The Poetic Shurūtu's-Salāt of Mujallī

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 1, 115 - 143, 28.06.2019

İdris Söylemez

https://doi.org/10.34247/artukluakademi.560675

Cited By: 5

Öz

The Turkish Islamic Literature exists since X.
century. The main sources of this literature are Islamic intellectual heritage
and the very rich scholarly body of knowledge developed around it. The main objective
of the works in this literary genre is to enlighten the community and to
educate Muslim community. In addition to catechisms, poetic hadiths, the
introduction to ṣalāt
(obligatory Muslim prayers), this literary genre where religious matters can be
expressed in the form of poem also includes Shurūṭ al-ṣalāt
which provides information about ṣalāt.
The work to be examined in this article was written in XV. century by a poet
whose appellative is Mujallī. The objective of his work was to make it easier
to understand some legal principles on ṣalāt
such as farḍ (obligatory acts), wajīb
(compulsory acts), sunnah and mustaḥab
(recommended acts) for people who were illiteral or Muslim nomads. This work
also includes some basic rules regarding ghusl (full-body ritual purification)
in addition to ṣalāt. This work is composed
of a poetised introduction and eighteen sections about ṣalāt.
While the introduction part of the work was written in masnawī poetic style,
the rest of the work was rhymed in the ghazal form.

Anahtar Kelimeler

Mujallī, Shurūtu's-Salāt, Masnawi, Salāt, Ablution

Mücellî’nin Manzum Şurûtü's-Salâtı

Öz

Türk-İslam
edebiyatı X. yüzyıldan bu yana varlığını devam ettirmektedir. Bu edebiyat
sahasının temel referans kaynağı İslam dini ve onun çerçevesinde meydana
getirilen zengin ilmî ve edebî müktesebattır. Bu edebiyat sahasında amaç
toplumu aydınlatmak, insanı eğitmektir. Dinî bir
konunun anlatımını şiir formuyla sağlayan bu edebiyatın içerisinde ilmihaller,
manzum hadisler, mukadimetü’s-salâtların yanı sıra namazla ilgili kimi bilgiler
ihtiva eden şurûtü’s-salâtlar da dikkat çekmektedir. XVI. yüzyılda Mücellî
mahlaslı bir şair tarafından kaleme alınan manzûme, geneli ümmi olan ve göçebe
halde yaşayan insanların ibadetlerin tacı konumunda bulunan namaz ile alakalı
farz, vacip, sünnet ve müstehap gibi kimi değerleri öğrenmelerini
kolaylaştırmak maksadı taşır. Bu eser, gusül ve namaz ile ilgili kaideleri
ihtiva etmektedir. Çalışma, manzûm bir mukaddime ile konunun anlatıldığı on
sekiz bâbdan meydana gelmektedir. Manzûmenin mukaddimesi, mesnevî nazım
şekliyle kaleme alınmış olup geri kalan kısmı ise gazel tarzında kafiyelendirilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Mücellî, Şurûtu’s-Salât, Mesnevi, Namaz, Abdest

Kaynakça

• 1.06 Mil Yz B 346/ 97b2.Âbidî, Hayat Kitabı - Ravzâtü’l İslam, Haz. İsa Kayaalp, İstanbul: Büyüyen Ay Yayınları, 2016.3.Arpaguş, Kelpetin Hatice. “Bir Telif Türü Olarak İlmihal Tarihi Geçmişi ve Fonksiyonu”. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakultesi Dergisi 1/22 (2002): 25-56.4.........................................., "İimihal", Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi 22:139-141. Ankara: TDV 2000. 5.Baktır, Mustafa. “Anadolu’da Yazılan İlk Türkçe İlmihal Kitaplarından İzniki’nin Mukaddimesi”, Uluslararası İznik Sempozyumu. Ed. Ali Erbaş. İznik: İznik Belediyesi Kültür Yayınları,2005.6.Bayram, Mikâil. “Ahî Evren Kimdir”. Diyanet ilmi Dergi 7/1 (1978): 7.Çeltik, Halil. “Türk Edebiyatında Manzum ilmihal ve Fıkıh Kitapları İle Son Devre Ait Manzum Bir İlmihal”, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi 7/1 (Nisan 2006): 4378.Düzenli, Pehlül. Şeyhülislam Ebuss uud Efendi ve Fetvaları, İstanbul: Osav Yayınları, 2012.