Kült Lider(lik) İmajının Ad Hominem Propagandası ve "Ad Hitlerum"

Yıl 2023, Cilt: 23 Sayı: 1, 352 - 384, 30.03.2023

Esra Saniye Tuncer

https://doi.org/10.11616/asbi.1216053

Cited By: 1

Öz

Tarih boyunca siyasal iktidarlar tarafından başvurulan etkili bir ikna yöntemi olan propaganda, bilhassa savaş dönemlerinde kitleleri etkileme ve manipüle etmenin yegane yollarından biri olmuştur. Bu çalışmada, I. Dünya Savaşı ile birlikte propaganda savaşlarının en yoğun görüldüğü dönem olan II. Dünya Savaşı sırasında Müttefik Devletler tarafından yayınlanan Alman Devlet Başkanı Adolf Hitler karşıtı antifaşist propaganda görselleri, propaganda mitlerinin inşasında nasıl kullanıldığı açısından incelenmektedir. Çalışmada temel olarak ad hominem’e (adam/ad karalama safsatasına) uygun (nefret) söylemlerin(in) argümantatif modellemesini yapmak amaçlanmaktadır. Çalışmanın sorunsalını ve amacını teşkil eden “kült lider(lik) imajının “Ad hominem” (“Ad Hitlerum”) okumalarının nefret söylemi bağlamında (Saussure, Peirce, Barthes ve Hjelmslev’in anlayışları doğrultusunda) semiyotik bir analizi gerçekleştirilmektedir. Müttefik Devletler, Hitler’in kült lider imajını yıkmak için Hitler’i gülünç durumlara düşürerek itibarsızlaştıran posterler hazırlatmış, Hitler’in ve dolayısıyla Almanya’nın güç kaybettiği ve savaşı asla kazanamayacağı mitlerini kendi halklarına benimsetme çabası içine girişmişlerdir. Çalışmada, nefret söylemi içeren dönemin posterlerinin, mizah çekiciliği yoluyla düşman liderlerin kitleler nezdinde itibarsızlaştırılarak kült-liderlik imajının yıkılmasında ve böylelikle rakip liderlere karşı nefret söylemi inşa etmede önemli ve etkili bir propaganda (ad hominem propagandası) aracı olarak rol oynadığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Göstergebilim, Siyasal İletişim, Ad Hominem, Ad Hitlerum, Kült Liderlik Propagandası, Nazizm ve Adolf Hitler, II. Dünya Savaşı.

Ad Hominem Propaganda of the Image of Cult Leader(ness) and "Ad Hitlerum"

Öz

Propaganda, an effective method of persuasion used by political powers throughout history, has been one of the only ways to influence and manipulate the masses, especially in times of war. In this study, antifascist propaganda images against German President Adolf Hitler, published by the Allied Powers during World War II, are examined in terms of how they were used in the construction of propaganda myths. The main aim of the study is to make argumentative modeling of discourses suitable for ad hominem. A semiotic analysis of the "Ad hominem" ("Ad Hitlerum") readings of the cult leadership image, which constitutes the problematic and aim of the study, is carried out in the context of hate speech (in line with the understandings of Saussure, Peirce, Barthes and Hjelmslev). In order to destroy Hitler's cult leader image, the Allied Powers had posters prepared to discredit Hitler by making him ridiculous, and they tried to make their people adopt the myths that Hitler, and therefore Germany, lost power and could never win the war. In the study, it was concluded that the posters of the period containing hate speech played a role as an important and effective propaganda tool (ad hominem propaganda) in destroying the cult-leader image by discrediting the enemy leaders in the eyes of the masses, and thus in building hate speech against rival leaders.

