tasarı Geliştirilmesi. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı Doktora Tezi, 214 s.
• [33] Munasinghe, M. (1993). Environmental Economics and Sustainable Development. World Bank Environment Paper Number 3, Washington, D.C. 112 p.
• [34] Pearce, D., Markandya, A. Barbier, E.B. (1993). Yeşil Ekonomi için Mavi Kitap (Blueprint for a Green Economy; Çeviren: Türksen Kafaoğlu, Arslan Başer Kafaoğlu), Alan Yayıncılık, İstanbul.
• [35] Kolstad, C.D. (2000). Environmental Economics. Oxford University Press, New York.