The Relationship of Health Sciences Faculty Students’ Attitudes to Vaccines and Health Literacy

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 3, 304 - 310, 22.12.2023

Diler Yılmaz , Nejla Canbulat Şahiner , Zübeyde Ezgi Erçelik

https://doi.org/10.58252/artukluder.1292738

Öz

Introduction: Health literacy is the degree to which an individual can consciously make decisions about health, reach, understand and use information. This study aimed to examine the relationship between the attitudes of the students studying at the health sciences faculty of a university towards vaccines and their health literacy.
Methods: This study is of descriptive type and the sample of the study consisted of 199 students studying at the health sciences faculty of a state university. The data were collected using “Information Form”, “Turkey Health Literacy Scale-32” and “Attitudes Towards Vaccination Scale”.
Results: It was determined that the variables of gender, age, class level, marital status and family type had no effect on the mean scores of attitudes towards vaccines and Turkey Health Literacy Scale-32 scores. The mean scores of the students on the Turkey Health Literacy Scale-32 scale were 36.98±7.53; vaccine-related attitude score averages were determined to be 50.58±8.36. The results show that that as the health literacy levels of the students increase, their attitudes towards vaccines also increase in a weak and positive way.
Conclusion: As a result of the research, it was seen that the health literacy level of the students studying at the faculty of health sciences was sufficient and their attitudes towards the vaccine were positive. It is suggested to organize various training programs and increase the awareness level of students in order to increase awareness with the level of health literacy.

Anahtar Kelimeler

Health literacy, Vaccine, Attitude, Student

Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Aşılara İlişkin Tutumları ile Sağlık Okuryazarlığı İlişkisi

Öz

Giriş: Sağlık okuryazarlığı; bireyin bilinçli olarak sağlıkla ilgili karar alma, bilgiye ulaşma, anlama ve kullanma derecesidir. Bu araştırmada bir üniversitenin, Sağlık Bilimleri Fakültesi’nde öğrenim gören öğrencilerin aşılara ilişkin tutumları ile sağlık okuryazarlığı arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Çalışma tanımlayıcı tiptedir. Araştırmanın örneklemini bir devlet üniversitesinin, sağlık bilimleri fakültesinde öğrenim gören 199 öğrenci oluşturmuştur. Verileri toplamak için “Bilgi Formu”, “Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği-32” ve “Aşıya İlişkin Tutumlar Ölçeği” kullanılmıştır.
Bulgular: Cinsiyet, yaş, sınıf düzeyi, medeni durum ve aile tipi değişkenlerinin, Aşıya İlişkin Tutum Ölçeği puan ortalamaları ve Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği-32 puan ortalamalarına etkisinin olmadığı belirlenmiştir. Araştırmada öğrencilerin; Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği-32 puan ortalamalarının 36.98±7.53, Aşıya İlişkin Tutum Ölçeği puan ortalamalarının 50.58±8.36 olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin sağlık okuryazarlık düzeyleri arttıkça aşılara ilişkin tutumlarının da pozitif yönde zayıf düzeyde arttığı görülmektedir.
Sonuç: Araştırma sonucunda sağlık bilimleri fakültesinde öğrenim gören öğrencilerin sağlık okuryazarlığı düzeyinin yeterli, aşıya ilişkin tutumlarının olumlu olduğu görülmüştür. Sağlık okuryazarlığı düzeyinin arttırılması amacıyla çeşitli eğitim programlarının düzenlenmesi ve öğrencilerin farkındalık düzeylerinin arttırılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sağlık okuryazarlığı, Aşı, Tutum, Öğrenci