Anahtar Kelimeler

Ad Hominem, Ad Hitlerum, Semiotics, Political Communication, Cult Leadership Propaganda, Nazism and Adolf Hitler, II. World War

Kaynakça

• Akgül, R. F. (2017), Nazı̇ Almanya’sı ÖRneğİNde Propaganda Afı̇ŞLerı̇, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(35), s.(1-22).
• Barthes, R. (1979), Göstergebilim İlkeleri, Çev. B. Vardar ve M. Rifat, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Bayraktar, R. (2018), Charles Sanders Peirce’ın GöStergebı̇Lı̇M YaklaşImı, (Ed.:, İ. Hıdıroğlu), Göstergebilim, s. 105-122, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını.
• Benveniste, E. (1995), Genel Dilbilim Sorunları, Çev. E. Öztokat, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Bozkanat, E. (2021), Algı Yönetimi ve Propaganda: Nazi Almanyası Üzerinden Bir Değerlendirme, Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 16(55), s.(74-94).
• Brinton, A. (1985), A Rhetorical View of the Ad Hominem , Australasian Journal of Philosophy, 63:1, s.(50-63). Çakı, C. (2018), Adolf Hitler'in KüLt Lider İnşAsında Kullanılan Propaganda Posterlerinin GöStergebilimsel Analizi, Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, 3(6), s.(24-38).
• Çakı, C. ve Gülada M. O. (2018), II. Dünya Savaşı Dönemi Sovyet Propaganda Posterlerinin Mizah Çekiciliği Bağlamında İncelenmesi: Adolf Hitler Figürü Örneği Üzerinden Görsel Analiz, Yeni Düşünceler, (10), s.(4-19).
• Çalışkan, S. (2020), Nazi Almanyası İşGali Altındaki Sırbistan'da KomüNizm KarşItı Kullanılan Propaganda Posterlerinin GöStergebilimsel Analizi, Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, 5(9), s.(96-112).
• Çetı̇n, B. N. (2014), Propaganda Olgusu ve Propagandanın Amerı̇kanlaşması, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(2), s.(239-265).
• Çiçek, M. (2014), Dilbilim/Göstergebilim Ayrımında Gösterge Türleri Üzerine, (Ed.:, A. Güneş), İletişim Araştırmalarında Göstergebilim/Yazınsaldan Görsele Anlam Arayışı, Konya: Literatürk Academia.
• Demir, Y. (2020), Adam Karalama Safsatasına Verilen Yanıtların Sav Modelleri: Facebook Haber Yorumlarından Örnekler, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 37(2), s.(290-303).
• Doğan, İ. (2020), Sı̇yasal Propaganda ve Sosyal Medya, Ahi Evran Akademi, 1(2), s.(1-13).
• Doğan, İ. (2015), Propaganda Aracı Olarak İNternet: Kayserı̇ İLı̇ Merkez SeçMenı̇ ÜZerı̇Ne Bı̇R Alan AraşTırması, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 3 (2), s.(296-319).
• Eemeren, F. H. V. and Grootendorst, R. (1992), Relevance Reviewed: The Case of Argumentum ad Hominem, Argumentation 6, s.( 141-159), Kluwer Academic Publishers. Printed in the Netherlands.
• Eemeren, F. H. V., Meuffels, B., Verburg, M. (2000), The (Un)Reasonableness Of Ad Homınem Fallacıes, Journal Of Language and Socıalpsychology,Vol.19 No.4, s.(416-435).
• Er, Ç. (2020), Çevirileriyle II. Dünya Savaşı Sovyet Propaganda Posterleri, https://tarihlerle.com/cevirileriyle-2-dunya-savasi-sovyet-propaganda-afisleri/, (Erişim Tarihi: 24.11.2022).
• Erkış, İ. U. ve Summak M. E. (2011), Propaganda ve Dış Politika, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 14(1-2), s.(269-292).
• Erkman, F. (1987), Göstergebilime Giriş, İstanbul: Alan Yayıncılık.
