UKRAYNA KİMLİK İNŞASINDA POLONYA ETKİSİ VE GÜNÜMÜZE YANSIMALARI

Yıl 2022, Cilt: 22 Sayı: 3, 1025 - 1037, 30.11.2022

Sabina Satymova , Nergiz Özkural Köroğlu

https://doi.org/10.11616/asbi.1097048

Öz

Ukrayna kimliği çok derin ve uzun bir süreç içerisinde yapılanmıştır. Ukrayna, Polonya (Lehistan- Litvanya Birliği dönemi) ve Rusya (1772-1795 arası Rusya İmparatorluk dönemi) topraklarına dâhil olmuş ve bu dönemlerde Ukrayna kimlik inşa süreci üzerinde söz konusu devletler belirli etkiler bırakmıştır. Bu makalede tarihsel süreç içerisinde Polonya-Ukrayna ilişkileri ve söz konusu ilişkilerin Ukrayna kimlik inşa sürecindeki etkileri ele alınacaktır. Ukrayna kimlik inşa sürecinde Polonya’nın etkisi bağlamında önemli olan unsurlar belirlendikten sonra geçmişten günümüze bu unsurlar nasıl oluştu bunlar detaylandırılarak günümüz siyasetine ışık tutulmaya çalışılacaktır. Bağımsızlık sonrası Ukrayna’da meydana gelen siyasi gelişmelerinde (Turuncu Devrim, Meydan Devrimi gibi) Polonya’nın tutumu ve söz konusu dönemde Ukrayna-Polonya ilişkilerin gelişmesi incelenecektir. Son olarak, günümüzün Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodymyr Zelensky dış siyaseti Ukrayna-Polonya ilişkileri çerçevesinde değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Kimlik, Ukrayna, Ukrayna-Polonya İlişkileri, Uniate Kilisesi.

POLAND'S HISTORICAL ROLE IN UKRAINIAN IDENTITY BUILDING PROCESS AND IT'S REFLECTIONS TO CURRENT POLITICS

Öz

The Ukrainian identity has been structured in a very deep and long process. Ukraine was included in the territories of Poland (Polish-Lithuanian Commonwealth period) and Russia (Russian Imperial period between 1772-1795), and these states had certain effects on the Ukrainian identity construction process during these periods. In this article, Polish-Ukrainian relations in the historical process and the effects of these relations in the process of Ukrainian identity construction will be discussed. After determining the factors that are important in the context of the influence of Poland in the Ukrainian identity construction process, how these elements have emerged from the past to the present will be tried to shed light on today's politics by detailing them. The attitude of Poland in the political developments that took place in Ukraine after independence (such as the Orange Revolution, the Square Revolution) and the development of Ukrainian- Polish relations in the said period will be examined. Finally, the foreign policy of today's President of Ukraine, Volodymyr Zelensky, will be evaluated within the framework of Ukraine-Poland relations.

Anahtar Kelimeler

Identity, Ukraine, Ukraine-Poland Relations, Uniate Church.

