THE IMPACT OF INTELLECTUAL CAPITAL COMPONENTS ON FIRM PERFORMANCE: AN APPLICATION ON TECHNOLOGY FIRMS TRADE IN BORSA ISTANBUL

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 20 - 43, 31.05.2023

Yunus Karaömer , Songül Kakilli Acaravcı , Ali Telek

https://doi.org/10.55119/artuklu.1276884

Öz

Today, it is seen that the intellectual capital components of companies are as important as their physical assets. Therefore, the importance of knowledge-based assets for the efficiency of the firm’s efficiency should not be overlooked. This study aimed to examine the effect of intellectual capital components on the performance of technology companies traded in the BIST. In the study, the relationships between intellectual value added components and firm performance measures developed by Pulic (1998) were analyzed using panel data method. According to the findings, it has been determined that intellectual capital components positively affect the performance of technology firms. Findings shows that physical and financial assets have an important place in the performance of companies operating in the technology sector. Accordingly, it can be said that companies in the technology sector should attach importance to physical and financial capital investments in their value creation and improvement processes. In addition, they can obtain high value-added returns by using their existing physical and financial capital in the most effective way, and thus increase their performance. The findings of this study are guiding that technology companies can contribute significantly to firm performance with the right management of their intellectual capital. In addition, the findings of the study are an important source of information not only for technology companies but also for their stakeholders.

Anahtar Kelimeler

Intellectual Capital, Firm Performance, Panel Data Analysis

ENTELEKTÜEL SERMAYE BİLEŞENLERİNİN FİRMA PERFORMANSINA ETKİSİ: BORSA İSTANBUL’DA İŞLEM GÖREN TEKNOLOJİ FİRMALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA

Öz

Günümüzde firmaların entelektüel sermaye bileşenlerinin sahip oldukları fiziksel varlıkları kadar önem kazandığı görülmektedir. Bu nedenle, bilgi temelli varlıkların, firmanın verimliliği açısından önemi göz ardı edilmemelidir. Bu çalışmanın amacı, entelektüel sermaye bileşenlerinin BİST’de işlem gören teknoloji firmalarının performansı üzerine etkisini incelemektir. Çalışmada, Pulic’in (1998) geliştirdiği, entelektüel katma değer bileşenleri ile firma performans ölçütleri arasındaki ilişkiler panel veri yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre, entelektüel sermaye bileşenlerinin teknoloji firmalarının performansını olumlu yönde etkilediği tespit edilmiştir. Bu bulgu teknoloji sektöründe faaliyet gösteren firmaların performanslarında fiziki ve finansal varlıkların önemli bir yere sahip olduğunu göstermektedir. Buna göre teknoloji sektöründeki firmaların değer yaratma ve iyileştirme süreçlerinde fiziki ve finansal sermaye yatırımlarına önem vermeleri gerektiği söylenebilir. Ayrıca, mevcut fiziksel ve finansal sermayelerini en etkin şekilde kullanarak yüksek katma değerli getiriler elde edebilirler ve bu sayede performanslarını artırabilirler. Bu çalışmanın bulguları, teknoloji firmalarının entelektüel sermayelerinin doğru yönetimi ile firma performanslarına önemli ölçüde katkıda bulunabileceği konusunda yol gösterici niteliğe sahiptir. Ayrıca, çalışmanın bulguları sadece teknoloji firmaları için değil, aynı zamanda bu firmaların paydaşları için de önemli bir bilgi kaynağıdır.

