Ethical perception of students taking accounting courses: case of Kafkas and Iğdır University

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 93 - 101, 08.12.2021

Seyhan Öztürk , Osman Nuri Akarsu

Öz

There comes the ethics, the ability to distinguish right from wrong, and the responsibility to do what is right. Although there are debates on whether accounting and business ethics education has any effect on teaching, the type of training learned and whether it is an isolated lesson or part of a broader support and development training may be variable. Ethical decision-making is a four-step process for the individual to recognize an ethical problem, make an ethical judgment, establish an ethical intention, and engage in an ethical behavior. The aim of the study is to determine the perceptions about accounting ethics taking accounting course. Besides this main purpose; along with criteria such as the necessity of the course of accounting ethics, marked in the curriculum of the course, how it can be delivered more efficiently, which subjects are mainly the subject of the course; especially in the future business life, it is to investigate the levels of ethical behavior in internal, customer-related, task-related and inter-peer relationships. Questionnaire method was used to collect data in the study. The data obtained were analyzed in the SPSS program. According to the findings obtained in the context of the answers given by the respondents; it has been seen that he has sensitivity in the ethical perception judgments directed from four angles in relations with the company, customers, duties and colleagues. Participants responded to the negative judgments by focusing on the completely unethical response, as well as to a large extent.

Anahtar Kelimeler

Ethics, Accounting Ethics, Business Ethics, Ethical Perception, SPSS Statistical Analysis

Muhasebe dersi alan öğrencilerin etik algısı: Kafkas ve Iğdır Üniversitesi örneği

Öz

Etik, doğruyu yanlıştan ayırt etme yeteneği ve doğru olanı yapma sorumluluğu anlamına gelmektedir. Muhasebe ve iş etiği eğitiminin öğrencilerin etik eğilimleri üzerinde herhangi bir etkisinin olup olmadığı konusunda önemli tartışmalar olsa da etkinliği açıkça öğrencilerin aldığı eğitimin türüne ve izole edilmiş bir ders mi yoksa daha geniş bir destek ve geliştirme kültürünün parçası mı olduğuna bağlı olmasıdır. Etik karar verme, bireyin etik bir sorunu tanımasını, etik bir yargıya varmasını, etik bir niyet oluşturmasını ve etik bir davranışta bulunmasını gerektiren dört aşamalı bir süreçtir. Bu bağlamda; çalışmanın amacı muhasebe dersi alan öğrencilerin muhasebe etiği ile ilgili algılarını tespit etmektir. Bu temel amacın yanında; muhasebe etiği dersinin gerekliliği, dersin eğitim müfredatındaki konumu, daha verimli nasıl verilebileceği, hangi konuların ağırlıkla ders konusu kapsamında verilmesi gerektiği gibi kriterlerle birlikte; özellikle ilerideki iş hayatında işletme içi, müşterilerle ilgili, görevle ilgili ve meslektaşlar arası ilişkilerde etik davranış düzeylerini araştırmaktır. Araştırmada veri toplamak için anket yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS programında analiz edilmiştir.Ankete katılanların verdikleri yanıtlar bağlamında elde edilen bulgulara göre; işletme içi, müşterilerle, görev ve meslektaşla olan ilişkiler kapsamında dört açıdan yöneltilen etik algı yargılarında hassasiyet sahibi olduğu görülmüştür. Katılımcılar yöneltilen olumsuz yargılara büyük oranda olması gerektiği gibi tamamen etik dışı yanıtında yoğunlaşarak cevap vermişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Etik, Muhasebe Etiği, İş etiği, Etik Algısı, SPSS İstatistik Analizi

