اختلافات المتكلِّمین بین النصّ والتاریخ - من القرن الثالث إلى السادس الهجريّ

Yıl 2015, Cilt: 2 Sayı: 1, 71 - 87, 31.07.2015

Ibrahim Aldibo

Öz

The research argues the impact of text and history in the controversies

of speakers between the third and the sixth century of the Islamic era. I have

discussed that in three chapters, the first is about the causes of speech

controversy, the second is about its effects, and the third is about the approach

that ought to be based on the research, however, can be concluded in the main

following points; Speech controversy among its famous schools doesn’t tend to

demean the test but, on the contrary, tries to comprehend the text and make use

of its contents. History has a clear influence in formulating the speech proof and

understanding the audio one. The objective material resulted from speech

controversies in that historical stage is not holy to the extent that makes it

replace the text and be a substitute of it.

Anahtar Kelimeler

المتكلِّمین, النصّ

Nass ve Tarih Bağlamında Kelamcılar Arasındaki İhtilaflar (H. 3. ve 6. Asırlar Arasında)

Öz

Makalede h. 3 asır ile 6. asırlar arasında mütekellimlerin arasındaki ihtilafın

nass veya yaşadıkları dönemin kendisinden kaynaklı olup olmadığı üzerinde

durulmuştur. Çalışma üç kısımda ele alınmıştır. Birinci bölümde kelamcılar

arasındaki ihtilafın nedenleri ele alınmıştır. İkinci kısımda ihtilafların ne gibi

sonuçları doğurduğu tespit edilmiştir. Üçüncü kısımda ihtilafların ortadan

kaldırılması için nasıl bir metodun takip edilmesi gerektiği tartışılmıştır.

Filhakika içinde bulunulan zamanın nassı anlamada ve öne sürülen delilin

belirlenmesinde tesiri vardır. Şunu da belirtmek gerekir ki mütekellim arasında

oluşan ihtilaflar nass mertebesine ulaşmamakta veya nass yerine

geçmemektedir.

Anahtar Kelimeler

mütekellim, tenzih, nass, kelam

Speakers Controversies between Text and History-From (The Third to the Sixth Century of the Islamic Century)

Öz

 The research argues the impact of text and history in the controversies
of speakers between the third and the sixth century of the Islamic era. I have
discussed that in three chapters, the first is about the causes of speech
controversy, the second is about its effects, and the third is about the approach
that ought to be based on the research, however, can be concluded in the main
following points; Speech controversy among its famous schools doesn’t tend to
demean the test but, on the contrary, tries to comprehend the text and make use
of its contents. History has a clear influence in formulating the speech proof and
understanding the audio one. The objective material resulted from speech
controversies in that historical stage is not holy to the extent that makes it
replace the text and be a substitute of it. 

Anahtar Kelimeler

: text and history, speakers, mind guide, text guide

Kaynakça

• Abdulcebbâr, Kâdî, Şerhu’l-Usuli’l-Hamse, (tahk. Abdulkerim Osman), Kahire 1996.
• Abdulcebbâr, Kâdî, el-Muğnî fî Ebvabi’t-Tevhîd ve’l-Adl, (tahk. M. Mustafa Hilmi-Ebü’l-Vefa Gânîmî), Kahire tsz.
• Bağdâdî ,Abdulkahir, Usuli’d-Din, y.y. tsz.
• Bakillânî, el-İnsâf fîmâ Yecibu İ’tikâduhû velâ Yecûzu’l-Cehlu bihî, (tahk. M. Zahid el-Kevserî), Kâhire 1980.
• Cüveynî, Ebi’l-Meâlî Abdilmelik, Kitabü’l-İrşâd, (tahk. M. Yusuf Musa- A. Abdulhamid), Mısır 1950.
• Eş’arî, Makâlâtü’l-İslâmiyyîn ve İhtilâfü’l-Musallîn, (tahk. M. Muhiddin Abdulhamid), Beyrut 1990.
• Eş’arî, el-İbâne an Usûli’d-Diyâne, (tahk. B. Muhammed Uyun), Dımaşk 1996. İbn Hazm, el-Fasl fi’l-Milel ve’l-Ehvâi ve’n-Nihal, (M İbrahim Nasr), Beyrut tsz.
• Nesefi, Tabsıratü’l-Edille fî Usuli’d-Din, (tahk. K. Selâme), Dımaşk 1990. Sâbunî, Nureddîn, el-Bidâye mine’l-Kifâye, (tahk. Fethullah Huleyf), Mısır 1969.