Anahtar Kelimeler

Entelektüel Sermaye, Firma Performansı, Panel Veri Analizi

Kaynakça

• Referans1 Akpınar, O., ve Akpınar, A. T. (2016). Entellektüel sermaye bileşenlerinin işletme değerine ve performansına etkisi: Türkiye’deki imalat işletmeleri örneği. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2), 142-153.
• Referans2 Alipour, M. (2012). The effect of intellectual capital on firm performance: an investigation of Iran insurance companies. Academia, 53-66.
• Referans3 Aslan, M. (2022). Entelektüel sermayenin firma karlılık performansına etkisi: BİST imalat sektöründe bir uygulama. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 597-615.
• Referans4 Aslanoğlu, S., ve Zor, İ. (2006). Bilgi varlıklarının değerlemesi: entelektüel sermaye ölçüm ve değerleme modelleri; karşılaştırmalı bir analiz. Muhasebe Ve Finansman Dergisi, (29), 152-165.
• Referans5 Bontis, N. (1998). Intellectual capital: an exploratory study that develops measures and models. Management Decision, 36(2), 63-76.
• Referans6 Bozbura, F. T., ve Toraman, A. (2010). Türkiye'de entelektüel sermayenin ölçülmesi ile ilgili model çalışması ve bir uygulama. İTÜDERGİSİ/D, 3(1), 55-66.
• Referans7 Brooks, C. (2008). Introductory econometrics for finance, 2’nd edition, New York: Cambridge University Press.
• Referans8 Bulgurlu, E. B. (2011). Entelektüel sermaye ve entelektüel sermayenin ölçülmesi. Journal of Accounting and Taxation Studies, 4(3), 1-14.
• Referans9 Can, A. V., ve Bardi, Ş. (2020). Entelektüel sermaye ile firma performansı arasındaki ilişki: bist kobi sanayi endeksinde yer alan firmalar üzerine bir araştırma. Journal of Accounting and Taxation Studies, 13(3), 709-738
• Referans10 Chahal, H., and Bakshi, P. (2016). Measurement of intellectual capital in the Indian banking sector. Vikalpa, 41(1), 61-73.
• Referans11 Chu, P.Y., Lin, Y.L., Hsiung, H.H., and Liu, T.Y. (2006). Intellectual capital: an empirical study of ITRI. Technological Forecasting & Social Change, 73, 886-902.
• Referans12 Çalışkan, T. (2015). Bilgi ekonomisinde entelektüel sermaye: Borsa İstanbul’da bankacilik sektörü uygulamasi. Journal of Management and Economics Research, 13(3), 121-137.
• Referans13 Çetin, A. (2005). Entelektüel sermaye ve ölçülmesi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1), 359-378.
• Referans14 Dadashinasab, M. and Sofian, S. (2014). The impact of intellectual capital on firm financial performance by moderating of dynamic capability. Asian Social Science, 10(17), 93.
• Referans15 Derdiyok, T., Doğru, Ç., ve Ünal, S. (2020). Dijital çağda entelektüel sermayenin dönüşümü ve şirketlerin rekabet güçlerine etkileri. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 7-26.
• Referans16 Ekim, N., Acar, M., ve Uçan, O. (2019). Entelektüel sermayenin finans sektöründe değer yaratmadaki rolü: Türk bankacılık sektöründe bir araştırma. Verimlilik Dergisi, (4), 37-63.
• Referans17 Engelman, R. M., Fracasso, E. M., Schmidt, S., and Zen, A. C. (2017). Intellectual capital, absorptive capacity and product innovation. Management Decision. 53(3), 474-490.
• Referans18 Erkuş, A. (2006). Entelektüel Sermaye: Bir uygulama. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi SBE.
• Referans19 Ertaş, F. C., ve Coşkun, M. (2005). Turizm işletmelerinde entelektüel sermayenin ölçülmesi ve imkb’deki turizm şirketlerinde ampirik bir uygulama. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 5(10), 121-138.
• Referans20 Galbraith, J. K. (1969). The consequences of technology. Journal of Accountancy, 127, 44–56.
• Referans21 Genç, A. K. (2020). Entelektüel sermaye Türkiye'de bir uygulama. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 5(3), 595-619.
• Referans22 Giuliani, M., and Marasca, S. (2011). Construction and valuation of intellectual capital: a case study. Journal of Intellectual Capital, 12(3), 377-391.
• Referans23 Gruian, C. M. (2011). The influence of intellectual capital on romanian companies' financial performance. Annales Universitatis Apulensis-Series Oeconomica, 13(2), 260-272.
• Referans24 Gülcemal, T., ve Çıtak, L. (2017). Entelektüel katma değer katsayısı yöntemi ile ölçülen entelektüel sermayenin firma performansı üzerindeki etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 18(1), 35-55.
• Referans25 Gürkan, S., Gökbulut, R. İ., ve Çolak, N. (2015). Entelektüel katma değer katsayısı bileşenlerinin işletmelerin finansal performansı üzerindeki etkisi. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(2), 45-64.
• Referans26 Hsu, Y. H., and Fang, W. (2009). Intellectual capital and new product development performance: the mediating role of organizational learning capability. Technological Forecasting and Social Change, 76(5), 664-677.
• Referans27 İşseveroğlu, G., ve Ercan, C. (2019). Entelektüel sermaye bileşenlerinin teknoloji şirketleri üzerine etkisi: bist’de ampirik bir uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (83), 111-130.
• Referans28 Jurczak, J. (2008). Intellectual capital measurement methods. Economics and Organization of Enterprise, 1 (1), 37-45.
• Referans29 KAP (2023). KAP veri analiz platformu sektörler. Erişim adresi: https://www.kap.org.tr/tr/Sektorler
• Referans30 Karacaer, S., ve Aygün, M. (2009). Entellektüel sermayenin firma performansı üzerindeki etkisi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(2), 127-140.
• Referans31 Karacaer, S., ve Kapusuzoğlu, A. (2010). İMKB turizm sektöründe entellektüel sermayenin firma değeri üzerindeki etkisinin analizi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 21(1), 98-108.
