A Research on the Presence of Turkish Art Music in Erzurum in the Context of Art Culture

Yıl 2023, Cilt: 29 Sayı: 50, 119 - 126, 31.03.2023

İsmail Gerçek

https://doi.org/10.5152/ArtVis.2023.22150

Cited By: 1

Öz

We can obtain information from the available sources about the existence of many mystics, composers, and poets in Erzurum, which is one of the cities where material and spiritual cultures were moved when the Turks entered Anatolia and its presence on the Silk Road. The material and spiritual cultures in question naturally contributed to the sociocultural development of the province. Among these developments, the tradition of minstrel, which we can evaluate in the context of spiritual culture, and therefore music, was composed of poems written by Sufi people and folk poets at the beginning in Erzurum. In the ongoing process, the poems in question found ground in folk melodies and became widespread through meşk. Musicians, composers, and instrumentalists who crossed paths with Erzurum province after the republic for a reason contributed significantly to the interest and relevance of this city to Turkish art music. On this occasion, the poems of Sufis, folk poets, and poets from Erzurum were started to be composed and valuable works were created in this field. It has been concluded that Turkish art music studies in Erzurum are important in terms of maintaining the sociocultural structure of the society in the process from the past to the present and that Turkish art music has glitches and deficiencies in terms of both education and inclusion in the society.

Anahtar Kelimeler

Art, Erzurum, Turkish art music

Sanat Kültürü Bağlamında Erzurum’da Türk Sanat Mûsıkîsi Varlığı Üzerine Bir Araştırma

Öz

İpek yolu üzerinde bulunuşu ve Türklerin Anadolu’ya girişlerinde maddi ve manevi kültürlerin taşındığı şehirlerden biri olan Erzurum’da birçok mutasavvıf, bestekâr ve şairin varlığı hakkında mevcut kaynaklardan bilgi edinebilmekteyiz. Bahis konusu olan maddi ve manevi kültürler, tabiî olarak ilin sosyo-kültürel gelişimine katkı sunmuşlardır. Bu gelişimlerden manevi kültür bağlamında değer lendi rebil eceği miz âşık geleneği ve dolayısıyla müzik, Erzurum ilinde başlangıcında Tasavvuf ehlinin ve Halk ozanlarının kaleme aldığı şiirlerden oluşturulmuştur. Devam eden süreçte mevzubahis edilen şiirler halk ezgileri içerisinde zemin bulmuş ve meşk yoluyla yaygınlaşmıştır. Cumhuriyet sonrası Erzurum ili ile yolu bir sebeple kesişmiş mûsıkîşinaslar, bestekârlar ve sazendeler bu şehrin Türk Sanat Müziğine olan ilgi ve alakalarına önemli ölçüde katkıda bulunmuştur. Bu vesile ile Erzurumlu tasavvuf ehli, halk ozanı ve şairlerin şiirleri bestelenmeye başlanmış ve bu alanda kıymetli eserler vücuda getirilmiştir. Erzurum ilinde Türk Sanat Müziği çalışmalarının geçmişten günümüze kadar gelen süreçte toplumun sosyo-kültür yapısının devamının sağlanması bağlamında önemli olduğu ve Türk Sanat Müziğinin gerek eğitimde gerek topluma kazandırılması bağlamında aksayan ve eksik yönlerinin olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sanat, Erzurum, Türk Sanat Mûsıkîsi

Kaynakça

• Artun, E. (2001). Âşıklık geleneği ve âşık edebiyatı. Akçağ Yayınları.
• Bingöl, İ. (2018). Türkülerde yaşayan şehir Erzurum. Dergâh Yayınları.
• Bulut, S. (1984). Kuşaktan kuşağa Erzurum folkloru. Emekli Ofset.
• Bulut, S. (1997). Erzurum çarşı pazar. Kültür Yayınları.
• Cengiz, M. (2015). Erzurumun yüzleri Alvarlı Efe. Atatürk Üniversitesi Yayınları.
• Diclehan, Ş. (1980). Çeşitli yönleriyle Erzurumlu İbrahim Hakkı. Er-Tu Matbaası.
• Düzgün, D. (2005). Erzurum’da kahvehaneler ve âşık kahvehanesi geleneği. Aktif Yayınevi.
• Elmalı, H. (2020). Alvarlı Mehmet Lütfi Efendi ve Erzurum destanı. https ://ww w.esk ieser ler.c om/Es ki/Es erler /Maka le/17 63/Al varli -Muha mmed- Lutfi -Efen di-ve -Erzu rum-D estan i.asp ?LID= TR&ID = 1763
• Feyzi, A. (2015). Geleneksel Türk müziğinde güfte unsuru ve Alvarlı Efe. Alvarlı Efe Sempozyum Bildirileri, II,90,91. Atatürk Üniversitesi Yayınları.
• Feyzioğlu, N. (2006). Erzurumlu Emrah’ın derlenmiş ve bestelenmiş eserleri. Atatürk Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(7), 257–265.
• Kasır, H. A. (2018). Erzurum şairleri. Dergâh Yayınları.
• Konyalı, İ. H. (2010). Abideleri ve kitabeleri ile Erzurum tarihi. Türkiye Yazarlar Birliği Vakfı Yayınları.
• Kurnuç, Z. (2005). Erzurum ve Türk Müziksi. Güneş Vakfı Yayınları.
• Kurt, A. (2017). Yakın geçmiş anıları. Arı sanat Yayınevi.
• Kurt, A. (2017). Erzurum’da on yıl önce makaleler. Zafer Matbaa.
• Özkan, İ. H. (2003). Türk müziği nazariyatı ve usulleri. Ötüken Neşriyat.
• Sezer, L. (2013). Erzurum folklorü. Atatürk Üniversitesi Yayınları.
• Solmaz, G. (2002). Erzurum şehrindeki tarihi eserler. Hakikat Ofset.
• Sözer, V. (2005). Müzik Ansiklopedik Sözlük. Remzi Kitabevi.
• Tanpınar, A. H. (2017). Beş şehir. Dergâh Yayınları.
• Turabi, A. H. (2015). Türk Din Mûsıkîsi’nde Alvarlı Efe Hazretleri. Alvarlı Efe Sempozyum Bildirileri, II, 83. Atatürk Üniversitesi Yayınları.
• Turabi, A. H., & Erhan, Ö. (2016). Erzurûmî İlâhiler. Atatürk Üniversitesi Yayınları.
• Türkiye Radyo Televizyon Kurumu. (2004). Türk Sanat Müziği seçme eserler II. Müzik Dairesi Başkanlığı.