Kaynakça

• ABDULLAYEVA, N. (2020), Ponyatiye «Natsional'noy identichnosti»: teoretiko-literaturnyy aspekt issledovaniya. https://cyberleninka.ru/article/n/ponyatie-natsionalnoy-identichnosti-teoretiko-literaturnyy-aspekt-issledovaniya/viewer adresinden erişildi.Çaplı, B. (2001). “Media Policies in Turkey Since 1990.” Kültür ve İletişim, 4(2): 45-55.
• BBC News (2022, 8 Mart), How many refugees have fled Ukraine and where are they going?, BBC News. https://www.bbc.com/news/world-60555472 adresinden erişildi. Harputi, A. (1914). Tarih-i ilm-i kelam. İstanbul: Necm-i İstikbal Matbaası.
• BERGER, P. (1995), Obshchestvo v cheloveke [Society in Man]. Sotsiologicheskiy zhurnal, 162-180.
• BRZOZOWSKI, A., MICHALOPOULOS, S. ve ELLENA, S. (2022, 1 Mart), Poland “key” in Western weapons supplies to Ukraine, EURACTIV, 7 Mart 2022 tarihinde https://www.euractiv.com/section/politics/short_news/poland-key-in-western-weapons-supplies-to-ukraine/ adresinden erişildi.
• CHEBIL, M. (2022, 28 Şubat), “Pushed back because we”re Black’: Africans stranded at Ukraine-Poland border, France 24, 8 Mart 2022 tarihinde https://www.france24.com/en/europe/20220228-pushed-back-because-we-re-black-africans-stranded-at-ukraine-poland-border adresinden erişildi.
• CHERNOVA, A. (2012), “Pol'skiy faktor” v formirovanii i prodvizhenii politiki YES v otnoshenii Ukrainy v 1991-2011 godakh, Mezhdunarodnyye otnosheniya, https://cyberleninka.ru/article/n/polskiy-faktor-v-formirovanii-i-prodvizhenii-politiki-es-v-otnoshenii-ukrainy-v-1991-2011-godah/viewer adresinden erişildi.
• Çaplı, B. (2001). “Media Policies in Turkey Since 1990.” Kültür ve İletişim, 4(2): 45-55 s.
• DAVIES, N. (2006), God’s Playground: 1795 to the Present v. II: A History of Poland. Columbia University Press.
• DEUTSCH, K. W. ve FOLTZ, W. J. (2010), Nation Building in Comparative Contexts, AldineTransaction.
• EUROPEJSKI STADION KULTURY resmî web sitesi, 19 Ocak 2022 tarihinde http://stadionkultury.pl/ adresinden erişildi. Odman, A. E. (2003), “Karşılaştırmalı Ekonomi-Politik: Meksika’da Popülizm ve Türkiye’de Devletçilik”, 8. Ulusal Sosyal Bilimler Kongresi, 3-5 Aralık, Ankara.
• GRUSHEVSKIY, M. (1991), “Istoriya Ukrainy-Rusi”, Kiyev: Naukova dumka.
• GRUSHEVSKIY, M. (2013), Illyustrirovannaya istoriya Ukrainy, Ripol Klassik.
• GÜMÜŞ, B. (2010), Kollektif Bellek, “hatiralar Savaşi” ve “karşi Hafiza” Üzerine. Muhafazakâr Düşünce Dergisi, 6(24), 117-132.
• HB HABER SITESI, 09 Mart 2022 tarihinde https://nv.ua/world/countries/kuda-mozhno-poehat-vakcinirovannym-ot-koronavirusa-spisok-stran-i-pravil-vezda-dlya-ukrainy-50143966.html adresinden erişildi.
• HB HABER SITESI, 09 Mart 2022 tarihinde https://nv.ua/world/geopolitics/vstuplenie-ukrainy-v-es-polsha-podderzhala-uskorennyy-put-novosti-ukrainy-50220344.html adresinden erişildi.
• HB Haber Sıtesı, 20 Mart 2022 Tarihinde https://nv.ua/world/geopolitics/polsha-predlagaet-sozdat-plan-marshalla-2-dlya-vosstanovleniya-ukrainy-poslednie-novosti-50226596.Html Adresinden Erişildi.
• HB Haber Sıtesı, 29 Mart 2022 Tarihinde https://nv.ua/ukraine/politics/peregovory-29-marta-2022-v-turcii-chto-posleduet-za-peregovorami-v-stambule-eksperty-50229429.Html Adresinden Erişildi.
• IBRAHIM, A. (2022, 5 Mart), “There”s Poland, now walk’: Arab students’ ordeal out of Ukraine, Al Jazeera, 8 Mart 2022 tarihinde https://www.aljazeera.com/news/2022/3/5/thats-poland-now-walk-arab-students-plight-out-of-ukraine adresinden erişildi.
• JOINT STATEMENT FOLLOWING THE 23RD EU-UKRAINE SUMMIT, (2020, 10 Aralık). Official website of the President of Ukraine. 3 Şubat 2022 tarihinde https://www.president.gov.ua/en/news/spilna-zayava-za-pidsumkami-23-go-samitu-ukrayina-yevropejsk-71037 adresinden erişildi.
• KÖROĞLU, N. Ö. ve SATYMOVA, S. (2021), Ukrayna Ulus İnşasının Yapıtaşları ve Bugüne Yansımaları, MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(1), 525-534.
• KRAVCHENKO, V. (2020, 14 Ekim), Ne istoriyey yedinoy, Zn.ua, 24 Aralık 2021 tarihinde https://zn.ua/international/ne-istoriej-edinoj.html adresinden erişildi.
• KRZYSZTOSZEK, A. (2022, 1 Mart), Polish media appeal to tech giants to block Russian propaganda accounts, EURACTIV, 7 Mart 2022 tarihinde https://www.euractiv.com/section/politics/short_news/polish-media-appeal-to-tech-giants-to-block-russian-propaganda-accounts/ adresinden erişildi.