• Referans32 Kayalı, C. A., Yereli, A. N., ve Ada, Ş. (2007). Entelektüel katma değer katsayısı yöntemi kullanılarak entelektüel sermayenin firma değeri üzerindeki etkisinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 14(1), 67-90.
• Referans33 Kendirli, S., ve Konak, F. (2015). Entelektüel sermayenin ölçülmesi ve firma performansı üzerinde etkisi: borsa istanbul’da işlem gören bilişim şirketleri üzerine bir uygulama. Sakarya İktisat Dergisi, 4(1), 31-51.
• Referans34 Liu, C. (2009). Study on the effect of intellectual capital on firm performance. In 2009 International Conference on Management of E-Commerce and E-Government, 228-231.
• Referans35 Luthy, D. H. (1998). Intellectual capital and its measurement. In proceedings of the Asian Pacific Interdisciplinary Research in Accounting Conference (APIRA), Osaka, Japan.
• Referans36 Mouritsen, J. (1998). Driving growth: economic value added versus intellectual capital. Management Accounting Research, 9(4), 461-482.
• Referans37 Nimtrakoon, S. (2015). The relationship between intellectual capital, firms’ market value and financial performance: empirical evidence from the ASEAN. Journal of Intellectual Capital. 1-71.
• Referans38 Odabaşoğlu, Ş. (2019). Havayolu işletmelerinde entelektüel sermayenin piyasa değeri-defter değeri oranına etkileri. Journal of Aviation Research, 1(1), 1-23.
• Referans39 Ölmez, T., Pirtini, S., ve Ertemel, A. V. (2021). Yeni ekonomi ve bilgi toplumunda entelektüel sermayenin firma performansına etkileri ve bir uygulama. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(42), 1322-1342.
• Referans40 Özdemir, M. A., ve Tonbul, S. (1996). Kömürhan boğazı (Malatya-Elazığ). Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 239-262.
• Referans41 Özer, G., Ciğerim, E., ve Gök, M. Ş. (2020). Entelektüel sermaye ve bilgi yönetimi stratejilerinin firma performansına etkisi. Business and Management Studies: An International Journal, 8(5), 4611-4645.
• Referans42 Öztürk, M. B., ve Demirgüneş, K. (2007). Entellektüel sermayenin firma değeri üzerindeki etkisinin entellektüel katma değer katsayısı yöntemi ile tespiti: hisse senetleri imkb'de işlem gören üretim firmaları üzerine ampirik bir çalışma. İMKB Dergisi, 10(37), 59-80.
• Referans43 Pulic, A. (1998). Measuring the performance of intellectual potential in knowledge economy. In 2nd McMaster Word Congress on Measuring and Managing Intellectual Capital by the Austrian Team for Intellectual Potential, 1-20.
• Referans44 Pulic, A., Sardo, F., and Serrasqueiro, Z. (2018). Intellectual capital, growth opportunities, and financial performance in European firms: Dynamic panel data analysis. Journal of Intellectual Capital. 19(4), 747-767.
• Referans45 Sakur, R. ve Güngör, B. (2023). Entelektüel sermaye firma finansal performans ilişkisi: BİST sınai endeksi firmaları üzerine bir ekonometrik analiz. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 25(1), 70-97.
• Referans46 Sardo, F., and Serrasqueiro, Z. (2017). A european empirical study of the relationship between firms’ intellectual capital, financial performance and market value. Journal of Intellectual Capital, 18(4), 771-788.
• Referans47 Sharabati, A. A. A., Nour, A. N. I., and Shamari, N. S. (2013). The impact of intellectual capital on Jordanian telecommunication companies' business performance. American Academic & Scholarly Research Journal, 5(3), 32.
• Referans48 Shiu, H. J. (2006). The application of the value added intellectual coefficient to measure corporate performance: evidence from technological firms. International Journal of Management, 23(2), 356.
• Referans49 Smriti, N., and Das, N. (2018). The impact of intellectual capital on firm performance: a study of Indian firms listed in COSPI. Journal of Intellectual Capital, 19(5), 935-964.
• Referans50 Sveiby, K. E. (1998). Intellectual capital and knowledge management. Retrieved 2 August 2003.
• Referans51 Şahin, O., ve Alabay, M. N. (2011). KOBİ'lerde entelektüel sermayenin firma performansı üzerine etkileri. Journal of Suleyman Demirel University Institute of Social Sciences, 14(2), 249-268.
• Referans52 Vlasenko, T. A., and Vasylenko, Y. V. (2015). Theoretical and methodological aspects of defining the intellectual capital. Проблеми Економіки, 1, 292-298.
• Referans53 Wang, W. I., and Cheung, C. F. (2004). The impacts of intellectual capital on performance: an empirical investigation of the Taiwan semiconductor industry. The International Journal of Accounting Studies, 39, 89-117.
• Referans54 William, F., Gaetano, M., and Giuseppe, N. (2019). The impact of intellectual capital on Firms’ financial performance and market value: empirical evidence from Italian listed firms. African Journal of Business Management, 13(5), 147-159.
• Referans55 Xu, J., and Wang, B. (2018). Intellectual capital, financial performance and companies’ sustainable growth: evidence from the Korean manufacturing industry. Sustainability, 10(12), 4651.
• Referans56 Yıldız, S. (2010). Entellektüel sermayenin işletme performansına etkisi: bankacılık sektöründe bir araştırma, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi.
• Referans57 Yılmaz, F., ve Kumkale, İ. (2019). İşletmelerin faaliyet alanı sınırlarına göre entelektüel sermaye ve firma performansının değerlendirilmesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 199-214.
• Referans58 Zeghal, D., ve Maaloul, A. (2010). Analysing value added as an indicator of intellectual capital and its consequences on company performance. Journal of Intellectual Capital, 11(1), 39-60.