Kaynakça

• Ağyar, E., Angay Kutluk, F., & Cengiz, E. (2012). Meslek yüksekokulları muhasebe bölümü öğrencilerinin sosyo-ekonomik değişkenler ışığında mesleki etiğe bakış açılarının incelenmesi (Akdeniz Üniversitesi örneği). Journal of Yasar University, 7(25), 4203-4228.
• Akbaş, H. E., Çalışkan, A. Ö., & Özarslan, E. (2009). Muhasebe mesleğinde etik algısı ve etik dışı davranışlarla ilişkisi: İşletme bölümü öğrencileri üzerine bir inceleme. Öneri Dergisi, 8(32), 175-184.
• Alkan, G. İ. (2015). Ethics on accounting education: A research of ethics perception on vocational high schools students. Business and Economics Research Journal, 6(2), 113.
• Ameen, E. C., Guffey, D. M., & McMillan, J. J. (1996). Gender differences in determining the ethical sensitivity of future accounting professionals. Journal of Business Ethics, 15(5), 591–597. https://doi.org/10.1007/BF00381934
• Andersen, M. L., & Klamm, B. K. (2018). Haidt’s social intuitionist model: What are the implications for accounting ethics education? Journal of Accounting Education, 44, 35–46. https://doi.org/10.1016/j.jaccedu. 2018.05.001
• Armstrong, M. B. (1993). Ethics and professionalism in accounting education: a sample course. Journal of Accounting Education, 11(1), 77–92. https://doi.org/10.1016/0748-5751(93)90019-F
• Ayça Akyatan, F. A. K. (2015). A research about the factors that affect the ethical decision process of the students taking accounting. Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, 1(4), 42–66.
• Bilen, A., & Yilmaz, Y. (2013). Ethics ın the accounting profession and studies on ethics. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(6). https://dergipark.org.tr/tr/pub/duiibfd/357907
• Ceylan, P., & Terzi, S. (2016). Muhasebe eğitimi alan öğrencilerin meslek etiği algılamalarının incelenmesi: Çankırı Karatekin Üniversitesi örneği. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(3), 312-327.
• Coate, C. J., & Frey, K. J. (2000). Some Evidence on the ethical disposition of accounting students: context and gender Implications, Teaching Business Ethics, 4(4), 379–404. https://doi.org/10.1023/A:1009827807550
• Çavuşoğlu, K., & Angay Kutluk, F. (2016). Meslek yüksekokulunda muhasebe dersi alan öğrencilerin muhasebe etiğine bakış açılarının tespitine yönelik bir araştırma: Anamur MYO Örneği, Journal of Alanya Faculty of Business, 8(2).
• Çolak, E. (2014). Varyans analizi (anova) kruskal wallis h testi, Erişim Adresi (25.02.2018): http://eczacilik.anadolu.edu.tr/bolumSayfalari/belgeler/ ecz2014%2011_20140527094539.pdf.
• Daştan, A. (2014). Etı̇k eğı̇tı̇mı̇nı̇n muhasebe eğı̇tı̇mı̇ndekı̇ yerı̇ ve önemı̇: Türkı̇ye değerlendı̇rmesı̇. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(1), 281–311. https://doi.org/10.14780/iibd.22232
• Daştan, A., Bellikli, U., & Bayraktar, Y. (2015). Muhasebe eğitiminde etik ikilem ve etik karar alma konularına yönelik KTÜ-İİBF öğrencileri üzerine bir araştırma. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(1), 75-92.
• Eweje, G., & Brunton, M. (2010). Ethical perceptions of business students in a new zealand university: Do gender, age and work experience matter? Business Ethics: A European Review, 19(1), 95–111. https://doi.org/10.1111/j.1467-8608.2009.01581.x
• Gupta, S., Swanson, N. J., & Cunningham, D. J. (2012). A study of the effect of age, gender, & gpa on the ethical behavior of accounting students. SSRN Electronic Journal. https://doi.org/10.2139/ssrn.1669467
• Halil Emre Akbaş, Arzu Özsözgün Çalışkan, E. Ö. (2009). Muhasebe mesleğinde etik algısı ve etik dışı davranışlarla ilişkisi: İşletme bölümü öğrencileri üzerine bir inceleme. Öneri Dergisi, 8(32), 175–184.
• Josephson, M. S., & Wes H. (2002). Making ethical decisions. Marina del Rey, CA: Josephson Institute of ethics.
• Kızıl, C., Akman, V., Aras, S., Erzin, N., & Erzin, N. O. (2015) Yalova ilinde ikamet eden muhasebe meslek mensuplarının muhasebe etik algısı. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 6-31.
• Luthar, H. K., DiBattista, R. A., & Gautschi, T. (1997). Perception of what the ethical climate is and what it should be: The role of gender, academic status, and ethical education. Journal of Business Ethics, 16(2), 205–217. https://doi.org/10.1023/A:1017980520924
• McPhail, K. (2003). Relocating accounting and business ethics: Reflections on a business ethics retreat in Scotland’s National Park. British Accounting Review, 35(4), 349–366. https://doi.org/10.1016/S0890-8389(03)00042-8
• Preston, A. M., Cooper, D. J., Scarbrough, D. P., & Chilton, R. C. (1995). Changes in the code of ethics of the U.S. accounting profession, 1917 and 1988: The continual quest for legitimation. Accounting, Organizations and Society, 20(6), 507–546. https://doi.org/10.1016/0361-3682(94)00033-R
• Sakarya, Ş., & Kara, S. (2010). Türkiye’de muhasebe meslek etiğine yönelik düzenlemeler ve meslek mensupları tarafından algılanması üzerine bir alan araştırması. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2010 (1), 57–72.
• Scribner, E., & Dillaway, M. P. (1989). Strengthening the ethics content of accounting courses. Journal of Accounting Education, 7(1), 41–55. https://doi.org/10.1016/0748-5751(89)90021-3
• Sholihin, M., Sari, R. C., Yuniarti, N., & Ilyana, S. (2020). A new way of teaching business ethics: The evaluation of virtual reality-based learning media. International Journal of Management Education, 18(3), 100428. https://doi.org/10.1016/j.ijme.2020.100428
• Smith, P. L., & Oakley, III, E. F. (1997). Gender-related differences in ethical and social values of business students: Implications for management. Journal of Business Ethics, 16(1), 37–45. https://doi.org/ 10.1023/A:1017995530951
• Thorne, L. (2001). Refocusing ethics education in accounting: An examination of accounting students’ tendency to use their cognitive moral capability. Journal of Accounting Education, 19(2), 103–117. https://doi.org/10.1016/S0748-5751(01)00014-8
• Uyar, S., Kahveci, A., & Yetkin, M. (2015). Öğrencilerin muhasebe meslek etiği algısı: Altso meslek yüksekokulu örneği. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 237-247.
• Velayutham, S. (2003). The accounting profession’s code of ethics: Is it a code of ethics or a code of quality assurance? Critical Perspectives on Accounting, 14(4), 483–503. Academic Press. https://doi.org/10.1016/S1045-2354(02)00138-7
• Vinson, J. M., Curtis, M. B., Conover, T. L., & Chui, L. (2020). Ethical relativism in accounting: A cross-cultural examination of the influence of culture and risk taking propensity on ethical decision-making. Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, 41 (100350). https://doi.org/10.1016/j.intaccaudtax.2020.100350
• Yalçın, S. (2019). Muhasebe eğitimi alan öğrencilerin etik konusunda tutumları: Kütahya araştırması. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (83), 147-172.