• KUZIO, T. (2001), Identity and nation-building in Ukraine, Ethnicities, 1(3), 343-365.
• KYRYCHUK, Y. (2014), Istoriya Ukrayinsʹkoyi Povstansʹkoyi Armiyi. 19 Ocak 2022 tarihinde https://www.radyvyliv.info/yurij-kirichuk-istoriya-ukra%D1%97nsko%D1%97-povstansko%D1%97-armi%D1%97.html adresinden erişildi.
• KYRYCHUK, Y. A. (1991), Istoriya UPA, Ternopil’ MINISTERSTVO OBRAZOVANIYA I NAUKI, MOLODEZHI I SPORTA UKRAINY. (2013). ISTORIYA UKRAINY. http://www.knuba.edu.ua/doc/politic/motod_inozem.pdf adresinden erişildi.
• OFFICIAL WEBSITE OF THE PRESIDENT OF UKRAINE, (2019, 31 Eylül), Official website of the President of Ukraine. 3 Şubat 2022 tarihinde https://www.president.gov.ua/en adresinden erişildi.
• OFITSIYNYY PORTAL VERKHOVNOYI RADY UKRAYINY, 4 Şubat 2022 tarihinde https://www.rada.gov.ua/ adresinden erişildi.
• ONUCH, O., HALE, H. E. ve SASSE, G. (2018), Studying identity in Ukraine, Post-Soviet Affairs, 34(2-3), 79-83.
• ÖZKURAL, N. (2015), Avrupa Birliği ve Rusya’nın Güç Alanları Arasında Kalan Ukrayna’da Yaşanan Halk Ayaklanmaları: “Turuncu Devrim” ve “Meydan Devrimi”, Elektronik Siyaset Bilimi Araştırmaları Dergisi, 6(10), 31-52.
• PACHOS, Y. (2013), Kul'turnoye sotrudnichestvo Ukrainy i Pol'shi na sovremennom etape, Vestnik slavyanskikkh kul'tur, https://cyberleninka.ru/article/n/kulturnoe-sotrudnichestvo-ukrainy-i-polshi-na-sovremennom-etape/viewer adresinden erişildi.
• PLOKHIY, S. (2021), Vrata Yevropy. Istoriya Ukrainy, Litres.
• RIEGERT B. (2022), Ukrayna ne kadar çabuk AB üyesi olabilir? Deutsche Welle (www.dw.com). 8 Mart 2022 tarihinde https://www.dw.com/tr/ukrayna-ne-kadar-%C3%A7abuk-ab-%C3%BCyesi-olabilir/a-60995167 adresinden erişildi.
• SAMOLIK, P. (2009), Pereseleniye ukrainskogo naseleniya vo Vrotslavskoye voyevodstvo v ramkakh “Operatsii Visla”, Trudy kafedry istorii Novogo i noveyshego vremeni, (3), 182-187.
• SATYMOVA, S. (2016), Polonya’nın Ukrayna üzerinde etkisi: Kültür, kimlik, siyaset. (N. Ö. Köroğlu, Ed.). (Master). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=JGJyuqnv7oNrpwqdeSczBw&no=TyfA9jepamyUm2v6pmanOw adresinden erişildi.
• SOLOV'YEV, S.M., Istoriya Rossii S Drevneyshikh Vremen, GPNTB SO RAN. 24 Aralık 2021 tarihinde http://www.spsl.nsc.ru/history/solov/main/solovlec.htm adresinden erişildi.
• TÜRK, C. N. N. (2022, 7 Mart), Uçak tartışması! ABD doğruladı, Polonya kabul etmedi, 7 Mart 2022 tarihinde https://www.cnnturk.com/dunya/ucak-tartismasi-abd-dogruladi-polonya-kabul-etmedi?page=1 adresinden erişildi.
• UHODA MIZH URYADOM UKRAYINY I URYADOM RESPUBLIKY POLʹSHCHA PRO SPIVROBITNYTSTVO V HALUZI KULʹTURY, NAUKY I OSVITY, (1997, 20 Mayıs), 23 Aralık 2021 tarihinde https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/616_058 adresinden erişildi.
• UHODA MIZH URYADOM UKRAYINY TA URYADOM RESPUBLIKY POLʹSHCHA PRO SPIVROBITNYTSTVO U SPRAVI OKHORONY TA POVERNENNYA VTRACHENYKH I NEZAKONNO PEREMISHCHENYKH PID CHAS DRUHOYI SVITOVOYI VIYNY KULʹTURNYKH TSINNOSTEY, (1996, 25 Haziran). 23 Aralık 2021 tarihinde https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/616_120 adresinden erişildi.
• UKRAINSKAYA PRAVDA, “Putin zayavil, chto priznal za ORDLO vsyu Luganskuyu i vsyu Donetskuyu oblast”, 27 Şubat 2022 tarihinde 'https://www.pravda.com.ua/rus/news/2022/02/22/7325008 adresinden erişildi.
• VITAL'YEVNA, P. Y. (2013), Kul'turnoye sotrudnichestvo Ukrainy i Pol'shi na sovremennom etape, Bestnik slavyanskikh kul'tur, 4(30), 38-42.
• YURCHENKO, O. A. (2007), Istoriya Ukrainy. Mezhregional'naya Akademiya Upravleniya Personalom, https://maup.com.ua/assets/files/lib/book/p08_15.pdf adresinden erişildi.
• YUSHCHENKO PRİSVOİL BANDERE ZVANİYE GEROYA UKRAİNY. (2010, 22 Ocak). BBC. https://www.bbc.com/russian/international/2010/01/100122_bandera_hero_ukraine adresinden erişildi.
• ZHIL'TSOV, S. S. (2018), Istoriya stanovleniya ukrainskogo gosudarstva (do raspada SSSR), Problemy postsovetskogo prostranstva, 5(3), 309-328.
• ZIN'KO M. A., Osvoboditel'naya Voyna Ukrainskogo I Belorusskogo Narodov 1648–54, Bol'shaya rossiyskaya entsiklopediya, Tom 24, Moskva, 2014, 19 Ocak 2022 tarihinde https://bigenc.ru/domestic_history/text/2696000 adresinden erişildi.