Kozan Kıbrıslar Köyü Cami: Kırsal Alanda Kiliseden Camiye Dönüştürülmüş Bir Yapının Mimari Analizi

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 1, 80 - 95, 06.07.2018

Hülya Yüceer Melik Efeoğlu , Fatma Zoroğlu

Öz

Adana il sınırları
içerisinde kiliseden camiye dönüştürülmüş yapıların araştırıldığı bilimsel
proje kapsamında değerlendirilen Kıbrıslar Köyü Cami, bugüne dek herhangi bir
çalışmaya konu edilmemiş olması ve Kilikya bölgesi arkeolojisi için önemli
izler barındırdığı izlenimiyle bu çalışmada ele alınmıştır. Mülkiyeti Kıbrıslar
Köyü tüzel kişiliğine ait olan yapı, parseli içerisinde yer alan çeşme ve
mezarlıkla birlikte, Adana Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun
23.08.2012 gün ve 1226 sayılı kararıyla 2. derece anıtsal yapı olarak tescil
edilmiştir. Çalışma kapsamında, saha çalışması sonucunda elde edilen veriler
ışığında yapının mevcut durumu belgelenmiş, mimari analizi yapılmış ve tarihsel
süreç içinde geçirmiş olduğu işlevsel ve yapısal değişiklikler irdelenmiştir.
Bölgenin fiziksel, coğrafi ve tarihsel özellikleri araştırılarak ve bölgedeki
benzer mimari özellikler gösteren yapılar incelenerek, mevcut yapının mimari
özellikleri analiz edilmiş, değerlendirmesi yapılmış ve dönemsel farklılıklar
ortaya çıkarılmıştır, ayrıca korunmasıyla ilgili de öneriler sunulmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Tarihi Yapılar, Kilise, Cami, Adana, Kıbrıslar Köyü

The Mosque of Kibrislar Village: Architectural Analysis of an Appropriated Church in The Rural Areas of Kozan

Öz

The Mosque of Kıbrıslar Village stands as a research worthy example that
is assessed in the scope of a scientific project investigating religious
building transformations -mainly appropriated churches- within the borders of
Adana province. The preliminary literature survey reveals that the mosque has
not been subject to any scientific study to date, and that it accommodates
traces of several historical periods, which may shed light on the archaeology
of Cilicia region. The sole document about the mosque is the inventory form
prepared when it was registered as a second degree monumental building by the
decision of the Regional Board of the Preservation of Cultural Assets of Adana
dated 23.08.2012 and numbered 1226. The study comprise of the documentation of current
situation of the building through measured drawings, its architectural
analysis, assessment of functional and structural changes throughout its
timeline by investigating the physical, geographical and historical
characteristics of the region and examining the structures showing similar
architectural features in the region. The study concludes with the suggestions for
the conservation of the building.  

 

Anahtar Kelimeler

Historical Buildings, Church, Mosque, Adana, Kıbrıslar Village

Kaynakça

• Bayliss, R. (1997). The Alacami in Kadirli: Transformation of The Sacred Monument.
• Bell, G. L. (1906). Notes On A Journey Through Cılıcıa And Lycaonıa. s. 1-29.
• Der Nersessian, S. (1962). The Kingdom of Cilician Armenia. s. 630-631.
• Edwardś , R. (1982). Two New Byzantine Churches in Cilicia . s. 23-32.
• Edwardś , R. (1987). The Fortifications of Armenian Cilicia. Dumbarton Oaks Pub Service.
• Gough, M. (1954). A Temple and Church at Ayaş (Cilicia). s. 49-64.
• Gough, M. (1972). The Emperor Zeno and some Cilician Churches. s. 199-212.
• Kütük, A. (2004). Kozanoğulları Tarihi. Adana: Ekrem Matbaası.
• Ünal, A. (2006). Eski Çağlarda Çukurova’nın Tarihi Coğrafyası ve Kizzuwatna Adana Krallığı’nın Siyasi Tarihi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, s. 15-44.
• Ramsay , W. M. (1960). Anadolu’nun tarihi coğrafyası. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi .
• Seton-Williams, M. (1954). Cilician Survey. Ankara: British Institute.
• Tutar, A. (2011). Kozan Sancağı, XIX. Yüzyılın İkinci Yarısında. İstanbul: Manas Yayıncılık.
• Wilson, M. (2003). Cilicia: The First Christian Churches in Anatolia. s. 15-30.
• Yurtsever, C. (2010). Kozan Tarihi. Adana: Çukurovalı Yayınları.