• Erkman Akerson, F. (2019), Göstergebilime Giriş, İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
• Fiske, J. (1996), İletişim Çalışmalarına Giriş, Çev. S. İrvan, Ankara: Ark Yayınları.
• Geçikli, F. (2012), Geçmişten Günümüze Propaganda Kavramı, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 0(9), s.(265-276).
• Gürgen, H. (1990), Propaganda, Kurgu Dergisi, 8, s.(135-157).
• Güz, N. vd. (2002), Etkili İletişim Terimleri, İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• Harris, A. J. L., Hsu, A. S. and Madsen, J. K. (2012), Because Hitler Did It! Quantitative Tests of Bayesian Argumentation Using Ad Hominem, Thinking & Reasoning, Psychology Press, 18:3, s.(311-343).
• Herz, M. F. (1949), Some Psychological Lessons From Leaflet Propaganda in World War II, Public Opinion Quarterly, 13(3), s.(471–486).
• Hinman, L. M. (1982), The Case For Ad Hominem Arguments, Australasian Journal of Philosophy, 60:4, s.(338-345).
• Johnson, C. M. (2009), Reconsidering the Ad Hominem, The Royal Institute of Philosophy, Published online by Cambridge University Press, s.(251-266).
• Johnstone, H. W. (1952), Philosophy and Argumentum ad Hominem, The Journal of Philosophy, Jul. 17, Vol. 49, No. 15, pp.(489-498), https://www.jstor.org/stable/2021667
• Kağnıcı, G. (2017), Kral Yazıtlarındaki Propaganda Biçimleri: Erhanedanlar Döneminden Eski Babil’in Sonuna Kadar, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27, s.(125-135).
• Kıran, Z. (1996), Dilbilim Akımları, Ankara: Onur Yayınları.
• Kirschenbaum, L. A. (2000/2017), Our City, Our Hearths, Our Families: Local Loyalties And Private Life in Soviet World War II Propaganda, Slavic Review, 59(4), s.(825 – 847). Published online by Cambridge University Press: DOI: https://doi.org/10.2307/2697421
• Kogawa J. and Mazzola, R. (2016/2017), Discurso e retórica: sobre o procedimento reductio ad Hitlerum, Revista de Estudos da Linguagem, Belo Horizonte, v. 25, n. 1, p.(357-380), https://translate.google.com/
• Köseoğlu, Y. ve Al H. (2013), Bir Siyasal Propaganda Aracı Olarak Sosyal Medya, Akademik İncelemeler Dergisi (Journal of Academic Inquiries), 8(3), s.(103-125).
• Laruelle, M. (2019), Reductio ad Hitlerum as a New Frame for Political and Geopolitical Conflicts, Routledge Handbook of Character Assassination and Reputation Management, https://www.taylorfrancis.com
• Mitchell, L. A. (2013), Mike Huckabee's Reductio ad Hitlerum, academiccommons.columbia.edu.
• Özdemir, N. (2019) Hukukta Ad Homınem Mantık Hatası, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 68 (4), s.(863-891).
• Ribeiro, N., Schmidt A., Nicholas S., Kruglikova O. and Du Pont K. (2019), World War I and the Emergence of Modern Propaganda, (Ed., K. Arnold, P. Preston, S. Kinnebrock), The Handbook Of European Communication History, https://doi.org/10.1002/9781119161783.ch5, (Erişim Tarihi: 15.11.2022).
• Rifat, M. (1996), Göstergebilimcinin Kitabı, İstanbul: Düzlem Yayınları.
