Eleştirel Düşünme Bağlamında Dr. Parkyeri ve Kömür Karası Çocuk Adlı Çocuk Kitaplarının İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 2, 56 - 63, 30.12.2018

Büşra Çevik

Öz

Bu çalışmanın amacı Dr. Parkyeri ve
Kömür Karası Çocuk adlı çocuk kitaplarını eleştirel düşünme bağlamında
incelemektir. Betimsel modeldeki bu çalışmada doküman incelemesi yöntemi
kullanılmıştır. Çalışmada ilk olarak eleştirel düşünme kavramı tanımlanmış ve
eleştirel düşünme-çocuk edebiyatı ilişkisi ele alınmıştır. Ardından söz konusu
kitaplar, eleştirel düşünme bağlamında incelenmiştir. Kitaplarda yabancı,
önyargı, empati gibi kavramlar ortaya çıkmıştır. Çalışmanın temel bulgusu
şudur: Hem Dr. Parkyeri hem de Kömür Karası Çocuk adlı çocuk kitapları,
eleştirel düşünme bakımından oldukça değerlidir. Söz konusu kitaplar, okuru
eleştirel düşünmeye davet ve teşvik etmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Eleştirel Düşünme, Çocuk Edebiyatı

Kaynakça

• Alık-Şahin, S. ve Tunca, N. (2015). Felsefe ve eleştirel düşünme. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (2), 192-206.
• Bayat, N. (2014). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme düzeyleri ile akademik yazma başarıları arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim Dergisi, 173 (39), 155-168.
• Biroğlu Şahbaz, B. (2011). “Dr. Parkyeri” üzerine. Eğitişim Dergisi, 30, http://www.egitisim.gen.tr/tr/index.php/arsiv/21-30/sayi-30-nisan-2011/801-dr-parkyeri-uzerine sayfasından erişilmiştir.
• Canlı, S. (2007). Rıfat Ilgaz’ın Küçükçekmece Okyanusu ve Cankurtaran Yılmaz adlı romanlarının eleştirel düşünmeye etkisi. Edebiyatımızın koca çınarı anısına Rıfat Ilgaz Sempozyumu Bildirileri içinde, 327-334. İstanbul: Çınar Yayınları.
• Çekici, Y. E. (2014). Rıfat Ilgaz’ın çocuk kitaplarında karşıt söylem bağlamında eleştirel okuma etkinlik önerileri. Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Çekici, Y. E. ve Kanatlı, F. (2015). Rıfat Ilgaz’ın çocuk kitaplarına yönelik eleştirel okuma etkinliklerinin öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi. International Journal of Languages’ Education and Teaching, UDES 2015, 2843-2879.
• Güneş, F. (2012). Öğrencilerin düşünme becerilerini geliştirme. Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, 32, 127-146.
• Hohler, F. (1997). Dr. Parkyeri (O. Özdemir, Çev.). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• İplikçi, M. (2017). Kömür karası çocuk. İstanbul: Günışığı Kitaplığı.
• İpşiroğlu, Z. (1991). Köktendinci çocuk yazınına eleştirel bir yaklaşım. Çağdaş kültürümüz: olgular-sorunlar içinde. İstanbul: Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Yayınları-2 Cem Yayınevi.
• Köksal, N. ve Çöğmen, S. (2018). Ortaokul öğrencilerinin eleştirel düşünme ve iletişim becerileri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44, 278-296.
• Özcan, Z. Ç. (2017). Ortaokul öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerinin matematik başarısı, yaş ve sınıf seviyesi açısından incelenmesi. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 43-52.
• Özdemir, O. (2016). Orhan Kemal’in “Oyuncu Kadın” adlı öyküsünün okuyucunun eleştirel düşünme becerilerine katkısı açısından değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25 (2), 269-282.
• Sever, S. (2012). Çocuk ve edebiyat. İzmir: Tudem.
• Sever, S. ve Aslan, C. (2009). Eleştirel düşünme becerisini kazandırma bağlamında çocuk edebiyatı yapıtlarının işlevleri üzerine bir çözümleme. 6. Ulusal Çocuk Kültürü Kongresi Bildirileri içinde (s. 231-250). Ankara: Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları.
• Şenşekerci, E. ve Bilgin, A. (2008). Eleştirel düşünme ve öğretimi. U. Ü. Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (1), 15-43.
• Şentürk, G. C. (2014). Eleştirel düşünme eğitiminin müzik eğitiminde performansa etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (4), 43-56.
• TDK. (2011). Güncel Türkçe sözlük. Ankara: TDK.
• Tutaş, N. (2006). Critical thinking through literatüre. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 46 (1) 93-110.
• Türnüklü, E. B. ve Yeşildere, S. (2005). Problem, problem çözme ve eleştirel düşünme. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25 (3), 107-123.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.