Kaynakça

• Ratzan SC. Vaccine literacy: A new shot for advancing health. J Health Commun. 2011;16:227–9. doi:10.1080/10810730.2011.561726
• Willis E, Gundacker C, Harris M, Mameledzija M. Improving immunization and health literacy through a community-based approach enhanced by technology. Information Services & Use. 2019; 39(1-2): 23-36.
• World Health Disease (2021). Immunization coverage. Erişim tarihi: 19.12.2021. Erişim linki: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/immunization-coverage
• Centers For Disease Control And Prevention (CDC) (2021). What Is Health Literacy? Erişim tarihi: 19.12.2021. Erişim linki: https://www.cdc.gov/healthliteracy/learn/index.html
• Ertaş H, Göde A. Sağlık okuryazarlığı ile aşı karşıtlığı arasındaki ilişkinin incelenmesi: üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma. Journal of Academic Value Studies 2021; 7(1):1-14.
• Güven DY, Bulut H, Öztürk S. Sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı düzeylerinin incelenmesi/examining the health literacy levels of health sciences faculty students. journal of history culture and art research. 2018;7(2):400-409.
• Şahinöz T, Şahinöz S, Kıvanç A. Üniversite son sınıf öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı düzeyleri üzerine karşılaştırmalı bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2018;7(3):71-79.
• Ertuğrul B, Albayrak S. Ebeveynlerin sağlık okuryazarlığı düzeyinin çocukluk dönemi aşılarına yönelik tutum ve davranışlarıyla ilişkisi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2021;8(2):186-195. doi: 10.31125/hunhemsire.966461
• Biasio LR. Vaccine hesitancy and health literacy. Human vaccines & immunotherapeutics. 2017;13(3):701-702. doi: 10.1080/21645515.2016.1243633
• Yıldız M, Yıldırım MS, Tanimowo A, Khadka RB, Gohain A, Rhino A. et al. Determining the health literacy levels and attitudes of individuals in different countries towards vaccination. Turkish Journal of Internal Medicine. 2021;3(3):85-94. doi: 10.46310/tjim.850652
• Lorini C, Santomauro F, Donzellini M, Capecchi L, Bechini A, Boccalini S. et al. Health literacy and vaccination: A systematic review. Hum Vaccin Immunother. 2018;14(2):478-488. doi: 10.1080/21645515.2017.1392423
• Okyay P, Abacıgil F. Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçekleri Güvenilirlik ve Geçerlilik Çalışması. Anıl Matbaa.1. Baskı. Ankara 2016;1-104.
• Cvjetkovic SJ, Jeremic VL, Tiosavljevic DV. Knowledge and attitudes toward vaccination: A survey of Serbian students. Journal of Infection and Public Health 2017;10(5):649-656. doi: 10.1016/j.jiph.2017.05.008
• Özümit D. Aşıya ilişkin tutumlar ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması, geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi. Kâtip Çelebi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019, İzmir, Türkiye.
• Peksoy Kaya S, Kaplan S. Hemşirelik öğrencilerinde COVID-19 pandemisi farkındalıklarının ve sağlık davranışlarının sağlık okuryazarlığı ile ilişkisinin değerlendirilmesi. HEAD. 2020;17(4):304-11. doi: 10.5222/head.2020.01112
• Tuğut N, Yılmaz A, Çelik BY. Hemşirelik Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyleri ile Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Belirlenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2021; 6(2): 120-128. doi: 10.51754/cusbed.911936
• Ergün S. Sağlık yüksekokulu öğrencilerinde sağlık okuryazarlığı. Kocaeli Medical J. 2021;6(3):1-6.
• T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü, Türkiye’nin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyi Ölçüldü. 2019. T.C. Sağlık Bakanlığı Ağ Sitesi. Erişim tarihi: 09.01.2022. Erişim linki: https://sggm.saglik.gov.tr/TR,57003/turkiyenin-saglik-okuryazarligi-duzeyi-olculdu.html
• Suksatan W, Ruamsook T, Prabsangob K. Factors influencing health literacy of students in health science curriculum: A cross-sectional study. Indian Journal of Public Health Research & Development. 2020;11(7):1469-1474. doi: 10.37506/ijphrd.v11i7.10303
• Argüt N, Yetim A, Gökçay G. Aşı kabulünü etkileyen faktörler. Çocuk Dergisi. 2016;16(1-2):16-24. doi: 10.5222/j.child.2016.016
• Erken RR, Ergin A. Health care personnel’s attitudes and behaviours for vaccination recommendations of health care providers. Klimik Dergisi. 2019;32(3):259-64. doi: 10.5152/kd.2019.72
• Günay İ, Tatar M, Saygılı M, Yörük BG, Başpınar S, Saygun M. Tıp fakültesi son sınıf öğrencilerinin ülkemizdeki aşı reddi hakkındaki düşünceleri. Genel Tıp Dergisi. 2020;30(3):133-139.
• Mjrby LM, Sahli AA, Alsrori ZM, Kamili FH, Althurwi HA, Zalah AA. et al. Knowledge and attitudes toward vaccination among Saudi medical students. Journal of Family Medicine and Primary Care. 2020;9(4):2079. doi: 10.4103/jfmpc.jfmpc_1061_19
• Yalman F, Sancar T. Toplum Sağlığının Yönetimi: Sağlık okuryazarlığı ve aşıya ilişkin tutum arasındaki ilişki. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2021;45(2):259–278.
• Madkor KA, Somily EH, Najmi A, Hakami A, Alfaifi MM, Mashhour KM et al. Knowledge and attitudes toward vaccination among Saudi medical students. Journal of Family Medicine and Primary Care. 2020;9(3):1672–1677. doi: 10.4103/jfmpc.jfmpc_1015_19
• Etesaminia S, Bağcı Derinpınar K. Aşı tereddütlerinde sosyal medyanın rolü. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi. 2021;7(2):377-390.
• Filiz M, Kaya M. Aşı reddini/kararsızlığını/karşıtlığını etkileyen faktörleri belirlemeye yönelik yapılan çalışmaların sistematik derlemesi. Türk Akademik Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi. 2019;2(2):1-7.
• İnkaya B, Tüzer H. Bir üniversitenin sosyal ve sağlık bilimlerinde okuyan öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı durumunun incelenmesi. Kocaeli Med J. 2018;7(3):124-129.
• Çelik S, İstek Z, Kızkın A, Yiğit MC, Kaçan H. Üniversite Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeylerinin İncelenmesi: Bartın Üniversitesi Örneği. IGUSABDER. 2021;15:593-605. doi: 10.38079/igusabder.976692
• Kazak A, Başaran F, Coşkun N, Karakullukçu S. Sağlıkla ilgili bölümlerde okuyan üniversite öğrencilerinde sağlık okuryazarlığı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. Kocaeli Med J. 2021;10(3):273-283.
• Okur E, Evcimen H, Şentürk AY. Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeylerinin İncelenmesi. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2021;30(1):18-24. doi: 10.17942/sted.629676
• Elkalmi RM, Dyab E, Mohd Suhaimi A, Blebil AQ, Elnaem MH, Jamshed S. et al. Attitude, Familiarity and Religious Beliefs about Vaccination among Health Science and Non-Health Science Students in a Malaysian Public University. European Journal of Investigation in Health, Psychology and Education. 2021;11(4):1462-1473. doi: 10.3390/ejihpe11040104
• Gamsızkan Z, Sungur MA. Düzce Üniversitesi’nde öğrenim gören öğrencilerin sağlık okur yazarlık düzeyi: Kesitsel bir çalışma. Türk Aile Hek Derg. 2020;24 (2):117-125. doi: 10.15511/tahd.20.00217