• Rifat, M. (1998), XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilimin Kuramları, I ve II, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Rifat, M. (2013/2020), XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilimin Kuramları, I ve II., İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Rifat, M ve Rifat, S. vd. (2010), Göstergebilim, Dilbilim ve Çeviribilim Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Saussure, F. D. (1978), Dilbilim: Genel Dilbilim Dersleri, Çev. B. Vardar, Ankara: TDK Yayınları.
• Scalambrino F. (2018), Reductio ad Hitlerum, Wiley Online library, Book Editor(s): Robert Arp, Steven Barbone, Michael Bruce, Chapter 44.
• Sheppard, W. A. (2001), An Exotic Enemy: Anti-Japanese Musical Propaganda in World War II Hollywood, Journal of the American Musicological Society, 54 (2), s.(303–357).
• Sproule, J. M. (1984), The Propaganda Analysis Movement Since World War I, Paper Presented at the Annual Meeting of the Speech Communication Association, 70th, Chicago, IL.
• Teninbaum, G. H. (2009), Reductio Ad Hitlerum: Trumping the Judicial Nazi Card, Mich. St. L. Rev. 541, https://heinonline.org/HOL/LandingPage?handle=hein.journals/mslr2009&div=29&id=&page=
• Texier, T. Le (2020), Reductio ad Hitlerum de Johann Chapoutot: quand l'idéologie l'emporte sur la rigueur historique, (Johann Chapoutot’s Reductio ad Hitlerum: When Ideology Prevails Over Historical Rigor), Dans Revue d’histoire moderne & contemporaine, (n° 67-3), p.(171 à 187).
• Tuncer, E. S. (2021), Nazi Almanyası’nda Antisemitist ÇOcuk Kitaplarının Propaganda AmaçLı Kullanımı: GöStergebilimsel Bir Bakış, (Ed.:, A. Aydemir), Gelenekselden Dı̇Jı̇Tale Sı̇Yasal İLetı̇ŞİM ÇAlışMaları, s. 113-135, Konya: Eğitim Yayınevi.
• Tuncer, E. S. (2021), Reklam Göstergebilimi, Konya: Literatürk Academia.
• Tuncer, E. S. (2022), Göstergebilimin El Kitabı, Konya: Literatürk.
• Türk Dil Kurumu Çevrimiçi Sözlüğü, https://sozluk.gov.tr/, (Erişim Tarihi: 20.11.2022).
• Uçkaç Altun, S. (2010), Hitler Almanyası’nda Sanat ve Propaganda, Sanat ve Tasarım Dergisi, 1(5), s.(23 – 39).
• URL-1: II. Dünya Savaşı Propaganda Posterleri, https://www.google.com/, (Erişim Tarihi: 04.11.2022).
• Uyar, T. (2019), Gramer Hatalarına Dayalı Argümantasyon ve Bir Ad Homınem Alt Türü Olarak “De Ayrı” Safsatası, Kilikya Felsefe Dergisi, 1, s.(27-38).
• Valle, A. D. (2003), La quadrature du cercle Islamophobie, nouvelle judéophobie et reductio ad hitlerum, Dans Outre-Terre, 2 (n° 3), p.(183 à 188), https://www.cairn.info/revue-outre-terre1-2003-2-page-183.htm Vardar, B. vd. (1980), Dilbilim ve Dilbilgisi Terimleri Sözlüğü, Ankara: TDK Yayınları.
• Walton, D. N. (1987), The Ad Hominem Argument as an Informal Fallacy, Argumentation 1, by D. Reidel Publishing Company, s.(317-331).
• Walton, D. (2000), Case Study of the Use of a Circumstantial Ad Hominem in Political Argumentation, Philosophy & Rhetoric, Vol. 33, No. 2, pp.(101-115), Published by: Penn State University Press, https://www.jstor.org/stable/40238062
• Woods, J. (2007), Lightening Up On The Ad Hominem, Informal Logic, Vol. 27, No. 1, pp.(109-134).
• Yurdakul, A. ve Alperen A. (2019), Nazi Almanyası’nda ÇOcuk Kitaplarının Propaganda Aracı Olarak Kullanılmasına Dair Bir ÖRnek: Der Giftpilz (Zehirli Mantar), Alman Dı̇lı̇ ve Kültürü Araştırmaları Dergı̇sı̇, 1(2), s.(15-34).
• Yücel, T. (2008), Yapısalcılık, İstanbul: Can Yayınları.